O'tkır Hashımov'un Bahor Qaytmaydı adlı hikâyesinin çevirisi ve söz varlığı incelemesi
Translation and vocabulary review of O'tkir Hashimov's story named Bahar Qaytmaydi
- Tez No: 844178
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ELCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 316
Özet
Çağdaş Özbek Edebiyatında 1962- 2013 yılları arasında, roman, masal, hikâye ve piyes gibi elli'den fazla eser veren O'tkir Hashimov eserlerinde yaşadığı dönemi ve bireyi olduğu Özbek halkının gerçeklerini ele almıştır. Özbek halkının inançlarını, değer yargılarını, örf, adet, ananelerini ve sosyo- ekonomik bozulmalarını bazen dramatik bazen komedi bazen de yergi biçiminde okuyucuya sunan Hashimov, Özbek Halk Edebiyatı'nın gelişiminde de önemli rol oynamıştır. Çağdaşı olan şair ve yazarların aksine Hashimov'un eserleri Türkiye'de akademik anlamda istenilen düzeyde ilgi görmemiş olsa da Hashimov'un Özbek Halk Edebiyatı'nın yapıtaşlarından biri olduğu gerçeğini değiştirmemektedir. Bir önceki çalışmamızda Hashimov'a ait yedi hikâyenin çevirisi yapılmış, bu hikâyelerin bizlerde uyandırmış olduğu etki sonucunda, Hashimov'un başka bir eseri olan“Bahar Gelemeyecek”adlı hikâyesi, gerek dönemin edebi hayatı bakımından gerekse toplumsal yapı ve dil kullanımı bakımından bilgilendirici düzeyde olması nedeniyle, tez çalışmamızın konusu olarak daha kapsamlı bir şekilde ele alınmış ve bütün bunların sonucunda akademik anlamda Türkiye'de yapılmak istenen çalışmalar ile ilgili yol gösterici olması hedeflenmiştir. Bu amaçla eser Özbek Halk Edebiyatından Türk Edebiyatına Çevrilerek, Türk Edebiyatına yeni bir eser kazandırılmak istenmiş, bununla beraber yapılan tematik söz varlığı ve kelime türleri incelemesiyle literatüre katkı sağlamak çalışmamızın ana amacını oluşturmaktadır. Özbek Edebiyatından dilimize kazandırılan eser sayısının her geçen gün artış gösterdiği bilinmektedir. Bu eserler arasında Hashimov'un eserlerinden de birkaç örnek göstermek mümkün olsa da incelemiş olduğumuz“Bahor Qaytmaydi”adlı eserin daha önce ülkemizde çalışılmadığı görülmüştür. Bu çalışmamız, O'tkir Hashimov'un“Bahor Qaytmaydi”adlı eserinin Özbek Türkçesinden Türkiye Türkçesine Çevrisi, Tematik Söz Varlığı ve Kelime Türleri incelemesi vd. Köken Bilgisi unsurlarının birleşiminden oluşmuştur. Giriş kısmından sonra Yöntem, O'tkir Hashimov'un Hayatı, Edebi Kişiliği, Eser Hakkında, Eserinin Özeti ve Söz Varlığı gibi başlıklar vd. bu başlıklarla ilgili bilgiler bulunmaktadır. Birinci Bölümde: Tematik Söz Varlığına ve Kelime Türleri vd. Köken Bilgisine yer verilmiştir. İkinci Bölümde: Metnin Özbek Türkçesinden Türkiye Türkçesine Çevirisi bulunmaktadır. Sonuç bölümünde ise O'tkir Hashimov'un“Bahor Qaytmaydi”adlı eseri üzerinde yapılan söz varlığı incelemesi sonucunda elde edilen sayısal verilerin“Kelime Türleri Yüzdelik Dilim Grafiği”ve“Kelime Kökeni Yüzdelik Dilim Grafiği”değerlendirmesi ve yorumlanması yer almaktadır. Çalışmanın Türk Dili ve Edebiyatı alanında Çeviri ve Söz Varlığı alanında yapılacak yeni çalışmalara katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
O'tkir Hashimov, who wrote more than fifty works such as novels, fairy tales, stories and plays in Contemporary Uzbek Literature between 1962 and 2013, in his works; He discussed the period in which he lived and the realities of the Uzbek people of which he was a member. Hashimov, who presents the beliefs, value judgments, customs, traditions and socio- economic degradation of the Uzbek people to the reader, sometimes in the form of drama, comedy and sometimes satire, also played an important role in the development of Uzbek Folk Literature. Although Hashimov's works have not received the desired level of academic attention in Turkey, unlike his contemporaries, poets and writers, it does not change the fact that Hashimov is one of the cornerstones of Uzbek Folk Literature. In our previous work, seven stories by Hashimov were translated, and as a result of the impact these stories had on us, another work of Hashimov, the story“Spring Will Not Come”, was used because it is informative both in terms of the literary life of the period and in terms of social structure and language use., has been discussed in a more comprehensive manner as the subject of our thesis study, and as a result of all this, it is aimed to be a guide regarding the academic studies to be carried out in Turkey. For this purpose, it was aimed to bring a new work to Turkish Literature by translating the work from Uzbek Folk Literature to Turkish Literature, and in this context, the main purpose of our study is to contribute to the literature by examining thematic vocabulary and word types. It is known that the number of works from Uzbek Literature brought to our language is increasing day by day. Although it is possible to show a few examples of Hashimov's works among these works, it has been seen that the work we have examined called“Bahor Qaytmaydi”has not been studied in our country before. This study consists of the combination of the Translation of O'tkir Hashimov's work“Bahor Qaytmaydi”from Uzbek Turkish to Turkey Turkish, Thematic Vocabulary and Word Types analysis. After the introduction, there is the Method and the First Chapter. In the First Chapter: Information about O'tkir Hashimov's Life, Literary Personality, About the Work, Summary of His Work and Vocabulary is given. In the Second Part: Thematic Vocabulary and Word Types are included. In the Third Part: There is a Translation of the Text from Uzbek Turkish to Turkey Turkish. In the conclusion section, the evaluation and interpretation of the numerical data obtained as a result of the vocabulary analysis on O'tkir Hashimov's work“Bahor Qaytmaydi”, the“Percentile Graph”and the“Percentile Graph of Words of Foreign Origin”mentioned in the text, are included. The aim of the study is to contribute to new studies in the field of Translation and Vocabulary in the field of Turkish Language and Literature.
Benzer Tezler
- Özbek yazar Ötkir Haşimov'un hikâyeleri (Metin-inceleme)
The stories of Uzbek author Otkir Hashimov (Text-review)
AHMET YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN BAYDEMİR
- Ötkir Hoşimov'un Hurkitilgan Tüş, Uzun Keçalar, Kuyoş Tarozisi adlı hikâyelerinin bağlam sözlüğü
The contextual dictionary of Utkir Hashimov's stories named of Hurkitilgan Tush, Uzun Kechalar, Kuyosh Tarozisi
ZEBO FAZLIDDINOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimAfyon Kocatepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KARAMAN
- Ötkir Haşimov'un 'Muhabbat, Baxt, Xayollarga Bo'laman Tutqun, Oq Bulut Oppoq Bulut' adlı hikâyelerinin bağlam sözlükleri
The Contextual Dictionaries of Utkir Hashimov's Stories Named 'Muhabbat, Baxt, Xayollarga Bo'laman Tutqun, Oq Bulut Oppoq Bulut'
BÜŞRA YÜREGİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAfyon Kocatepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KARAMAN
- Özbek yazar Otkir Haşimov'un 'Nur Barki Saya Bar' romanı, transkripsiyonlu metin, sözlük, gramer incelemesi (Özbek Türkçesindeki partisipler)
Uzbek writer Otkir Haşimov' novel 'Nur Barki Saya Bar' transcribed text, dictionary and the grammer part (participants in Uzbek Turkish)
ARZU ERDOĞAN ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ
- Özbek yazar Otki̇r Hâşi̇mov'dan seçme hi̇kâyeler 'Uruşni̇ng Songgi̇ Qurbâni̇, Hâtäm-Xasi̇sni̇ng Xazi̇näsi̇, Quyåş Tärâzi̇si̇, Muşti̇pär, Bemâr Pi̇yâz'-İnceleme, metin, aktarma, dizin
Featured stories from Uzbek author Otki̇r Hâşi̇mov 'Uruşni̇ng Songgi̇ Qurbâni̇, Hâtäm-Xasi̇sni̇ng Xazi̇näsi̇, Quyåş Tärâzi̇si̇, Muşti̇pär, Bemâr Pi̇yâz'- Review, text, transfer, index
GAMZE TÜRKAN GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ARZU ERDOĞAN ÖZTÜRK