Meslek folkloru bağlamında Kars kaşar ve gravyer peynirciliği
Kars kashar and gruyere cheese making in the context of occupational folklore
- Tez No: 834975
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİHANGÜL DAŞTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halkbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Bu çalışmada Meslek folkloru bağlamında Kars kaşar ve gravyer peynirciliği etrafında şekillenen folklorun derlenmesi ve elde edilen verinin halk bilimi bakış açısı ile analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Peynircilik Kars ilinde köklü bir tarihsel geçmişe sahip olduğundan günümüzde şehrin en önemli gastronomi ürünlerinden birisi sayılmaktadır. Peynircilik Kars'ta bir kent imgesi haline gelmiş olup Kars kültüründe önemli bir yere sahiptir. Sofralarda, restoranlarda, otellerde, turizm ofislerinde, mağazalarda, müzelerde yer almakta olup şehrin endüstrisinde ve gündelik yaşam pratiklerinde önemli bir konumdadır. Peynirciliğin Kars'taki hikâyesine bakıldığında yaklaşık 150 yıllık uzun bir tarihsel geçmişe sahip olduğu görülür. Köklü bir geçmişe sahip olan peynircilik bu yörede tarihi, kökeni, hikâyesiyle, geleneksel üretim biçimi, hazırlanışı, ritüelleri, pratikleriyle, gündelik yaşamdaki kullanımı, müzeleri, festivalleri, gastronomi rotası ve coğrafi işaret ürünleri ile Kars kültüründe, turizminde ve ekonomisinde önemli bir yere sahip olup kendi folklorunu oluşturduğu söylenebilir. Son zamanlarda şehrin bir turizm rotası haline gelmesi ve peynircilik anlamında yapılan kurumsal çalışmalar hem peynir folklorunun oluşmasına hem de turistlerin Kars peynirine ilgi duymasına katkı sağlamıştır. Yapılan bu çalışmalar Kars kaşar ve gravyerpeynirciliğinin bir zanaat olarak geleneksel bir üretime sahip olduğunu, halkın yaşamının önemli bir parçası haline geldiği, geleneksel bilgi ve deneyimin bir ürünü olarak toplumsal ve kültürel bir bellek ürünü olduğu görülmektedir. Bu yüzden Kars kaşar ve gravyer peynirciliği etrafında şekillen folklorun ortaya konulması Kars peynirciliği için önem arz etmektedir. Tez kapsamında Kars'ta kaşar ve gravyer peynirciliği ile uğraşan ailelerin hikâyeleri, peynirciliğin özellikle gravyer üretimin ilk olarak Kars'ta nasıl ve kimler tarafından başlatıldığı, İsveç, Alman ve Rus peynir ustalarının Kars'taki hikâyeleri ve bunların günümüzdeki uzantıları ile ilgili veriler derlenecektir. Derlenen anlatılar tasnif edilerek halk kültürü açısından sahip olduğu değer tartışılacaktır.
Özet (Çeviri)
In this study, within the context of occupational folklore, both tangible and intangible cultural elements of cheese folklore in Kars province have been compiled and qualitative research methods such as document analysis, compilation, structured interviews and observations have been used to evaluate these elements from the perspective of folklore studies. The study consists of two main sections. The first section focuses on the purpose, methodology, scope, significance of the study and the history, definition, and types of cheese. The fisrt section examines the history of Kars and Kars cheese making. This part discusses Kars' historical, geographical and economic characteristics and explores cheese making activities in connection with the history of Imperial Russia, the Turkish Republic Era and contemporary cheese production. The final section of the study explores cheese folklore in Kars. This part elaborates on how cheese is produced and prepared as a craft, delves into the historical cheese culture and traditional knowledge, presents narratives and stories related to cheese, discusses the stories of migrating cheese makers, describes cheese-related rituals, practices, and beliefs, covers cheese festivals, routes, and museums. In the conclusion and recommendations section, the study addresses the changes and transformations that the cheese craft has undergone, examines the current state and issues of cheese making today and provides suggestions for solutions. Cheese, along with tourism activities, has become one of the significant economic sectors in Kars province today. Despite globalization and the capitalist system, maintaining a production model that is in harmony with ecological balance, produced through traditional methods, preserves local resources and respects both humans and nature, is quite challenging. Therefore, the preservation and support of traditional crafts are crucial. In this regard, the more the story and occupational folklore of Kars cheese making are shared, the more recognition it will garner.
Benzer Tezler
- Meslek folkloru bağlamında Mersin'de balıkçılık
Fishing in Mersin in the context of occupational folklore
BERKANT ÖRKÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Halk Bilimi (Folklor)Mersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN ÇIBLAK COŞKUN
- Meslek folkloru bağlamında Kurucaşile'de ahşap tekne yapımı geleneği
Wooden boat making tradition in Kurucasile in the context of occupational folklore
HALİL İBRAHİM DOĞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM KAYA
- Meslek folkloru bağlamında Ankara (Ulus-Rüzgarlı) dolmuşçuluğu
Jitney profession in the context of occupational folklore in Ankara (Ulus-Rüzgarlı)
METİN İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİLEK TÜRKYILMAZ
- Meslek folkloru bağlamında hekimlik
Physic in the context of occupational folklore
PINAR KARATAŞ
Doktora
Türkçe
2016
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEBİ ÖZDEMİR
- Küçük gruplarda meslek folkloru bağlamında ip-yular yapımcılığı: Ünye örneği
Rope halter production in small groups in the context of occupational folklore: The example of Ünye
FERİDE KARAMAHMUTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÜLAY MİRZAOĞLU SIVACI