Geri Dön

Travma sonrası bilişler ve travma sonrası büyüme arasında duyguları yönetme becerilerinin aracı rolü

The mediating role of emotion management skills between post-traumatic cognition and post-traumatic growth

PDF İndir

  1. Tez No: 845081
  2. Yazar: ŞEYMANUR KIRICI ERCAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MAKBULE KALI SOYER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Travma, travma sonrası bilişler, travma sonrası büyüme, duygu yönetme becerileri, Trauma, post-traumatic cognitions, post-traumatic growth, emotion management skills
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 174

Özet

Bu çalışmanın amacı, hayatları boyunca en az bir travmatik yaşam deneyimine sahip yetişkin bireylerde travma sonrası bilişler ve travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide duygu yönetme becerilerinin aracı rolünün araştırılmasıdır. Bunun için travma sonrası bilişler, duygu yönetme becerilerinin travma sonrası büyüme düzeyi üzerindeki doğrudan, dolaylı ve toplam etkilerine bakılmıştır. Ayrıca, araştırmada yer alan değişkenlerin sosyodemografik özelliklere bağlı olarak anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini de incelemek amaçlanmıştır. Gerçekleştirilen bu araştırmanın çalışma grubunu belirlemek amacıyla olasılıksız örnekleme yöntemlerinden uygun ve ölçüt örneklem yöntemi kullanılmıştır. Hayatları boyunca en az bir travmatik yaşam deneyimine sahip yetişkin bireyler olma ölçütünü karşılayan 209 kadın ve 70 erkek olarak toplamda 279 katılımcı, bu araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Yapılan bu çalışmada elde edilen veriler 2023 Şubat – 2023 Nisan ayları içerisinde gönüllülük ve gizlilik esasına bağlı kalınarak çevrimiçi formlar üzerinden toplanmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu aracılığıyla katılımcıların kişisel ve demografik bilgileri elde edilmiştir. Katılımcıların travma deneyimlerini incelemek için Foa, Cashman, Jaycox ve Perry (1997) tarafından geliştirilen ve Işıklı (2006) tarafında Türkçe'ye kazandırılan Travma Sonrası Stres Tanı Ölçeği'nin yalnıza 1. Bölümü kullanılmıştır. Foa ve ark. (1999) tarafından geliştirilen ve Yetkiner (2010) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış olan Travma Sonrası Bilişler Ölçeği katılımcıların travma sonrası olumsuz bilişlerini incelemek amacıyla, Tedeschi ve Calhoun (1996) tarafından geliştirilen ve Işıklı ve Dürü (2006) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Travma Sonrası Büyüme Ölçeği araştırmada yer alan katılımcıların travma sonrasında geliştirdikleri travma sonrası büyüme düzeyini ölçme amacıyla ve son olarak sonrasında Çeçen (2002) tarafından geliştirilen Duyguları Yönetme Becerileri Ölçeği katılımcıların duygu yönetme becerilerini ölçmek amacıyla kullanılmıştır. Bu araştırmadan elde edilen verilerin analiz edilmesi için lisanslı ve makro eklentili SPSS 22 bilgisayar programı kullanılmıştır. Analiz öncesinde veriler normallik testlerinden geçirilmiş ve bu çalışmaya uygunluğu test edilmiştir. Bunun sonucunda çalışmaya parametrik testlerle devam edilmesi gerektiğine karar verilmiştir. Aracılık rolü, SPSS PROCESS macro (Model 4) kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, travma sonrası bilişlerin travma sonrası büyüme ve duygu yönetme becerilerini negatif yönde, duygu yönetme becerileri ise travma sonrası büyümeyi pozitif yönde etkilemektedir. Bootstrap %95 güven aralığı alt ve üst sınırlarına bakıldığında travma sonrası olumsuz bilişler ile travma sonrası büyüme düzeyi arasındaki ilişkide duygu yönetme becerilerinin aracılık etkisinin anlamlı olduğu tespit vi edilmiştir. Sonuç olarak, travma sonrası olumsuz bilişler travma mağdurlarının travma sonrası büyüme düzeylerini azaltırken duygu yönetme becerilerinin arttırdığı söylenebilir. Ayrıca, duygu yönetme becerileri travma sonrası olumsuz bilişlerin travma sonrası büyüme düzeyi üzerindeki olumsuz etkisinin azaltarak travma sonrası büyüme düzeyinde artışı sağlamada aracılık görevi görmektedir. Elde edilen bulgular, ilgili literatür ve çalışmalarla yorumlanmıştır.

Özet (Çeviri)

The aim of this study was to investigate the mediating role of emotion management skills in the relationship between post-traumatic cognitions and post-traumatic growth in adult individuals with at least one traumatic life experience throughout their lives. For this aim, the direct, indirect and total effects of post-traumatic cognitions and emotion management skills on post-traumatic growth level were examined. In addition, it was aimed to examine whether the variables in the study showed a significant difference depending on sociodemographic characteristics. In order to determine the study group of this research, the convenience and criterion sampling method, which is one of the non-probability sampling methods, were used. A total of 279 participants, 209 women and 70 men, who met the criterion of being adults with at least one traumatic life experience throughout their lives, formed the study group of this research. The data obtained in this study were collected through online forms between February 2023 and April 2023 on a voluntary and confidential basis. Personal and demographic information of the participants were obtained through the Personal Information Form developed by the researcher. In order to examine the trauma experiences of the participants, only first part of The Post-Traumatic Diagnostic Scale developed by Foa, Cashman, Jaycox and Perry (1997) and adapted into Turkish by IĢıklı (2006) was used. Post Traumatic Cognition Scale developed by Foa et al. (1999) and adapted to Turkish by Yetkiner (2010) was used to examine the negative post-traumatic cognitions of the participants, Post Traumatic Growth Scale developed by Tedeschi and Calhoun (1996) and adapted to Turkish by IĢıklı and Dürü (2006) was used to measure the post-traumatic growth level of the participants in the study, and finally the Emotion Management Skills Scale developed by Çeçen (2002) was used to measure the emotion management skills of the participants. The SPSS 22 statistical package program and SPSS macro with license was used to analyze the data obtained from this research. Before the analysis, the data were subjected to normality tests and their suitability for this study was tested. As a result, it was decided that the study should be continued with parametric tests. The mediating role was examined using the SPSS PROCESS Macro (Model 4). According to the findings, post-traumatic cognitions negatively affect post-traumatic growth and emotion management skills, and emotion management skills positively affect post-traumatic growth. When the lower and upper limits of the bootstrap 95% confidence interval were examined, it was determined that the mediating effect of emotion management skills was significant in the relationship between post-traumatic negative cognitions and post-traumatic growth level. As a result, it can be said that while negative post- viii traumatic cognitions reduce the post-traumatic growth levels of trauma victims, they increase their emotion management skills. In addition, emotion management skills act as a mediator in achieving an increase in post-traumatic growth level by reducing the negative effect of posttraumatic negative cognitions on post-traumatic growth level. The findings were interpreted with the relevant literature and studies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    829057

    Malul gazilerde travma sonrası büyümeyi yordayan faktörler: Bir karma yöntem araştırması

    Factors predicting posttraumatic growth among disabled veterans: A mixed method study

    MERVE KOÇAK ÇAPKIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikolojiAnkara Üniversitesi

    Disiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞENNUR KIŞLAK

  2. Tez No

    578264

    Yas yaşantısında travma sonrası büyüme

    Posttraumatic growth in grief

    BİLGE TARIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikolojiOrdu Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMER KARAMAN

    PROF. DR. ÖZGÜR ERDUR BAKER

  3. Tez No

    692698

    The effect of posttraumatic cognitions on the posttraumatic stress and posttraumatic growth in COVID-19 pandemic: The mediating role of hope and self-efficacy

    COVID-19 salgını döneminde travma sonrası bilişlerin travma sonrası stres ve travma sonrası gelişim üzerine etkisi: Umut ve öz-yeterlilik kavramlarının aracı rolü

    NİLAY BURHANOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Psikolojiİzmir Ekonomi Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN MERAL ÖGÜTCÜ

  4. Tez No

    893305

    Exploring the mediating role of post-traumatic cognitions and rumination between event centrality and post-traumatic growth and depreciation among university students from earthquake-affected cities

    Kahramanmaraş merkezli depremlerde olayların merkeziliği ile travma sonrası gelişim ve yıpranma arasındaki ilişkide ruminasyon ve travma sonrası bilişlerin aracı rolünün incelenmesi

    ŞEYDA ARSLAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    PsikolojiTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE NURAY KARANCI

  5. Tez No

    685509

    Reminiscence functions and their relation to post-traumatic cognitions and well-being in young adults with chronic diseases

    Kronik hastalığı olan genç yetişkinlerde anıları hatırlama işlevleri, travma sonrası bilişler ve iyi oluş ile ilişkisi

    SENA KALAYCI ÇELİK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    PsikolojiTED Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ

Geri Dön