İki dillilerde sahte anıların incelenmesi
An investigation of the false memory in bilinguals
- Tez No: 847960
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SİMGE ŞİŞMAN BAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 395
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, Türkçe-İngilizce iki dillilerde sahte anı süreçlerini incelemektedir. Bu doğrultuda çalışmada, olay sonrası yanlış bilgilendirme yöntemini içeren bir deneysel görev kullanılmıştır. Çalışmaya ana dili Türkçe olan ve ikinci dil olarak İngilizce öğrenen 18-28 yaş aralığında (Ort.= 23.21 ± 2.18) Türkçe-İngilizce iki dilli sağlıklı ve gönüllü toplam 34 kişi (21 K, 13 E) katılmıştır. Çalışmada yer alan tüm katılımcılara kapsamlı bir klinik ve kişilik, dil yeterliliği ve bilişsel değerlendirme yapılmıştır. Olay sonrası yanlış bilgilendirme etkisi için kullanılan deneysel görevde ise katılımcılara bir bilgisayar ekranında bir video izletilmiştir. Video sunumundan sonra, katılımcılardan videoda gösterilen olay hakkında yanlış bilgilerin bulunduğu bir hikaye okumaları istenmiştir. Ardından katılımcılara, izledikleri videoya dair bir tanıma testi verilmiştir. Çalışmanın takip aşamasında ise bir hafta sonra katılımcılara tanıma testi tekrar verilmiştir. Tanıma testinde yer alan soruları katılımcıların izledikleri videoya göre yanıtlamaları istenmiştir. Tanıma testinde, katılımcıların olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan (olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan sorular) ve olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılmayan, yalnızca videoda gördükleri olay hakkında nötr bilgiler sunulan (olay sonrası yanlış bilgilendirme kontrol soruları) sorulara ilişkin verdikleri yanıtlar incelenmiştir. Çalışmanın gruplar arası değişimlenen bağımsız değişkenleri, hikaye dili (Türkçe/İngilizce) ve tanıma testinin dili (Türkçe/İngilizce) iken; tanıma testi soru türü (Olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan sorular/Olay sonrası yanlış bilgilendirme kontrol soruları) bağımsız değişkeni ise grup içi değişimlenmiştir. Bu çerçevede, bu çalışmada 2x2x2 son faktörde tekrar ölçümlü karma deneysel desen kullanılmıştır. İlk tanıma testinde verilen doğru yanıtlara ilişkin yapılan analizler, hikaye dili temel etkisinin marjinal bir anlamlılık (p = .055) seviyesinde olduğunu ve tanıma testi soru türü temel etkisinin anlamlı (p = .000) olduğunu göstermiştir. Tanıma testi dili ve tanıma testi soru türünden bağımsız olarak hikayeyi İngilizce okuyan katılımcıların, Türkçe okuyan katılımcılara kıyasla tanıma testinde daha az doğru yanıtlar verdiği saptanmıştır. Katılımcıların, olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan sorularda, olay sonrası yanlış bilgilendirme kontrol sorularına kıyasla tanıma testinde daha az doğru yanıt verdiği görülmüştür. Hikaye dili ve tanıma testinin dili bağımsız değişkenlerinin etkileşim etkisi kısmen anlamlı bulunmuş ve dil değişimi yapmayan katılımcılar değerlendirildiğinde, hikayeyi ve tanıma testini ana dilinde tamamlayan katılımcıların (Türkçe-Türkçe koşulu), ikinci dillerinde tamamlayan katılımcılara göre (İngilizce-İngilizce koşulu) olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan sorularda anlamlı olarak daha iyi bellek performansı gösterdiği bulunmuştur. İlk tanıma testinde belirtilen eminlik derecelendirmelerine ilişkin yapılan analizler, tanıma testi soru türünün temel etkisinin anlamlı olduğunu (p = .000) göstermiştir. Katılımcılar, olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan sorularda, olay sonrası yanlış bilgilendirme kontrol sorularına kıyasla tanıma testinde verdikleri yanıtlardan daha emin olduklarını belirtmişlerdir. İkinci tanıma testinde verilen doğru yanıtlara ilişkin yapılan analizler, tanıma testi soru türünün temel etkisinin anlamlı olduğunu (p = .014) göstermiştir. Katılımcıların, olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan sorularda, olay sonrası yanlış bilgilendirme kontrol sorularına kıyasla ikinci tanıma testinde daha az doğru yanıt verdiği görülmüştür. Hikaye dili ve tanıma testi soru türü değişkenlerinin etkileşim etkisinin kısmen anlamlı olduğu görülmüştür. Hikayeyi Türkçe okuyan katılımcıların olay sonrası yanlış bilgilendirme kontrol soruları ile olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan sorulara verdikleri doğru yanıtlarda farklılaşma görülmezken; hikayeyi İngilizce okuyan katılımcıların olay sonrası yanlış bilgilendirme kontrol sorularına kıyasla olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan sorulara daha az doğru yanıt verdikleri görülmüştür. İkinci tanıma testinde belirtilen eminlik derecelendirmelerine ilişkin yapılan analizler, tanıma testi soru türünün temel etkisinin anlamlı olduğunu (p = .022) göstermiştir. Hikaye dili ve tanıma testinin dili bağımsız değişkenlerinin etkileşim etkisi, olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan sorular açısından anlamlıdır. İngilizce-Türkçe koşulunda yer alan katılımcıların, olay sonrası yanlış bilgilendirme sorularında belirttikleri eminlik derecelendirmelerinin Türkçe-Türkçe koşulunda yer alan katılımcılara göre anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür. Dil değişimi yapan katılımcıların (Türkçe-İngilizce ve İngilizce-Türkçe koşulları) eminlik derecelendirmelerinin, dil değişimi yapmayan katılımcılara (Türkçe-Türkçe ve İngilizce-İngilizce koşulları) kıyasla olay sonrası yanlış bilgilendirme yapılan sorularda anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür. Hikaye dili ve tanıma testi soru türü bağımsız değişkenlerinin etkileşim etkisi ile tanıma testi dili ve tanıma testi soru türü bağımsız değişkenlerinin etkileşim etkisi kısmen anlamlı bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar, olay sonrası yanlış bilgilendirme etkisinin, kodlama ve geri getirme aşamalarının sunulduğu dilden (Türkçe-İngilizce) bağımsız bir şekilde ortaya çıkabildiğini göstermektedir. Başka bir deyişle, bu sonuçlar, sahte anıların dilden bağımsız olarak meydana gelebileceğini göstermektedir. Yanı sıra, katılımcıların olay sonrası yanlış bilgilendirmeyi ikinci dillerinde aldıklarında, bu bilgilerden etkilenerek daha fazla sahte anı üretebileceklerine işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine false memories in Turkish-English bilinguals. False memories were investigated using an experimental task involving the post-event misinformation method. A total of 34 healthy and volunteer Turkish-English bilinguals (21 F, 13 M) between the ages of 18-28 (Mean = 23.21 ± 2.18), whose native language is Turkish, and who have learned English as a second language, participated in the study. All participants completed a comprehensive clinical and personality evaluation, language proficiency, and cognitive assessment tests. In the experimental task used for the post-event misinformation effect, all participants watched a silent video on a computer screen. After the video presentation, the participants were asked to read a narrative containing some misleading information about the event shown in the video. Then, the participants completed a recognition test about the video they had watched. In the follow-up phase of the study, a week later, participants took the recognition test again. They were asked to answer the questions based on the video they watched one week ago. In the recognition test, questions with post-event misinformation (post-event misinformation questions) were compared with questions that did not provide post-event misinformation but only neutral details about the event shown in the video (control questions). The within-subject independent variables of the study were the narrative language (Turkish/English) and the recognition test language (Turkish/English); the between-subject independent variable of the study was the question type in the recognition test (post-event misinformation questions/control questions). The experimental design of this study is a 2x2x2 mixed factorial design with repeated measures on the last variable. Analyses of the memory accuracy in the first recognition test indicated that the main effect of narrative language was marginally significant (p = .055) and the main effect of question type in the recognition test was significant (p = .000). Participants who read the narrative in English show less memory accuracy compared to those who read the narrative in Turkish. Also, participants showed less memory accuracy in the post-event misinformation questions compared to the control questions. The interaction effect of narrative language and recognition test language was partially significant, and participants who took the narrative and recognition test in their first language (Turkish-Turkish condition) showed significantly better memory accuracy on post-event misinformation questions than those who took the narrative and recognition test in their second language (English-English condition). Analyses of the confidence ratings in the first recognition test demonstrated that the main effect of question type in the recognition test was significant (p = .000). Participants were more confident about their answers in the post-event misinformation questions than in the control questions. Analyses of the memory accuracy in the second recognition test indicated that the main effect of question type in the recognition test was significant (p = .014). Participants showed less memory accuracy in the post-event misinformation questions compared to the control questions. The interaction effect of narrative language and question type in the recognition test was partially significant. Participants who read the narrative in English showed less memory accuracy for the post-event misinformation questions compared to the control questions. Analyses of the confidence ratings in the second recognition test showed that the main effect of question type in the recognition test was significant (p = .022). The interaction effect of narrative language and recognition test language was significant for the post-event misinformation questions. The confidence ratings of the participants in the English-Turkish condition were significantly higher than participants in the Turkish-Turkish condition for the post-event misinformation questions. Also, the confidence ratings of participants who switched language (Turkish-English and English-Turkish conditions) were significantly higher than those of participants who non-switched language (Turkish-Turkish and English-English conditions) for the post-event misinformation questions. The interaction effect of narrative language and question type in the recognition test, and the interaction effect of recognition test language and question type was partially significant. The results of this study show that the post-event misinformation effect can occur regardless of the language (Turkish-English) in which encoding, and retrieval are presented. In other words, these findings demonstrate that false memories can occur independently of the language. It also suggests that when participants receive post-event misinformation in their second language, they may be more influenced by this information and produce more false memories.
Benzer Tezler
- Лингво-стилистические особенности ложныхдрузей переводчика
Tuzak kelimelerin çevirisinde dilbilimsel ve üslupbilimselözellikler
ŞUHEDA RENGİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Rusça
2024
Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALTANAT MAMBAYEVA
- İki dillilik ve sahte anılar: Olay sonrası yanlış bilgilendirme etkisi ve DRM paradigması
Bilingualism and false memories: Post-event misinformation effect and DRM paradigm
MUHAMMED İKBAL GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKINCI
- Unified anomaly detection in static graphs using randomized adversarial network
Statik çizgelerde rastgeleleştirilmiş saldırgan ağ kullanarak bütünleşik anomali tespiti
AHMET TÜZEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF YASLAN
- Toplumsal cinsiyetçi bir tür olarak yerli polisiye dizilerin kahramanları üzerine bir inceleme
An analysis of the heroes in Turkish police drama as a gendered genre
TUĞBA AÇIK GÜRKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonYaşar Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜRÜN YILDIRAN ÖNK
- Türkiyede Kore dizilerinin popüler olmasının nedenleri: Uyarlanan Kore dizileri çerçevesinde bir analiz
The reasons for popularity of Korean tv series in Turkey:the research of Korean remake dramas
EUNHYUNG JUNG
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN SARI