E-ticaretin kentsel alana etkisinin hareketlilik örüntüleri üzerinden irdelenmesi: Ankara için uyumlanabilir kent planlama önerisi
Examining the impact of e-commerce on urban area through mobility patterns: An adaptive urban planning proposal for Ankara
- Tez No: 842063
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇİĞDEM VAROL ÖZDEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 236
Özet
Kentler salgın hastalıklar, depremler, iklim değişikliği ve savaş benzeri ani ve öngörülemeyen koşullardan çok yönlü olarak etkilenmektedir. Bu tür koşulların çok olasılıklı, tahmin edilmesi güç ve doğrusal olmayan doğasını açıklamada karmaşık uyumlanabilir sistemler kuramının kullanımı yaygındır. Dinamik sistemler olarak kentlerin beklenmedik durumlara uyum sağlaması ise sürekli veri toplama ve paydaş katılımını içeren iş birlikçi bir süreci gerektirmektedir. Bu araştırma, kent planlama prensiplerinin karmaşık uyumlanabilir sistemler bilimiyle ilişkilendirilmesine dayanmakta; pandemi döneminde artan elektronik ticaret (e-ticaret) faaliyetlerinin kentsel alan üzerindeki etkilerini tartışmayı, e-ticaret ile toplumun hareketlilik örüntüleri arasındaki ilişkiyi bir karmaşık problem çözme aracıyla irdelemeyi ve kentsel alanların e-ticarete uyumlanmasına dair planlama çerçevesi önermeyi amaçlamaktadır. Ankara'da yürütülen araştırmada öncelikle alt sektörler bazında gerçekleşen satış hacimleri üzerinden öne çıkan yedi ilçe için e-ticaretin mekânsal etkisini gösterir endeks değerleri hesaplanarak, bu ilçelerin e-ticaret potansiyelleri ortaya konulmuştur. Ardından günlük sıklıkla toplanan verilerle yinelemeli sinir ağı regresyon modeli kurularak 2020-2022 yılları arasında Ankara genelinde gerçekleşmiş e-ticaret satışlarını etkileyen faktörler incelenmiş ve pandemi döneminde azalan topluluk hareketliliğinin e-ticaret satışlarını yükselttiği tespit edilmiştir. Son aşamada ise e-ticaret ekosistemi ile ilişkili dokuz kurum ve kuruluşla yapılan birebir görüşmede araştırmanın ampirik bulguları tartışılmış ve paydaşların e-ticaretin bugünü ve geleceğine ilişkin öznel deneyimleri alınmıştır. Araştırmanın sonuçları, e-ticaret girişimcilerinin kentte pandemi gibi aniden beliren bir koşulda dahi kolaylıkla yer edinebildiğini göstermektedir. Böyle dirençli bir e-ticaret ekosisteminin varlığına karşılık kentsel alanı e-ticarete uyumlamaya yönelik gerekli adımlar atılmalıdır. Bu bağlamda, Ankara'nın e-ticaret alanında rekabetçi bir konuma erişebilmesi için kent planlarının uyumlanabilirliğini temin eden, paydaş görüşlerini temel alan ve e-ticarete mekânsal entegrasyonu kolaylaştıracak düzenlemeleri içeren bir planlama çerçevesi önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Cities are affected in multiple ways by sudden and unexpected circumstances such as pandemics, earthquakes, climate change, and war. Complex adaptive systems theory is widely accepted to explain the highly probabilistic, unpredictable, and non-linear nature of such conditions. As dynamic systems, cities' adaptation to contingencies requires a collaborative process involving continuous data collection and stakeholder engagement. While this research is based on linking urban planning principles with complex adaptive systems science; it also aims to discuss the effects of increased electronic commerce (e-commerce) activities on urban areas during the pandemic period, examine the relationship between e-commerce and community mobility patterns using a complex problem-solving tool, and propose a planning framework for urban areas adaptive to e-commerce. In the research conducted in Ankara, index values demonstrating the spatial impact of e-commerce were first calculated for seven prominent districts based on sales volumes of sub-sectors, and the e-commerce potentials of these districts were revealed. Then, using data collected daily, a recurrent neural network regression model was built and the factors affecting e-commerce sales in Ankara between 2020 and 2022 were investigated, and it was determined that decreased community mobility during the pandemic period increased e-commerce sales. Finally, the empirical findings of the research were discussed in one-on-one interviews with nine institutions and organizations related to the e-commerce ecosystem and subjective experiences of stakeholders about the present and future of e-commerce were obtained. The results revealed that e-commerce entrepreneurs can easily make ground in the city even in the face of suddenly emerging conditions such as pandemic. In response to such a resilient e-commerce ecosystem, steps should be taken to adapt the urban area to e-commerce. In this context, a planning framework was proposed for Ankara that ensures the adaptability of urban plans, is based on stakeholder opinions, and contains regulations that can facilitate spatial integration into e-commerce to achieve a competitive position in the e-commerce arena.
Benzer Tezler
- İstanbul'da organize gıda perakendesi coğrafyasındaki değişimler
Changes in the geography of organized food retail in Istanbul
BAŞAK URAZ
Doktora
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
- Karadeniz Ekonomik İşbirliği bölgesinde deniz ticareti perspektifinden limanların ve rotaların analizi
Analysis of ports and routes from the marine trade perspective in the Black Sea Economic Cooperation region
BURCU DEĞERLİ ÇİFÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜZİN BAYCAN
- Kentsel kayıp mekanların oluşmasında raylı sistem hattının etkileri: Bakırköy-Kazlıçeşme hattı üzerinden bir değerlendirme
The effects of the rail system line on the formation of urban lost spaces: An evaluation on the Bakırköy-Kazlıçeşme line
DERYANUR ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
- Alışveriş caddeleri için cadde yönetimi yaklaşımının İstiklal Caddesi örneğinde değerlendirilmesi
Evaluation of high streets shopping management approach in the case of Istiklal Street
YASEMİN KAYA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Bilim Dalı
DOÇ. FATİH TERZİ
- İdeolojinin mekan üzerinden inşası: Memur evlerinden ticaret merkezine Saraçoğlu mahallesi
The construction of ideology through space: Saraçoğlu neighbourhood from public housing to commercial centre
CANSU ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİRİN ENLİL