El-Kanun Fi't-Tıbb'ın Rusça çevirisinde ödünçleme (Latinizm-Arabizm)
Borrowing in the Russian translation's Canon of Medicine the case of Arabicism-Latinizm
- Tez No: 840287
- Danışmanlar: PROF. DR. GAMZE ÖKSÜZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Dilbilim, Mütercim-Tercümanlık, Western Linguistics and Literature, Linguistics, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
Diller arasında ve dil içerisinde ödünçlemeler her dönemde ve bütün uygarlıklar arasında yaşanmıştır. Tarih içerisinde bir süre Yunanca, başka bir evrede Latince ya da Arapça, diğer dilleri önemli ölçüde etkilemiştir. Günümüzde ise İngilizceden başka dillere sözcük akını gerçekleşmektedir. Bu etki bütün diller arasında dilin baskın olduğu alana bağlı olarak belirli oranlarda gerçekleşebilmektedir. Bir dilden başka dile muhtelif yapısal geçişler ekonomi, spor, sosyal, siyaset, sanat ve bilim gibi birçok alanda yaşanabilmektedir. Ayrıca coğrafi konum da bu geçişlerin yaşanmasında önemli yere sahiptir. Bu tez çalışmasında sözü edilen bu etkileşimlerin dilbilim ve çeviri alanlarında dilde ödünçleme (borrowing/заимствование) şeklinde kavramsallaşması ve kuramsal gelişimi incelenmiştir. Ayrıca ödünçleme olgusunun uygulamaya yansıması kapsamlı olarak ele alınmıştır. Çalışmada gerek jeopolitik gerekse ekin ve dil anlamında Doğu-Batı arasında bulunan Rusya'nın, dolayısıyla Rus dilinin Arapça ve Latinceden genel ve bilimsel leksikoloji kapsamında etkilenişi Rusçada Arabizm-Latinizm tanımlarıyla detaylandırılmıştır. Konunun uygulama örnekleri üzerinden aktarılışında Doğu ve Batı'da tıp derslerinde uzun yıllar okutulmuş, bilimsel çevrelerce incelenmiş ve Rusça da dâhil olmak üzere birçok dile çevirisi yapılmış olan İbni Sina'nın El-Kanun Fi't-Tıbb adlı eserinden faydalanılmıştır. Bilim Kodu : 1324 Anahtar Kelimeler : Rus dili, Çeviri, Ödünçleme, İbni Sina, Arabizm, Latinizm, Bilim dili Sayfa Adedi : 233 Tez Danışmanı : Prof. Dr. Gamze ÖKSÜZ
Özet (Çeviri)
Borrowings between and within languages have taken place in every period and between all civilizations. In history, for a while Greek and at later stages Latin and Arabic significantly influenced other languages. Today, there is an influx of words from English to other languages. This effect can occur at certain rates among all languages, depending on the area where the language is dominant. Various structural transitions from one language to another can take place in many fields such as economy, sports, social, politics, art and science. In addition, geographical location plays an important role in these transitions. Language interactions have always been a popular and active area in practice. In this thesis, the conceptualization and theoretical development of these interactions in the form of language borrowing (заимствование) in the fields of linguistics and translation were examined. In addition, how borrowing was put into practice has been comprehensively discussed. In this study, how Russia, which is between East and West in terms of geopolitics, culture and language, and thus the Russian language has been influenced from Arabic and Latin within the scope of general and scientific lexicology is elaborated with respect to the definitions of Arabicism-Latinism in Russian. To display the points in question by means of application examples, Avicenna's work The Canon of Medicine, which has been taught in medicine courses in the East and West for many years, studied by scientific circles and translated into many languages, including Russian, has been utilized. Science Code : 31324 Key Words : Russian language, Translation, Science language, Borrowing, Ibn Sina (Avicenna), Arabicism, Latinism Page Number : 233 Supervisor : Prof. Dr. Gamze ÖKSÜZ
Benzer Tezler
- İbn-i Sina'nın tıp çalışmalarının değerlendirilmesi
Evaluation of İbn-i Sina's medicine studies
TANER KÖŞÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Bilim ve TeknolojiAnkara ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESİN KAHYA
- Tıp tarihi açısından İbn Sina'nın el-Kanun fi't-Tıbb ve Zehrâvî'nin et-Tasrîf limen Aceze ani't-Te'lif kitaplarının karşılaştırmalı incelemesi
A comparative analysis of Avicenna's The Canon of Medicine & Abulcasis' Al-Tasreef in terms of medical history
MUHAMMET UYSAL
Doktora
Türkçe
2024
Deontoloji ve Tıp Tarihiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMED HARB
- Bazı bitki ekstraktlarından beyin fonksiyonlarını düzenleyici gıda takviyesi üretimi
Production of brain function regulatory food supplement from some herbal extracts
GÜLAY ÇOKSARI
Doktora
Türkçe
2019
Gıda MühendisliğiAnkara ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT ARTIK
PROF. DR. HAYRİYE GÜLÇİN SALTAN
- Pinus nigra (Karaçam) bitkisinin kimyasal bileşimi, biyolojik aktivitesi ve kolon kanser hücre hattinda İn Vitro etkisinin araştirilmasi
Investigation of chemical composition, biological activity and In Vitro effect of Pinus nigra (Larch) plant on colon cancer cell line
SEBAHAT KOCAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiBiyoterapötik Ürünler Araştırma ve Geliştirme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLAY ÇOKSARI
- Biruni ve İbn Sina eserlerinde hidrofitlerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Comparative examination of hydrophites in the works ofBiruni and İbn Sina
MERVE SÜRMELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilim ve Teknolojiİstanbul Medeniyet ÜniversitesiBilim Tarihi ve Felsefesi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA YAVUZ