Osmanlı dönemi okçuluk terimleri ve deyimleri
Ottoman period archery terms and idioms
- Tez No: 849211
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT GÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 487
Özet
Bu çalışmada, Osmanlı Türkçesiyle kaleme alınmış, literatürde kavsnâme başlığı altında değerlendirilen yazma eserlerin sahip olduğu okçuluk terim ve deyim söz varlığı ele alınmıştır. İlkin XV. - XIX. yüzyıllar arasını kapsayan yazma eserlerden bir korpus oluşturulmuştur. Bu korpusa ilk tercüme eser kabul edilen Umdetü'l-Mütenâsilîn, ilk telif eser kabul edilen Bahtiyârzâde Risâlesi, muhtevası itibarıyla korpusun en önemli eseri Telhîs-i Risâilâ't-ı Rumât ile birlikte toplam 20 farklı yazma eser ve bunların çok sayıda nüshaları alınmıştır. Çalışma 4 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde ok çeşitleri, okun bölümleri ve temren çeşitleri üzerine derlenen terminoloji incelenmiştir. İkinci bölümde yay çeşitleri, yayın bölümleri ve kiriş çeşitleri ilgili derlenen terminoloji incelenmiştir. Üçüncü bölümde ok atışlarıyla ilgi terminoloji ve deyimler ayrı alt başlıklarda incelenmiştir. Dördüncü ve son bölümse çalışma boyunca madde başı olarak değerlendirilen okçuluk terim ve deyimlerin dizininden oluşmaktadır. Çalışmanın sonucunda, yaklaşık 5 asırlık bir dönemi kapsayan yazma eserlerin incelenmesiyle Türkçenin tarihsel terim ve deyim söz varlığına katkı sağlayacak veriler temin edilmiş, tarihi boyunca çok sayıda başka dille ve kültürle etkileşimde olan Türkçenin zengin söz varlığına Osmanlı Türkçe safhasından da çok sayıda terim ve deyim dâhil edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the vocabulary of archery terms and idioms in manuscripts written in Ottoman Turkish, which are considered under the title of kavsnâme in the literature is analyzed. First, a corpus of manuscripts covering the period between the 15th - 19th centuries was created. In this corpus, Umdetü'l-Mütenâsilîn, which is considered the first translated work, Bahtiyârzâde Risâlesi, which is considered the first copyrighted work, Telhîs-i Risâilâ't-ı Rumât, which is the most important work of the corpus in terms of its content, and a total of 20 different manuscripts and their numerous copies were included. The study consists of 4 chapters. In the first chapter, the terminology collected on arrow types, parts of the arrow and temren types is analyzed. In the second section, the terminology collected on types of bows, parts of the bow and types of bowstrings is analyzed. In the third section, terminology and idioms related to arrow shooting are analyzed under separate subheadings. The fourth and final section consists of the index of archery terms and phrases analyzed throughout the study. As a result of the study, data that will contribute to the historical terminology and idiomatic vocabulary of Turkish have been provided by analyzing manuscripts covering a period of approximately 5 centuries, and a large number of terms and idioms from the Ottoman Turkish phase have been included in the rich vocabulary of Turkish, which has interacted with many other languages and cultures throughout its history.
Benzer Tezler
- Tuhfetü'l-Hasîb (İnceleme-Metin-Dizin)
Tuhfetü'l-Hasîb (Grammar-Text-Index)
HASAN ÇAĞRI ÖLÇÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER ÖNLER
- Tezkire-i Rumât (Dil incelemesi-metin-dizin)
Tezkire-i Rumât (Language review – text – i̇ndex)
SADDAM I.A. BZOUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA LEVENT YENER
- Trakya'da Roma ve Bizans dönemi yerleşmeleri, anıtları, erken cumhuriyet döneminde koruma ve restorasyon modaliteleri üzerine bir araştırma (1923-1950)
Roman and Byzantine settlements, monuments in Thrace: A research on the conservation and restoration modalities in the early republican period (1923-1950)
ÖZGE ÖZGÜR SARIOĞLU
- Türk havacılık tarihi (1909-1954) Milli Mücadele Dönemi öncesi ve sonrası Türk havacılığı
The history of Turkish aviation between 1909-1954 beforeand after the national fighting period Turkish aviation
CENGİZ TATAR
- Başkaları adına haklı savaş kuramının tarihsel dönüşümü
The historical transformation of the concept of just war on behalf of others / La transformation historique du concept de guerre juste au compte d'autres
ABDULKADİR ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRDEN GÜNGÖREN BULGAN