Afganistan Türkmencesi Ersarı ağzı derlemeleri üzerine (Dil incelemesi-sözlük)
A study on Turkmen dialect Ersari in Afghanistan (Language analysis-dictionary)
- Tez No: 836412
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE BERKAN YENİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Afganistan Türkmencesi, Türkmence, Ersarı Ağzı, Afghanistan Turkmen Language, Turkmen Dialect, Ersarı Dialect
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Bu tez çalışması hazırlanırken, Afganistan'ın bazı bölgelerine tarafımızca bizzat gidildi ve orada yaşayan Türkmen nüfusundan insanlarla çeşitli konular üzerine röportajlar yapıldı. Yapılan bu röportajların ses kayıtları deşifre edilerek yazıya geçirildi. Afganistan Türkmenlerinin yaşadıkları bazı bölgelere ulaşımın ve buralarda araştırma yapmanın Afganistan'ın mevcut sisyasi ve sosyal ortamı gereği araştırmacıların can güvenliği açısından tehlikeli olması sebebiyle tarafımızca buradaki Türkmen yerleşimlerinin tamamına ulaşılması mümkün olmamıştır. Ulaşılan yerlerde yapılan derlemelerle bu bölgelerdeki yerel ağızları, derlenen metinlere bağlı olarak hem fonetik hem de morfolojik açıdan incelenmiştir. Çalışmanın Giriş bölümünde Afganistan'ın fiziki coğrafyası, Türkmen tarihi ve Türkmence hakkında bilgi verildikten sonra Birinci Bölümde Türkmenlerin yaşadığı beş farklı bölgede yapılan derlemelerin ses kayıtlarından deşifre edilmiş metinleri yer almaktadır. Yapılan röportajlardaki konuşma konuları şu başlıklar altında toplanmıştır: 1)Türkmen kadınlarının yaşadığı zorluklar, 2)Türkmen halkının misafirperverliği, 3)Türkmen bir yazarın, okumak için çocukluğunda verdiği mücadele, 4)Afganistan'daki Türkmenlerin dışlanması, 5)Türkmen halkının yaygın olarak kullandıkları atasözleri İkinci Bölümde derlemelerin ses bilgisi açısından özellikleri incelenmiştir. Üçüncü Bölümde şekil bilgisi üzerinde durulmuş, Dördüncü Bölümde derlemelerdeki söz varlığı üzerinden sözcük türleri incelenmiştir. Son olarak derlenen metinlerdeki sözcüklerin metinlerde geçtikleri yerleri de gösteren bir sözlük oluşturularak çalışma Sonuç Bölümü ile tamamlanmıştır. Derlemeler incelenirken kolaylık olması açısından, metinler her beş cümlede bir numaralandırılmıştır. Dil incelemesi bölümünde örnek olarak verilen tüm kelimelerin metinlerdeki satır numaraları verilerek gösterimi yoluna gidilmiştir.
Özet (Çeviri)
While preparing this thesis, we personally visited some parts of Afghanistan and interviewed people from the Turkmen population living there on various subjects. The audio recordings of these interviews were transcribed and transcribed. It has not been possible for us to reach all of the Turkmen settlements here, as it is dangerous for the life safety of researchers due to the current political and social environment of Afghanistan, to reach some regions where Afghanistan Turkmen live and to do research there. With the compilations made in the places reached, the local dialects in these regions were examined both phonetically and morphologically depending on the compiled texts. In the Introduction part of the study, after giving information about the physical geography of Afghanistan, Turkmen history and Turkmen, in the First Part there are texts deciphered from the audio recordings of the compilations made in five different regions where Turkmens live. The topics of conversation in the interviews were grouped under the following headings: 1) The difficulties faced by Turkmen women, 2) The hospitality of the Turkmen people, 3) The struggle of a Turkmen writer in his childhood to read, 4) The exclusion of the Turkmen in Afghanistan, 5) Proverbs commonly used by Turkmen people In the second part, the features of the compilations in terms of phonetics are examined. In the Third Chapter, morphology was emphasized, and in the Fourth Chapter, word types were examined through the vocabulary in the compilations. Finally, a dictionary was created showing the places where the words in the compiled texts were used in the texts, and the study was completed with the Conclusion Section. For convenience when reviewing the reviews, the texts are numbered every five sentences. All the words given as examples in the language analysis section were displayed by giving line numbers in the texts.
Benzer Tezler
- Türkmenistan Türkmencesi ile Afganistan Türkmencesinin ses ve şekil bilgisi bakımından karşılaştırılması
The comparison of Türkmenistan and Afghanistan's Turkmen languages from phonetic and morphological perspective
NOORYAGHDI NOOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN YILDIRIM
- Abdurrahim Oraz'ın seçilmiş şiirleri (Dil ve üslup incelemesi)
Language and style examination in selected poems of Abdurrahim Oraz
ABDULLAH ALLAH BERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERGİS BİRAY
- Etno-kültürel özellikleriyle Afganistan Türkmenleri: Demografik ve kültürel bir yaklaşım
Ethno-cultural characteristics of Turkmens of Afghanistan: A demographic and cultural approach
NURYAĞDI SOYER
- Afganistan Afşarları ve dilleri
Afghan Afshars and languages
FIROZ FAOZİ
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER TEKCAN
- İran Türkmen şairi Annamuhammed Sada'nın 'Gözleg' adlı eserinin edebî ve dil incelemesi (İnceleme-metin-sözlük)
Literary and linguistic analysis of the Iranian Turkmen poet Annamuhammed Sada's work Gozleg (Examination, text, dictionary)
ESİN CANIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP YILDIRIM