Etkileşimli kitap okuma yönteminin anasınıfına devam eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların dinlediğini anlama becerileri üzerindeki etkililiği
The effectiveness of the dialogic reading method on the listening comprehension skills of children attending kindergarten with attention deficit and hyperactivity disorder
- Tez No: 845508
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SELMİN ÇUHADAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Etkileşimli Kitap Okuma, Anasınıfı, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, Erken Okuryazarlık, Dinlediğini Anlama, Dialogic Reading, Kindergarten, Attention Deficit and Hyperactivity Disorder, Early Literacy, Listening Comprehension
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Engelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Bu araştırmada, etkileşimli kitap okuma (EKO) yönteminin anasınıfına devam eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların dinlediğini anlama becerileri üzerindeki etkililiğini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu genel amaç doğrultusunda araştırmada, EKO yönteminin, çocukların dinlediğini anlama becerileri, etkinlikle ilgili olma ve sözel katılım davranışları kazanmalarında ve sürdürmelerinde etkili olup olmadığı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırmada ayrıca EKO yönteminin etkililiğine ilişkin öğretmen ve ebeveyn görüşleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Tek denekli araştırma modellerinden, denekler arası çoklu başlama modeli ile planlanan araştırmanın katılımcılarını, Edirne İli Merkez İlçesinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi iki farklı ilkokula bağlı anasınıflarında öğrenimlerine devam eden yaşları 60 ile 72 ay arasında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan üç çocuk oluşturmuştur. Araştırma pilot çalışma, başlama düzeyi, uygulama, izleme ve genelleme oturumları evrelerinden oluşmuştur. Uygulama sürecinde katılımcıların dinlediğini anlama becerileri, etkinlikle ilgili olma ve sözel katılım davranışlarında kararlı başlama düzeyi verisi alındıktan sonra her bir çocuğa araştırmacı tarafından EKO yöntemi kullanılarak 10 hafta boyunca 20 resimli öykü kitabı okunmuştur. Bu araştırmada, etkililik, güvenirlik, sosyal geçerlik ve genelleme verisi olmak üzere dört tür veri toplanmıştır. Uygulama süreci sonunda elde edilen etkililik verileri grafiksel analiz yoluyla, genelleme verileri, ön test-son test modeliyle sütun grafiği üzerinde gösterilerek analiz edilmiştir. Öğretmenler ve annelerden elde edilen sosyal geçerlik verileri ise betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Bu araştırmanın bulguları, EKO yönteminin anasınıfına devam eden DEHB'li çocukların dinlediğini anlama becerilerini kazanmalarında etkili olduğunu, uygulama sona erdikten sonra bu becerilerin korunduğunu ve kazanılan becerilerin farklı kişi, ortam ve zamana da büyük oranda genellediğini göstermektedir. Araştırma bulguları ayrıca EKO'nun DEHB'li çocukların dinlediğini anlama becerilerin geliştirilmesine katkı sağlamanın yanı sıra etkinlikle ilgili olma ve sözel katılım gibi çocukların bağımsız davranışlarının performanslarına katkı sağladığını ortaya koymuştur. Bu bulgular aynı zamanda araştırma kapsamında öğretmenler ve annelerden elde edilen sosyal geçerlik bulguları ile de desteklenmiştir. Araştırmanın sonucunda, araştırmacı tarafından uygulanan EKO yönteminin okul öncesi dönemdeki DEHB'li çocukların dinlediğini anlama becerileri üzerinde etkili bir müdahale yöntemi olduğu belirlenmiş olup, bu sonuç ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılarak öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aimed to evaluate the effectiveness of the Dialogic Reading (DR) method on the listening comprehension skills of children with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD) attending kindergarten. In line with this general purpose, the study tried to evaluate whether the DR method is effective in children's acquisition and maintenance of listening comprehension skills, involvement in the activity and verbal participation behaviors. The study also tried to reveal the opinions of teachers and parents regarding the effectiveness of the DR method. The participants of the study, which was planned with the multiple-baseline across participants design, consisted of three children with ADHD between the ages of 60 and 72 months who were attending kindergartens of two different official primary schools affiliated to the Ministry of National Education in the Central District of Edirne Province. The research consisted of pilot study, baseline, implementation, follow-up and generalization sessions. During the implementation process, after obtaining stable baseline data on the participants' listening comprehension skills, interested in the activity and verbal participation behaviors, 20 illustrated story books were read to each child by the researcher using the DR method for 10 weeks. In this study, four types of data were collected: effectiveness, reliability, social validity and generalization data. The effectiveness data obtained at the end of the implementation process were analyzed through graphical analysis, and the generalization data were analyzed by showing them on a bar graph with the pretest-posttest model. Social validity data obtained from teachers and mothers were analyzed with descriptive analysis technique. The findings of this study show that the DR method is effective in helping children with ADHD who continue in kindergarten to acquire listening comprehension skills, that these skills are preserved after the application ends, and that the acquired skills generalize to a large extent to different people, environments and times. Research findings also revealed that DR not only contributes to the development of listening comprehension skills of children with ADHD, but also contributes to the performance of children's independent behaviors such as involvement in the activity and verbal participation. These findings were also supported by the social validity findings obtained from teachers and mothers within the scope of the research. As a result of the research, it was determined that the DR method applied by the researcher was an effective intervention method on the listening comprehension skills of preschool children with ADHD, and this result was discussed within the framework of the relevant literature and suggestions were presented.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dönemde etkileşimli ve geleneksel kitap okuma yöntemlerinin etkisinin karşılaştırılması
Comparison of the effect of dialogic and traditional book reading methods in pre-school period
İREM NAZLINUR ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇE KARAMAN BENLİ
- Etkileşimli kitap okuma yönteminin 5-6 yaşlarında gelişimsel dil bozukluğu olan çocukların dil konuşma ve erken okuryazarlık becerilerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of the interactive book reading method on the language speaking and early literacy skills of children with developmental language disorder aged 5-6 years old
NEVZAT EGEMEN NAKIŞÇI
Doktora
Türkçe
2024
Dil ve Konuşma TerapisiÜsküdar ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KONROT
- Etkileşimli Kitap Okuma Süreçlerinin Çocukların Dil Gelişimine Olan Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması
The effect of interactive book reading processes on children's language development: A meta-analysis study
MERVE ERTEN YAŞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET GÜLALDI
- Etkileşimli ve geleneksel kitap okuma yöntemlerinin okul öncesi dönem çocuklarının öyküleme ve resimleme becerilerine etkisi
The effect of dialogic and traditional reading methods on preschool children's storytelling and drawing skills
EMİNE KILINÇCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK ACER
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEGÜL BAYRAKTAR
- Ebeveyn destekli etkileşimli kitap okuma programının okul öncesi dönem çocuklarının erken okuryazarlık becerilerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of parent-supported interactive book reading program on early literacy skills of pre-school children
EMİNE AYSENA TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZAİ KOÇYİĞİT