Antalya Gelidonya deniz feneri koruma projesi
Conservation project of Antalya Gelidonya lighthouse
- Tez No: 837521
- Danışmanlar: PROF. DR. DENİZ MAZLUM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 279
Özet
Bu tez çalışmasında Antalya ili, Kumluca ilçesine bağlı Karaöz Mahallesi'nde, Gelidonya Burnu'nda konumlanan Gelidonya (Taşlıkburnu) Deniz Feneri belgelenmiş ve yapıda belirlenen problemler doğrultusunda koruma önerileri geliştirilmiştir. Fener, Tersane-i Amire gözetimi altında kurulan, Blaise-Jean Marius Michel müdürlüğündeki Fenerler İdare-i Umumiyesi tarafından 1936 yılında inşa edilmiştir. 1855 yılından itibaren hizmet veren Osmanlı Fenerler İdaresi'nce inşa edilen fenerlerle yapım tekniği ve özellikle plan şeması bakımından benzerlik göstermektedir. Günümüzde Gelidonya Deniz Feneri, kullanımındaki değişimlere bağlı olarak müdahaleler görmüş olmasına rağmen mimari özgünlüğünü genel olarak koruyabilmiştir. Antalya Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu'ndan edinilen belgeye göre Gelidonya Deniz Feneri, 2010 yılında 2. derece kültür varlığı olarak tescil edilmiştir. Kurumdan öğrenildiği üzere, tescil sonrasındaki kontrollerde fenere yüklenen niteliksiz eklerin kaldırılmasıyla ilgili uyarılarda da bulunulmuştur. Buna rağmen deniz feneri ile ilgili herhangi bir belgeleme veya koruma çalışması yürütülmemiştir. Bu eksikliğin giderilmesi, yapının taşıdığı bilgilerin belgelenmesi ve aktarılması, problemlerin ortaya konması ve gerekli müdahalelerin tanımlanması gerekli görülmüştür. Tez yedi ana bölümden meydana gelmektedir. İlk bölüm olan girişte tezin amacı, çalışmanın kapsamı ve tüm süreçteki araştırma ve belgeleme yöntemlerine değinilmektedir. İkinci bölümde ise tarihteki deniz fenerlerinden Gelidonya Deniz Feneri'ne uzanan süreçte deniz feneri kavramının nasıl değişimler geçirdiği ve süreç içindeki mimari özellikleri ele alınmıştır. Ayrıca dünya genelindeki bu sürecin Türkiye sınırları içindeki gelişimini ve yönetilmesini anlatmanın, Gelidonya Deniz Feneri'nin mimari ve tarihî özelliklerine ışık tutacağı düşünülmektedir. Tezin üçüncü bölümünde, odak konusu Gelidonya Burnu olarak belirlenmiştir. Deniz fenerine de adını veren burnun karada ve denizde nasıl özellikler taşıdığı, deniz fenerinin bu özelliklerin neresinde rol aldığı irdelenmiştir. Günümüzde de Likya Yolu üzerinde konumlanan burnun hem tarihte hem bugün karşılaştığı olaylar, insanlar ve bunlara bağlı olarak yaşadığı değişiklikler ele alınmıştır. Ek olarak Gelidonya Burnu'nun açıklarındaki tarihî gemi batığı nedeniyle, sualtı arkeolojisi açısından da önemli bir lokasyon olduğundan bahsedilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde Gelidonya Deniz Feneri hakkındaki bilgi ve bulgularla ilgili açıklamalar yapılmıştır. Fenerin konumu, genel özellikleri, tarihsel süreci ve daha da detaylı olarak mimari özellikleri irdelenmiştir. Teker teker yapıdaki mahaller ve mekânsal özellikleri, cephe özellikleri, strüktürel sistemi ve güncel durumu, mimari elemanların nitelikleri anlatılmıştır. Yapının malzeme tespitleri ve sahip olduğu hasarların belirlenmesi üzerine, analitik rölöveler hazırlanmıştır. Beşinci bölümde yapıdaki tespit edilen izler, benzer tipolojiye sahip fenerlerin belgeleri ve Gelidonya Deniz Feneri sorumlusunun aile fotoğraf arşivinden edinilen veriler doğrultusunda yapının ilk durumu ve geçirdiği değişiklikler tespit edilmiştir. Altıncı bölümde ise deniz fenerinden edinilen tüm bilgiler ve yapılan araştırmalar, tespitler ile bir bütün halinde ele alınarak yapıya uygun işlev ve restorasyon önerileri geliştirilmiştir. Bu karar sürecinde özellikle Likya Yolu yürüyüşçülerine fayda sağlayacak ve sahip olduğundan farklı işlevlerle, günümüze özgün değerlerinin çoğunu koruyarak gelen feneri yormayacak önerilerde bulunulmuştur. Deniz fenerinin ana binası“hostel”olarak, yakınındaki ahır birimi ise internet, elektrik, bilgi gibi hizmetler verecek şekilde ele alınmıştır. Önerilen işlev ve müdahaleler sebepleri, potansiyelleri ve senaryoları ile detaylıca açıklanmıştır. Çalışmanın son bölümü olan yedinci bölümde yapılan tüm bu çalışmalar ve irdelenen başlıklar sentezlenmiş, Gelidonya Deniz Feneri'ne önerilen yeni konaklama işlevi doğrultusunda Likya Yolu, yürüyüşçüleri ve turizm kavramları üzerinden bir öngörüde bulunulmuştur. Fenerin cazibesini artırmadan, yürüyüşçülerin veya yalnızca feneri deneyimlemek isteyen ziyaretçilerin ihtiyaçlarının karşılanması amaçlanmıştır. Kültür rotaları ve duraklarının ele alınması konusunda farklı yöntemler izlenebileceğine vurgu yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, Gelidonya (Taşlıkburnu) Lighthouse located in the Karaöz quarter in the Kumluca district of Antalya, on the Gelidonya Cape, has been documented and conservation proposals have been developed in line with the problems identified in the building. The lighthouse was built in 1936 by the Ottoman Lighthouses Administration, founded in 1855 under the management of Blaise-Jean Marius Michel, as a directorate of Tersane-i Amire. It is similar to the lighthouses built by the Administration, in terms of construction technique and especially plan scheme. Within the process, technological and traditional methods were used together in the documentation phase of Gelidonya Lighthouse. Data were collected with a laser scanner in the area for three days and a three-dimensional cloud containing the entire structure was created. Laser scanning data was converted into plan, section, and elevation bases in the digital environment and by combining these data with photographs taken with the help of drones, hard-to-reach places were also documented. With a one-week field study, all necessary measurements of the building were made with tape and laser meters; joinery, skirting and wooden ceiling profile details were taken with a profile gauge with traditional methods, and the preliminary survey work was completed with the detailed photographing of the entire structure. By camping right next to the lighthouse, information was obtained about how often and at what times the lighthouse received visitors. This information is also a source for regional proposals to be brought. During the interviews with the visitors, details such as the motivations and how they came here were learned. This information also sheds light on the reuse decision during the restoration phase. Today, although the Gelidonya Lighthouse has undergone interventions depending on the changes in its use, it has generally preserved its architectural originality. According to the document obtained, Gelidonya Lighthouse was registered as a Grade 2 cultural asset in 2010. As learned from the Conservation Board, warnings were also given regarding the removal of some interventions of poor quality. Despite, no documentation or conservation work has been carried out on the lighthouse. It was deemed necessary to eliminate this deficiency, to document and spread the history and information that is contained in the building, to reveal the problems, and to define the necessary interventions. The thesis consists of seven main chapters. In the first chapter, the introduction, the aim of the thesis, the scope of the study, and the research and documentation methods in the whole process are mentioned. In the second part, how the concept of the lighthouse has changed from the first lighthouses in the history to Gelidonya Lighthouse and their architectural features are discussed. In addition, it is thought that explaining the development and management of this worldwide process within the borders of Turkey will enlighten on the architectural and historical features of Gelidonya Lighthouse. In the third part of the thesis, the focus is on Cape Gelidonya. The features of the cape, which gives its name to the lighthouse, on land, and in the sea, and where the lighthouse plays a role in these features are discussed. The events, people and changes that the cape, which is located on the Lycian Way, encountered both in history and today, were discussed. In addition, with the historical shipwreck off Cape Gelidonya, it was mentioned that it is an important location in terms of underwater archaeology. At the fourth part of the study, explanations were made about the information and findings of the Gelidonya Lighthouse. The location of the lighthouse, its general features, its historical process, and in more detail, its architectural features have been examined. One by one, the places in the building and their spatial features, facade features, structural system, current situation, and the qualities of the architectural elements are explained. After the material determinations of the building and the identification of the deteriorations, the analytical surveys are prepared. In the fifth chapter, the initial condition of the building and the changes it underwent were determined in line with the traces observed in the building, the documents of the lighthouses with similar typology, and the data obtained from the family photo archive of the Gelidonya Lighthouse guardian. In the sixth chapter, all the information obtained from the lighthouse and the research made are handled as a whole with the determinations, functional and restoration proposals suitable for the structure have been developed. In this decision process, suggestions have been made that will especially benefit the Lycian Way walkers and that will not tire the lighthouse, which has different functions and preserved most of its original values. The main building of the lighthouse was used as a“hostel”, and the barn unit nearby was used to provide services such as internet, electricity and information. The proposed functions and interventions are explained in detail with their reasons and potentials. In the seventh chapter, which is the last part of the study, all the research and the topics examined were synthesized, and a prediction was made on the concepts of Lycian Way and tourism in line with the new function proposed for Gelidonya Lighthouse which is not“new”for the lighthouse. It is intended to meet the needs of hikers and visitors who only want to experience the lighthouse, without increasing the lighthouse's appeal. It has been emphasized that different methods can be followed in the handling of cultural routes and stops.
Benzer Tezler
- Assessment of environmental effects of Antalya marine disposal system
Antalya deniz deşarj sisteminin çevresel etkilerinin değerlendirilmesi
TAHİR BATI
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Çevre MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DAVUT ÖZDAĞLAR
- Antalya Traverten platosu toprak zonunun hidrojeokimyasal özelliklerinin incelenmesi
Investigation of hydrogeochemical characteristics in the soil zone of the Antalya travetine plateau
AYLİN BAŞAL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EKMEKÇİ
- Antalya traverten platosu toprak örtüsünün jeohidrolojik özelliklerinin alansal değişimi
Areal variations in geohydrological properties of the soil cover of the Antalya travertine plateau
SELİM ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji (Hidrejeoloji) Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EKMEKÇİ
- Antalya Körfezi'nde dağılım gösteren sokar balığı (siganus rivulatus forsskal, 1775)'nın yaş ve büyüme özellikleri
Age and growth of the marbled spinefoot (siganus rivulatus forsskal, 1775) distributing at Antalya bay
MURAT BİLECENOĞLU