Türkçe bilimsel metinlerde tanıtsallık sunumları ve üstsöylem ilişkisi
Relations between evidentiality presentations and metadiscourse in Turkish scientific texts
- Tez No: 847757
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLSÜN LEYLA UZUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Tanıtsallık, Öznellik, Üstsöylem, Akademik Söylem, Türkçe Bilimsel Metinler, Evidentiality, Subjectivity, Metadiscourse, Academic Discourse, Turkish Scientific Texts
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
Bu araştırmanın konusunu Türkçe araştırma yazılarında sunulan tanıtsallığın üstsöylemsel açıdan değerlendirilmesi oluşturmaktadır. Tanıtsallık bir önermede sunulan bilginin hangi türden tanıta dayandığını; bilginin edinildiği kaynağın doğruluğuna ilişkin tutumu ifade eden bir ulamdır (Palmer, 2001). Üstsöylem ise bir metinde etkileşimsel anlamları tartışmayı; metin üreticisi ya da konuşucunun bakış açısını ifade etmesini ve belirli bir söylem topluluğun üyeleri olan okuyucularla ilişki kurmayı sağlayan öz-düşünümsel kullanımlardır (Hyland, 2005). Bu çalışmada İnsan Bilimleri, Temel Bilimler ve Uygulamalı Bilimler alanlarında Türkçede üretilmiş araştırma yazılarındaki tanıtsal ve bilgisel görünümler ortaya konmuştur. Bu amaçla her bir üstdisiplinden dört alt alan seçilerek bu alt alanlarda üretilmiş metinlerde kullanılan tanıtsal ve bilgisel değerli biçimbirimlerin kullanım sıklıkları saptanmıştır. Bir sonraki aşamada ise her bir disiplin kendi içerisinde ve disiplinlerarası boyutta tanıtsallık görünümleri açısından değerlendirilmiştir. Son aşamada ise araştırma yazılarında kullanılan tanıtsalların hangi türden üstsöylem araçlarıyla örtüştüğü araştırılmıştır. Bu araştırmada elde edilen sonuçların Türkçede üretilen bilimsel metinlerde sergilenen tanıtsallık görünümleri ve bu görünümlerin üstsöylemle ilişkisini ortaya konulmasının yanı sıra Türkçe bilimsel söylem deseninin betimlenmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The topic of this research is the evaluation of the evidentiality presented in Turkish research papers in terms of metadiscourse. Evidentiality indicates speakers' judgements about the evidence/source for the factual status of their propositions (Palmer, 2001). Metadiscourse is the cover term for the self-reflective expressions used to negotiate interactional meanings in a text, assisting the writer (or speaker) to express a viewpoint and engage with readers as members of a particular community (Hyland, 2005). In this study, evidential and epistemic aspects in research papers of Human Sciences, Basic Sciences and Applied Sciences in Turkish language are presented. For this purpose, from each master discipline, research papers in four sub-disciplines are chosen and evidential and epistemic morphemes' frequency of occurrence is determined from those research papers. In the next stage, each discipline is evaluated in itself and in the interdisciplinary dimension in terms of evidentiality aspects. In the last stage, types of metadiscourse tools which overlap with evidentials used in research papers are researched. The results obtained in this research is thought to be contribute to the description of the Turkish scientific discourse pattern, as well as revealing the evidential aspects displayed in the scientific texts produced in Turkish and the relationship of these aspects with metadiscourse.
Benzer Tezler
- Türkçede bilimsel metinlerde olumsuzluk
Negation in Turkish scientific texts
SEVGİ ÇALIŞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DilbilimAnadolu ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ZEYNEP ERK EMEKSİZ
- Türkçe bilimsel metinlerde üstsöylem belirleyicileri
Metadiscourse markers in Turkish scientific texts
ÖZDEN FİDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
DilbilimAnkara ÜniversitesiTürkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEYLA SUBAŞI UZUN
- Türkçe bilimsel metinlerde belirginlik ve gönderimsel bağdaşlık: Merkezleme kuramı çerçevesinde bir yaklaşım
Salince and referintial coherence in Turkish scientific texts: An approach within the framework of centering theory
BİLGE TÜRKKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiGenel Dilbilim Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEMİRAMİS YAĞCIOĞLU
- Multi-word units in Turkish scientific texts: A corpus-based genre analysis
Türkçe bilimsel metinlerde sözcüksel yapılar ile çok-sözcüklü birimler: Derlem-temelli tür incelemesi
İPEK YILDIZ
Doktora
İngilizce
2016
DilbilimMersin Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ŞAHAP AKSAN
- Almanca ve Türkçe bilimsel metinlerde biçem
Style in German and Turkish academic texts
BARIŞ KONUKMAN
Doktora
Türkçe
2012
Alman Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANAN ŞENÖZ AYATA