2387 numaralı nüfus defterine göre Niksar mahalle nüfusunun değerlendirilmesi
Evaluation of the population of Niksar neighborhood according to the population book no. 2387
- Tez No: 829899
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM AYKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Nüfus Arapça kelime anlamıyla“nefs”sözcüğünün çoğuludur. Ayrıca“ruh, hayat, can”anlamlarına gelmektedir. Genel anlamı itibariyle de nüfus, belirli bir düzende, sınırları belli yerde yaşamını sürdüren insan topluluğunu ifade eder. Osmanlı Devleti'nin başlangıcından itibaren belirli kurallar dâhilinde vergi ödemekle yükümlü olanları ve özellikle de askerî mevcudu tespit etmek amacıyla nüfus sayımları yapılmıştır. Bu nedenle de nüfus sayımları dönemlere ve hazırlanma amaçlarına göre farklılıklar göstermektedir. Yapılan ilk sayımlarda amaç tımar sitemiyle bağlantılı olarak ülkedeki vergi potansiyelini belirleyebilmekti. Zamanla tımar sistemi önemini yitirince sayımlar, avarız sayım şeklinde yapılmaya başlandı ve 18. yüzyıl boyunca devam etti. 19. yüzyılda yaşanan gelişmelerle birlikte sayım işlemlerinin niteliği de değişmeye başladı. Osmanlı Devleti'nde modern anlamda nüfus tespiti ilk olarak 1828-1829 yıllarında yapılmak istendi. Ancak Osmanlı-Rus savaşından dolayı kesintiye uğramış ve nüfus sayımı tüm kazalarda istenildiği gibi uygulanamamıştır. İstenilen sayım yapılamamış olsa da bu girişim Osmanlı Devleti'nde modern anlamda ilk nüfus sayımı olarak kabul edilmektedir. Savaş sonrası yaşanan tedirginlik nedeniyle halkı korkutmamak için devlet 1828 nüfus sayımı sırasında bir metin yayınlayarak halktan kayıt memurlarına yardım etmelerini istemiştir. Bunun neticesinde de tarihsel araştırmalarda büyük önem taşıyacak nüfus kayıtları ortaya çıkmıştır. Çünkü nüfus kayıtları, başta kaydedilen dönemin ekonomik ve sosyal yapısı olmak üzere pek çok bilgiyi araştırmacılara sunmaktadır. Ayrıca nüfus defterleri insan sayısı, cinsiyet durumu, yaş dağılımı, meslek tarzı, dil, din ve eğitim durumlarını ortaya çıkardığından toplumların sosyolojik, ekonomik ve tarihî yönlerini araştırmak, sosyal tarihlerini yazmak için çalışma yapacak olanlar açısından da oldukça önemlidir. Tüm bu bilgilerin bulunduğu Niksar Kazasına ait 2387 numaralı defter 1838-1839 yılları arasındaki yöreye ait oldukça değerli veriler sunmaktadır. Bu çalışmada da belirtilen tarihlerdeki Niksar'a ait 29 mahalleye ait defterin transkripsiyonu yapılmış, yorumlanıp anlaşılması noktasında tablolarla desteklenmeye çalışılmıştır. Ayrıca o bölgeye sonradan gelmiş olan bazı topluluklar hakkında da bilgilere ulaşılmıştır. Defterin sonundaki bu durum görsellerle desteklenmiştir. Bunun sonucunda belirtilen tarihler arasında Niksar Kazasının nüfus ve sosyal yapısı hakkında daha sağlıklı bir değerlendirme yapma imkânı doğmuştur.
Özet (Çeviri)
Population is the plural of the Arabic word“nefs”. It also means“spirit, life, soul”. In its general sense, population refers to the human community that lives in a certain order and in a place with certain borders. Since the beginning of the Ottoman Empire, population censuses have been carried out in order to determine those who are obliged to pay taxes within certain rules and especially the military presence. For this reason, censuses vary according to periods and the purposes for which they are prepared. The aim of the first censuses was to determine the tax potential in the country in connection with the timar system. Over time, when the timar system lost its importance, censuses began to be carried out as avarız censuses and continued throughout the 18th century. With the developments in the 19th century, the nature of census operations began to change. Population determination in the modern sense was first attempted in the Ottoman Empire in 1828-1829. However, it was interrupted due to the Ottoman-Russian war and the census could not be implemented in all districts as desired. Although the desired census could not be carried out, this initiative is considered the first modern census in the Ottoman Empire. In order not to frighten the public due to the uneasiness experienced after the war, the state published a text during the 1828 census and asked the public to help the registry officers. As a result, population records that will be of great importance in historical research have emerged. Because population records provide researchers with a lot of information, especially the economic and social structure of the recorded period. In addition, since population books reveal the number of people, gender status, age distribution, occupational style, language, religion and education status, they are also very important for those who will work to research the sociological, economic and historical aspects of societies and write their social history. The notebook numbered 2387 belonging to the Niksar District, which contains all this information, provides very valuable data about the region between the years 1838-1839. In this study, the notebooks belonging to 29 neighborhoods of Niksar on the specified dates were transcribed and an attempt was made to support their interpretation and understanding with tables. In addition, information was obtained about some communities that came to that region later. This situation at the end of the notebook is supported by visuals. As a result, it was possible to make a more accurate assessment of the population and social structure of Niksar District between the specified dates.
Benzer Tezler
- Ekmeklik buğday çeşitlerinin Tekirdağ ekolojik koşullarında bazı özelliklerinin varyabiliteleri üzerine araştırmalar
Başlık çevirisi yok
AYNUR SAVUR
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
ZiraatTrakya ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYIHAN Z. KORKUT
- Melanogenez sürecinde rol oynayan uzun-kodlanmayan RNA'ların belirlenmesi
Identification of long-noncoding RNA's involved in melanogenesis
SİNEM AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Biyolojiİstanbul ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİKE BELKIZ ERKAN
- Tohumluk patates (Solanum tuberosum L.) yumrularının farklı tarihlerde ön-sürgünlendirilmesi ve dikiminin patatesin verim ve verim unsurları üzerine etkileri
Effects on pre-spoouting and planting time yield and yield characteristics in different times of tuber potatoes (Solanum tuberosum L.)
FERESHTEH IMANPARAST