Ferhat Ağazade'nin 'Edebiyat Mecmuası' eserinin eğitim açısından incelenmesi
An educational analysis of Ferhat Ağazade's 'Edebiyat Mecmuası' literary work
- Tez No: 845031
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHDİ GENCELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Azerbaycan modernleşmesi ve 1918 yılında kurulan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecinde, dönemin Rus okullarında tahsilini tamamlayan Türk aydınların önemli katkıları olmuştur. Rus okullarında Batı'yı yakından tanıma fırsatı elde eden ve bu medeniyet havzasının bilgi birikiminden istifade eden Azerbaycan Türk aydınları, 19. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren başlayan milli uyanışın öncüleri olmuşlardır. Eğitimci, pedagog, dilbilimci ve ıslahatçı aydın kimliğiyle bu sürecin mimarlarından biri olan Ferhat Ağazade (1880-1931), milli uyanış meşalesini yakan ve taşıyan aydın grubu arasında yer almıştır. Ferhat Ağazade 19.Yüzyılın ikinci yarından sonra milli değerlerin inkişafı için emek sarf eden tüm aydınlar gibi Azerbaycan halkının bölgedeki istikrarsızlık yüzünden uzun yıllar sömürülmesinin getirdiği koşullara ve Azerbaycan milli kimliğinin yok edilmesi siyasetine karşı çıkmıştır. Rusya ve İran'ın bölgedeki nüfuz yarışı, bölge üzerindeki sömürgeci siyaseti, burada demografik yapının değiştirilmeye çalışılması gibi etkenler Azerbaycan'da uluslaşma bilincinin erken gelişmesine yardımcı olmuştur. Bu süreç içinde Ağazade'nin fikir ve eserlerinin önemli bir yeri bulunmaktadır. Dil, edebiyat ve eğitim alanındaki fikirleriyle beraber Azerbaycan'ın Latin alfabesine geçişindeki tezleri, bilimsel ve metodolojik önerileri sürecin işleyişine katkı sağlamıştır. Bu dönemde kalemini faal olarak kullanan Ferhat Ağazade tarafından 1912 yılında Bakü'de Arap Harfleri ile telif edilen“Edebiyat Mecmuası”eseri de Azerbaycan literatüründe önemli bir kaynak eserdir. Mecmuanın tanıtım kısmında:“Mektep ve medreselerde talim için, dördüncü, beşinci ve altıncı yıllara mahsus, ayrıca akşam kursları ve ailelerde okunmaya yarar bir kıraat kitabıdır”mülahazasıyla Ferhat Ağazade eserin hitap ettiği kesimi ve telif edilme amacını da belirtmiştir. Bu çalışmamızda Azerbaycan eğitim, dil ve edebiyat tarihinde, Azerbaycan Türkçesi ve eğitimi üzerine hazırladığı derslik, kaynak eser ve iştirakte bulunduğu faaliyetlerle Azerbaycan Türklerinin aydınlanmasında aktif bir rol icra eden Ferhat Ağazade'nin, edebi kişiliği ve fikirleriyle beraber dönemin dil, eğitim, kültür, sanat, felsefe, tarih, folklor vb. sosyal bilimler alanlarından seçilen muhtevalarla telif edilmiş olan“Edebiyat Mecmuası”eseri üzerinde durulacaktır.
Özet (Çeviri)
During the modernization of Azerbaijan and the establishment of the Republic of Azerbaijan, which was established in 1918, Turkish intellectuals who completed their education in the Russian Schools of the period made important contributions. Azerbaijan Turkish Intellectuals, who had the opportunity to get to know the West closely in Russian schools and benefited from the knowledge of this civilization basin, became the pioneers of the national awakening that started as from the second half of the 19th century. Ferhat Ağazade (1880-1931), who was one of the architects of this period with his educator, pedagogue, linguist and reformer intellectual identity, was among the intellectual group that lit and carried the national awakening torch. Because of the instability of the Azerbaijani people in the region, Ferhat Ağazede, who worked for the development of national values like all the intellectuals after the second half of the 19th century, protest against the conditions brought by the long-term exploitation and the policy of destroying the Azerbaijani national identity. Factors such as Russia and Iran's race for influence in the region, their colonial policy on the region, and the attempt to change the demographic structure here, contributed to the early development of nationalization consciousness in Azerbaijan. Ağazade's ideas and works have an important place in this process. Along with his ideas in the field of language, literature and education, his theses, scientific and methodological suggestions on the transition of Azerbaijan to the Latin alphabet contributed to the functioning of the process. Ferhat Ağazade, who kept writing ceaselessly in this period, also wrote the work“Edebiyat mecmuası”(journal of literature), which was written in 1912 in Baku in the Arabic alphabet, and is an important source work in Azerbaijani literature. In the introduction part of the journal, Ferhat Ağazade also stated the people addressed to the work and the purpose of its copyright with the note“a book for teaching in schools and madrasahs, for the fourth, fifth and sixth grades, also for evening courses and for families”. Ferhat Ağazade played an active role in the enlightenment of Azerbaijani Turks with the classes, source works he prepared on Azerbaijani Turkish and education, and the activities he participated in, in the history of Azerbaijan education, language and literature. As a result, in this study, along with his literary personality and ideas, it will be focused on the work“Edebiyat mecmuası”(journal of literature), which has been compiled with content selected from the language, education, culture, art, philosophy, history, folklore and similar social science fields of the period.
Benzer Tezler
- Kuruma karideslerinde (Penaeus japonicus BATE, 1888) farklı su sıcaklığı ve tuzluluğunun yumurta açılımı-postlarva dönemlerindeki gelişme üzerine etkileri
The effects of different water temperature and salinity on the growth of kuruma prawn (Penaeus japonicus BATE, 1888) during the stage of hatching to postlarvae
FERHAT ÇAĞILTAY
Doktora
Türkçe
1999
Su Ürünleriİstanbul ÜniversitesiSu Ürünleri Yetiştiriciliği ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN TİMUR
- Analotid kuşağı boyunca neojen volkanizmasının paleomağnetizmadaki izleri ve bölgenin tektonik evrimine katkıları
Paleomagnetism of neogene volcanism in anatolid zone and contribution to its tectonic evolution
FERHAT ÖZÇEP
Doktora
Türkçe
1999
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİ ORBAY
- Açık işletmelerde gürültü dağılımı, gürültünün çevreye ve kazalara etkileri
Noise distribution in open pit mines, its effects on the enviroment arid accidents
FERHAT ERGÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriGazi ÜniversitesiKazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİZAMİ AKTÜRK
- Selim larenks lezyonlarının cerrahi tedavisinde Co2 lazer ve soğuk cerrahi tekniğin videolarengostroboskopik olarak karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
FERHAT OĞUZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1999
Kulak Burun ve Boğazİstanbul ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAN ÖZ
- Nonpalpabl testislerde fowler-stephens orkiopeksi ile cerrahi tedavi
Başlık çevirisi yok
FERHAT KILINÇ