Yurtdışında yaşayan ikidilli Türk çocukları için oluşturulan edebî metinlerde edimbilimsel incelik söylemi
Pragmatic politeness theory in literary texts prepared for bilingual Turkish children living abroad
- Tez No: 843549
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL GÜLEÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 422
Özet
Türkiye, 1950'li yıllarda başlayıp 1960'lı yıllardan sonra yoğunlaşan ve bugün yaklaşık 5 milyonu bulan yurtdışındaki ikidilli nüfusunun Türkçe ve Türk Kültürü Öğretimi için 60 yıldır öğretmen, öğrenci, öğretim programı ve materyal hususunda çalışmalar yapmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığınca eğitim ataşelikleri nezdinde yurtdışında gerçekleştirilen Türkçe öğretim faaliyetlerinde ders materyali olarak en son 2019 yılında Türkiye'de hazırlanıp gönderilen ders ve çalışma kitapları kullanılmaktadır. Bununla birlikte –başta Almanya olmak üzere- özel yayınevlerine ait çok sayıda ve çeşitlilikte ders ve okuma kitaplarına da ulaşmak mümkündür. Türk dünyası adına önemli bir işlevi yerine getiren bu kitapların her birinin kendince daha iyisini ve güzelini yapmaya çalıştıklarını, kendi yapmak istediklerine göre değerlendirildiğinde genel olarak belli bir niteliğin üzerinde eserler olduklarını söylemek mümkündür. Ancak bununla birlikte öğretmeye, anlatmaya ve anlamaya yönelik bazen az, küçük, basit; bazen çok, büyük, önemli kusurların var olduğu da görülmektedir. Akademide bu kitapların şekil, içerik, dil, anlam, yöntem, strateji vb. muhtelif bakımlardan inceleme ve değerlendirilmelerini içeren çalışmalar yapılmıştır. Ancak bu kitapların dilbilimde yeni bir alan olan 'edimbilimsel' açıdan tez düzeyinde ele alındığı bir çalışma henüz mevcut değildir. Göstergebilim içerisinde gelişen ve dili anlam bakımından inceleyen edimbilim, kullanılan her tür dil unsurunu, iletişim süreci içerisindeki söylemsel, durumsal, ilişkisel, bilişsel, kültürel bağlamına, yazar-okur ilişkisine dayalı yorumlamaya bağlı niyet, çıkarım ve sezdirimlerine göre ele alan, iletişim ortamının dil dışı kurallarını da hesaba katarak derin anlamı görmeye, ifadelerin görünenin dışında ne anlama gelebildiklerini ve bunun öğrenmeye etkisini göstermeye çalışan bir bilim dalıdır. Anlamın ince ayarı da diyebileceğimiz bu bakış açısı, sağlıklı iletişim ve doğru öğrenme noktasında kritik öneme sahiptir. Her tür ifadenin/anlatımın metin olarak görüldüğü/kabul edildiği, sahada kullanılan ders ve okuma kitaplarının doküman taraması yöntemiyle elde edilen tespit ve bulgularının edimbilime dayalı incelik söylemi perspektifiyle ele alındığı/yorumlandığı/değerlendirildiği bu çalışmada, metinlerin yurtdışında yaşayan ikidilli çocuklara göreliği incelenmiş, anlatımı oluşturan parçalar tanımlanıp yorumlanmaya, ikidilli çocuklarca nasıl görüldüğü ve ne ifade ettikleri anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Araştırma neticesinde; yurtdışında yaşayan ikidilli çocukların hazırbulunuşluk, alt yapı, bilgi dağarcığı, bakış açısı, anlam evreni, sosyolojik durum gibi yaşamsal bağlamlar bakımından farklılıklar göstermesi ve özel durumlar taşıması sebebiyle, onlar için hazırlanan materyallerin/metinlerin edimbilimsel incelik bakış açısıyla onlara göre oluşturulmasının, onların doğru öğrenmeleri açısından önemli olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Türkiye has been working for 60 years on teachers, students, curricula and materials for the teaching of Turkish and Turkish Culture to its bilingual population abroad, which started in the 1950s and expanded after the 1960s, now numbering approximately 5 million. In the Turkish language teaching activities carried out abroad by the Ministry of National Education under the auspices of educational attaché offices, textbooks and workbooks prepared in and sent from Turkey in 2019 are used as course materials. In addition, it is also possible to access a large number and variety of textbooks and reading books from private publishing houses, especially in Germany. It can be said that each of these books, which fulfill an important function in the name of the Turkic world, tries to do better and be more beautiful in its own way, and when evaluated according to what they want to do, it can be said that they are works above a certain quality. Nevertheless, it is also seen that there are some flaws in teaching, explaining and understanding, flaws that are few, small and simple at times, many, big and important at others. Academic studies have analyzed and evaluated these books in terms of form, content, language, meaning, method, strategy, etc. However, there is no thesis-level study of these books from a“pragmatic”perspective, which is a new field in linguistics. Pragmatics, which develops within semiotics and examines language in terms of meaning, is a branch of science that deals with all kinds of language elements used in the communication process according to their discursive, situational, relational, cognitive and cultural context, and intentions, inferences and implications that depend on interpretation based on the author-reader relationship, and tries to see the deep meaning, to show what expressions can mean beyond the visible and its effect on learning, taking into account the non-linguistic rules of the communication environment. This perspective, which we can also call the fine-tuning of meaning, is critical for healthy communication and correct learning. In this study, in which any kind of expression/narrative is seen/accepted as“text”, and in which the findings on the course and reading books used in the field, obtained through the document analysis method, are handled/interpreted/evaluated from the perspective of pragmatics-based politeness theory, the relevance of the texts to bilingual children living abroad is examined, the components of the narrative are defined and interpreted, and how they are seen by bilingual children and what they mean is tried to be made sense of. The results of the study show that since bilingual children living abroad are different in terms of vital contexts such as readiness, background, knowledge, perspective, universe of meaning and sociological situation and have special situations, it is important that the materials/texts prepared for them are created from the perspective of pragmatic politeness in order for them to learn correctly.
Benzer Tezler
- Yurt dışında yaşayan Türk kökenli çocukların ikidillilik kaynaklı dilsel sorunları
Başlık çevirisi yok
ZEYNEP KAZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. AYBARS ERÖZDEN
- Yurt dışında yaşayan Türk çocukları için hazırlanmış Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarında kültürel ögeler
The cultural elements in Turkish language and Turkish culture course books prepared for Turkish children living abroad
GÖKHAN KOLAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SOLMAZ
- Yurt dışında Türkçe öğretmeni yetiştirmek: Duisburg-Essen Üniversitesi örneği
Educating Turkish teachers abroad: Example in University of Duisburg-Essen
MERVE SAYRAN TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KURUDAYIOĞLU
- Batı Avrupa'da iki dilli Türk çocuklarının yazılı Türkçe kelime sıklıkları: Fransa örneği
Bilingue Turkish children's written Turkish word frequency in western Europe : French example
MEHMET BİLGİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BEKİR İNCE
- Irak'ta iki dilli Türk soyluların Türkçe öğrenimi
Tuition of Turkish by blinging Turkish noble in Iraq
NAJAT AYOOB SHUKUR SHUKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER NURLU