Feminist düşüncenin İslâmî izdüşümleri: Fatima Mernissi
Islamic reflections of feminist thought: Fatima Mernissi
- Tez No: 840426
- Danışmanlar: PROF. DR. ERKAN PERŞEMBE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Tez çalışması, feminist düşüncenin toplumsal adalet ve toplumsal cinsiyet eşitliği söylemlerinin Faslı sosyolog Fatima Mernissi'nin görüşlerindeki İslami izdüşümlerle ilişkilerini değerlendirmektedir. Mernissi, feminist olarak tanımlanmayı kabullenmemekle birlikte, feminist söylemin sunduğu fikirleri benimsemiştir. Görüşlerinde feminist söylemin etkileri görülse de, Mernissi'nin Müslüman kadınların özgürleşme mücadelesini, Batı dünyasındaki kadınların konumlarıyla karşılaştırdığı görülmektedir. İslam dünyasında kadınların, geleneksel değerlerin ataerkil formlarıyla pasifleştirilmesine karşı başta hadis rivayetlerindeki zayıf temellere eleştiriler yöneltmiştir. İslam dünyasında Hz. Peygamberin kendi eşlerine yönelik olumlu tutumlarıyla kadını aşağılayan hadis rivayetleri arasındaki çelişkileri vurgulamıştır. Binbir Gece Masallarındaki Şehrazat örneğinden yararlanarak Doğu'nun güçlü kadınlarının Mernissi'nin düşünce dünyasına ve kadın algısına etkilerini açıklamaktadır. Sanılanın aksine, yaşadığı coğrafyada ve sözlü kültürde aklı önemseyen kadınların güçlü duruşa sahip olduklarını vurgulamaktadır. Mernissi'nin, toplumda kadının ezilmesine neden olan sorunları sadece eleştiren, toplumun fotoğrafını çekmekle yetinen bir akademisyen olmadığı, aklı ve bilgiyi ön plana çıkararak problemlere çözüm yolları aradığı, çözüm önerileri ürettiği örnekleri çalışmamızda ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Mernissi'nin eleştirdiği Doğu'da ve Batı'da kadınların önüne konulan mekân, zaman sınırına dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Kadınların önüne konulan Doğuda mekân Batıda zaman sınırını akıl ve bilgiden alınan güçle aşmanın imkânları Mernissi'nin sunduğu çözüm önerileri üzerinden aranmıştır. Bu bağlamda Mernissi'in önerdiği, oluşturmaya çalıştığı güçlü kadın kimliğinin sadece Doğu kadınına değil, aynı zamanda Batı dünyasının kadınına ilham olabileceği akıl ve bilgi ekseninde ele alınmıştır. Bu anlamda tez çalışmasında özgürlük arayışında nereden kimden kaynaklanırsa kaynaklansın, herhangi bir dayatamaya boyun eğmeyen kadınlara aklın ve bilginin rehber olabileceği düşünülmektedir. Araştırma sonucunda Doğu'da mekana, Batı'da zamana hapsedilmek istenen kadınının özgürlük yolunun bilgi ve akıl ile donatılmak olduğunu her iki kültürü yakından tanımış bir entelektüel olarak Mernissi'nin bütün dünya kadınlarına yaşayarak ve yazarak göstermeye çalıştığını belirtmeliyiz.
Özet (Çeviri)
This thesis evaluates the relationship between feminist discourses of social justice and gender equality; and the Islamic projections in the views of the Moroccan sociologist Fatima Mernissi. Mernissi does not accept being defined as a“feminist”, she has embraced the ideas presented by feminist discourse. Although her views are influenced by feminist discourse, Mernissi compares Muslim women's struggle for emancipation with the position of women in the Western world. She criticized the passivization of women in the Islamic world through patriarchal forms of traditional values, particularly the weak foundations of hadith narrations. She emphasized the contradictions between the Prophet Mohammed positive attitudes towards his own wives and the hadith narrations that degrade women in the Islamic world. Utilizing the example of Scheherazade from the Thousand and One Nights tales, she explains the influence of the powerful women of the East on Mernissi's world of thought and perception of women. Contrary to popular belief, she emphasizes that women who care about reason have a strong stance in the geography and oral culture she lives in. In this thesis study, it was tried we try to show that Mernissi was not an academic who only criticized the problems that caused the oppression of women in society and was not content with taking a photograph of the society, but that she sought solutions to problems by emphasizing reason and knowledge and produced solutions. It was also drawn attention to the space and time limits placed in front of women in the East and the West, which Mernissi criticized. The possibilities of overcoming the limitations of space in the East and time in the West with the power of reason and knowledge are sought through Mernissi's solution proposals. In this context, it is discussed on the axis of reason and knowledge that the strong female identity that Mernissi proposes and tries to create can inspire not only the women of the East but also the women of the Western world. In this sense, it is thought that reason and knowledge can be a guide for women who do not submit to any imposition, regardless of where and from whom it originates in the search for freedom. As a result of the research, it should be noted that Mernissi, as an intellectual who has closely recognized both cultures, has tried to show the women of the world by living and writing that the way to freedom for women who are wanted to be imprisoned in space in the East and time in the West is to be equipped with knowledge and reason.
Benzer Tezler
- مفهىم الزواج في الفكر النسىي دراسة نقدية شرعية
Feminist düşünceye göre evlilik kavramı: Ser' i tenkidi araştırma
WALA KOUKI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BENAOUDA BENSAİD
- Postyapısalcılık bağlamında Queer teori ve din
Queer theory and religion in the context of poststructuralism
MUSTAFA YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİCRET KİRAZ TOPRAK
- Türkiye'de kadın hareketleri ve İslami düşünceye mensup kadınların feminizme yaklaşımı
Women's movements in Turkey and Islamic women approach to feminism
GÜLŞAH BİLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiBitlis Eren ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET İŞLER
- 1960-1980 arası İslamcı kadınlar: Siyasal sosyalleşmeleri ve üniversite deneyimleri
Islamist women between 1960-1980: Political socialization and university experiences
ŞEVVAL YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZNUR ALKAN
- Taliban'ın yükselişinden sonra Afganistan'daki kadınlar: Post-kolonyal feminist yaklaşım
Women in Afghanistan after the rise of Taliban: A post-colonial feminist approach
AYŞE NUR KÜLÜNK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Sosyolojisi ve Antropolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ALİ KOTİL