Çocukluk çağı travmaları ile romantik ilişkilerde psikolojik şiddete maruz kalma arasındaki ilişki: Bağlanma stilleri ve dissosiyatif yaşantıların aracılık rolünün incelenmesi
The relationship between childhood traumas and victimization of psychological violence in romantic relationships: The examinaton on mediatonal role of attachment styles and dissociative experiences
- Tez No: 839690
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Adli Tıp, Psikoloji, Forensic Medicine, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 383
Özet
Bu doktora tez çalışmasının temel amacı; çocukluk çağı travmaları ile romantik ilişkilerde psikolojik şiddete maruz kalma arasındaki ilişkide bağlanma stilleri ve dissosiyatif yaşantıların aracılık rolünün incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi İstanbul ilinde üniversite öğrenimine devam eden ve en az altı aylık romantik ilişkisi bulunan 257 kadın ve 208 erkek olmak üzere toplam 465 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada veriler, E.N.Y. ve E.Ö. tarafından oluşturulan Demografik Bilgi ve Romantik İlişkileri Değerlendirme Formu, Yakın İlişkilerde Psikolojik Şiddet Ölçeği (YİPŞÖ), Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği (CTQ), Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri II (YIYE II) ve Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği (DES) kullanılarak toplanmıştır. Doktora tez araştırmamızda kullanılan ölçekleri içeren online form çalışmanın dahil etme kriterlerine uygun olarak belirlenen katılımcılara sosyal medya platformları üzerinden ulaştırılmış ve veriler gönüllük esasına uygun biçimde toplanmıştır. Araştırmada ilk olarak demografik ve romantik ilişkiye dair değişkenlerin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla bağımsız örneklemler t testi ve ki-kare analizi uygulanmıştır. Araştırma ölçeklerinden alınan puanlar arasındaki korelasyon katsayıları Pearson korelasyon analizi ile elde edilmiştir. Aracı değişken analizlerinde ise Hayes'in (2013) Process Macro programı kullanılmıştır. Üniversite öğrencilerinin geçmiş romantik ilişkilerinde deneyimledikleri şiddet oranlarına bakıldığında; kadın katılımcıların %95.8'i psikolojik, %6.3'ü fiziksel ve %7.4'ü cinsel flört şiddetine maruz kaldığını bildirirken erkek katılımcıların %96.6'sı psikolojik, %15.3'ü fiziksel ve %8.5'i cinsel flört şiddetine maruz kaldığını bildirmiştir. Katılımcıların şu anki ilişkilerinde maruz kaldıkları psikolojik flört şiddeti oranları ise kadınlarda %51 ve erkeklerde %43.3 olarak bulunmuştur. CTQ kesme puanlarına göre travmatik yaşantılara bakıldığında ise; kadın katılımcıların %24.5'i fiziksel, %31.1'i cinsel, %44.4'ü duygusal istismar, %28.8'i fiziksel ve %39.7'si duygusal ihmal bildirmiş olup erkek katılımcıların ise, %21.6'sı fiziksel, %11.5'i cinsel, %23.6'sı duygusal istismar, %53.8'i fiziksel ve %47.1'i duygusal ihmal bildirmiştir. Çocukluk döneminde ebeveynleri arasında fiziksel veya duygusal şiddete şahit olan katılımcıların Yakın İlişkilerde Psikolojik Şiddet Ölçeği toplam puanları, bu şiddete şahit olmayanlara göre istatistiksel açıdan anlamlı olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur. Çocukluk çağı travmaları bildiren üniversite öğrencilerinin Yakın İlişkilerde Psikolojik Şiddet Ölçeği toplam puanları istatistiksel açıdan anlamlı olarak daha yüksektir. Çalışmaya katılan kadınların 50 (%19.5)'sinin ve erkeklerin ise 23 (%11.1)'ünün DES kesme puanı 30 ve üzeri olup bu sonuç patolojik düzeyde dissosiyatif yaşantıların varlığına işaret etmektedir. Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği ile Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği arasında istatistiksel açıdan anlamlı ve pozitif yönde ilişki vardır. Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği ile Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri II kaygılı/kaçıngan bağlanma alt ölçekleri toplam puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı ve pozitif yönde ilişkiler vardır. Romantik ilişkiye dair özellikler bakımından incelendiğinde ise; flört ilişkisinde psikolojik şiddete maruz kalma ile önceki romantik ilişki sayısı, romantik ilişkinin süresi ve romantik partneri ile ayrılıp tekrar barışma sayısı arasında negatif, romantik ilişki memnuniyeti ile pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Çocukluk çağı travmaları ve psikolojik flört şiddeti maruziyeti arasındaki ilişkide kaygılı ve kaçıngan bağlanma ile dissosiyatif yaşantıların kısmen aracılık ettiği bulunmuştur. Doktora tez çalışmamız kapsamında elde ettiğimiz bulgular,“Modern Psikotravmatoloji”paradigmaları ve“Dissoanaliz Kuramı”çerçevesinde ele alınmıştır. Sonuç olarak, bu çalışma psikolojik flört şiddetinin klinik ve adli süreçlerde tanımlanması, anlaşılması ve gerekli müdahalelerin planlanması adına literatüre değerli bilimsel katkılar sağlamasının yanı sıra ciddi bir halk sağlığı sorunu olan psikolojik flört şiddetinin önlenmesine dair psikotoplumsal politikaların geliştirilmesi bakımından da temel bir önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
This study mainly aims to examine mediational role of attachment styes and dissociative experiences on the relation between childhood traumas and victimization of psychological violence in romantic relationships. The sample of the study consist of 257 women and 208 men, a total of 465 university student who continue education in İstanbul and has a romantic relationship that longs at least six months. In the study, the data was collected by using the Demographic Information and the Evaluation of Romantic Relationships Form, the Intimate Partner Psychological Violence Scale, the Childhood Trauma Questionnaire (CTQ), Experiences in Close Relationship-Revised (ECR-R) and the Dissociative Experiences Scale (DES). The online form, which includes the research scales in our doctoral thesis, was delivered to the participants in accordance with the sampling criteria via social media platforms and the data was collected on a voluntary basis. In this study, firstly, independent samples t-test and chi-square analyzes were applied to determine whether the demographic and romantic relationship variables differed by gender. The correlation coefficients between the scores obtained from the research scales were obtained by Pearson correlation analysis. In mediator variable analysis, Hayes's (2013) Process Macro program 2.16.3. version has been used. Considering the violence rates experienced by university students in past romantic relationships; while 95.8% of female participants reported that they were subjected to psychological, 6.3% physical and 7.4% sexual dating violence, 96.6% of male participants reported that they were subjected to psychological, 15.3% physical and 8.5% sexual dating violence. The rates of psychological dating violence that the participants were exposed to in their current relationships were found to be 51% for women and 43.3% for men. Considering the traumatic experienced in according to CTQ cut-off scores; 24.5% of female participants reported physical, 31.1% sexual, 44.4% emotional abuse, 28.8% physical and 39.7% emotional neglect; while male participants reported 21.6% physical, 11.5% sexual, 23.6% emotional abuse, 53.8% physical and 47.1% emotional neglect. It was found that the total score of the Intimate Partner Psychological Violence Scale of the participants who exposed to physical or emotional violence between parents during their childhood were statistically significantly higher than those who did not expose to this violence. The total scores of he Intimate Partner Psychological Violence Scale of university students who reported childhood traumas were statistically significantly higher. The DES cut-off score of 50 (19.5%) of the women and 23 (11.1%) of the men participating in the study was 30 and above, which indicates the presence of pathological dissociative experiences. There is a statistically significant and positive relationship between the Childhood Trauma Questionnaire and the Dissociative Experiences Scale. There are statistically significant and positive correlations between the Childhood Trauma Questionnaire and the total scores of Experiences in Close Relationship-Revised anxious/avoidant subscales. When examined in terms of the characteristics of the romantic relationship; it was found that there is a negative relationship between exposure to psychological violence in the dating relationship and the number of previous romantic relationships, the duration of reconciliation with the romantic partner, and positive correlation between the satisfaction of the romantic relationship. It was found that anxious and avoidant attachment and dissociative experiences partially mediated the relationship between childhood traumas and victimization of psychological dating violence. The findings were addressed in the framework of“Modern Psychotraumatology”and“Dissoanalysis Theory”. As a result, our doctoral thesis is of fundamental importance in terms of developing psychosocial policies for the prevention of psychological dating violence, which is a serious public health problem, as well as providing valuable scientific contributions to the literature in order to define and understand psychological dating violence in clinical and forensic processes and to plan the necessary interventions.
Benzer Tezler
- Yetişkinlerde çocukluk çağı istismar ve ihmalinin, sosyal biliş ve yakın partner şiddeti ile ilişkisi
Başlık çevirisi yok
ZEYNEP FUNDA ENGİN AKCAN
Doktora
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ERSOY
- Çocukluk dönemi ruhsal travmaların yetişkinlik döneminde mağduriyet, şiddet içeren davranışlar ve kendine yönelik yıkıcı davranışlarla yeniden canlandırılması
Reenactment of childhood traumas with victimization, violent behaviour and self-destructive behaviours in adulthood
HATİCE BULMUŞ
Doktora
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP BELMA GÖLGE
- Beliren yetişkinlikteki kadınlarda çocukluk çağı travmalarının romantik ilişkilerle ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between childhood traumas and romantic relationships in adult women
BURÇİN KURTULDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RIDVAN ÜNEY
- Karmaşık travma sonrası stres bozukluğunun yakın partner şiddeti, çocukluk çağı travmaları ve başa çıkma stilleri ile ilişkisi
The relationship between complex post traumatic stress disorder with intimate partner violence, childhood traumas and coping styles
SAFİYE ÜNALIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ERŞAHİN
- Genç yetişkinlerde şiddet içeren ve içermeyen suç davranışları ile çocukluk çağı travmaları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examining the relationship between violent and nonviolent offending behaviours with childhood traumas and personality traits in young adults
MERVE KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN