Ortaokul öğrencilerinin karar verme stillerinin incelenmesi
Examination of decision-making styles of middle school students
- Tez No: 851425
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHADIR KILCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 292
Özet
Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin karar verme stillerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesidir. Karma yöntem ile gerçekleştirilen bu çalışmada açıklayıcı ardışık desen kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama sürecinde 2022-2023 eğitim-öğretim yılında 7 ve 8. sınıfa devam 515 öğrenciden veri toplanarak“Karar Verme Stilleri Ölçekleri”geliştirilmiş ve ardından 257 öğrenciden veri toplanarak ortaokul öğrencilerinin karar verme stilleri çeşitli değişkenlere göre incelenmiştir. Çalışma verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen Rasyonel, Duygusal, Bağımlı, Kaçınmacı ve Spontane karar verme stilleri ölçeklerinin yanı sıra yine araştırmacı tarafından geliştirilen“Karar Verme Stillerine Yönelik Senaryolar”ve“Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu”kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen nicel veriler bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılarak nitel veriler ise içerik analizi tekniğiyle analiz edilmiştir. Rasyonel karar verme stili ölçeği verilerine göre katılımcıların; cinsiyet, sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunmazken anne-baba eğitim düzeyi, aile gelir durumu, haftalık okunan kitap sayfası, günlük sosyal medya kullanım süresi, kardeş sayısı, kendine ait odası olup-olmaması durumu, anne ve baba mesleği değişkenlerine göre anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Duygusal karar verme stili ölçeği verilerine göre katılımcıların; sınıf düzeyi ve anne mesleği durumlarına göre anlamlı bir farklılık bulunmazken cinsiyet, anne-baba eğitim düzeyi, aile gelir durumu, haftalık okunan kitap sayfası, günlük sosyal medya kullanım süresi, kardeş sayısı, kendine ait odası olup-olmaması durumu ve baba mesleği değişkenlerine göre anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Bağımlı karar verme stili ölçeği verilerine göre katılımcıların; cinsiyet, sınıf düzeyi, baba eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık bulunmazken anne eğitim düzeyi, aile gelir durumu, haftalık okunan kitap sayfası, günlük sosyal medya kullanım süresi, kardeş sayısı, kendine ait odası olup-olmaması durumu ve anne-baba mesleği değişkenlerine göre anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Kaçınmacı karar verme stili ölçeği verilerine göre katılımcıların; cinsiyet, günlük sosyal medya kullanım süresi, kardeş sayısı, anne-baba mesleği değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunmazken sınıf, anne-baba eğitim düzeyi, aile gelir durumu, haftalık okunan kitap sayfası, kendine ait odası olup-olmaması durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Spontane karar verme stili ölçeği verilerine göre katılımcıların; cinsiyet, sınıf düzeyi, haftalık okunan kitap sayfası, kardeş sayısı ve anne mesleği değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunmazken anne-baba eğitim düzeyi, aile gelir durumu, günlük sosyal medya kullanım süresi, kendine ait odası olup-olmaması durumu ve baba mesleği değişkenlerine göre anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Ayrıca karar verme stillerine yönelik oluşturulan senaryolar ve yarı yapılandırılmış görüşme formu verileri ile gerçekleştirilen içerik analizinde elde edilen bulgularda nicel verileri destekler niteliktedir. İçerik analizi sonucunda nicel veriler ile paralellik gösteren rasyonel, duygusal, kaçınmacı, spontane ve bağımlı karar verme stillerinin bulgularının yanı sıra mecburiyetten dolayı karar verme kavramı da en çok kullanılan kavram olarak tespit edilmiştir. Karar verme stillerini yaşamımızın her alanında kullanmamızın öneminden dolayı bu becerinin öğrenimin her kademesinde öğretim programları aracılığıyla öğrencilere kazandırılmasının amaçlanması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the decision-making styles of middle school students based on various variables. In this research, conducted using a mixed-methods approach, an explanatory sequential design was employed. Data collection for the study involved gathering data from 515 students attending 7th and 8th grades during the 2022-2023 academic year to develop the“Decision-Making Styles Scales.”Subsequently, data were collected from 257 students to analyze middle school students' decision-making styles based on various variables. In the data collection process, the researcher utilized Rational, Emotional, Dependent, Avoidant, and Spontaneous decision-making style scales developed by the researcher, along with a data collection form containing“Scenarios for Decision-Making Styles”and a“Semi-Structured Interview Form”also developed by the researcher. Quantitative data obtained in the study were analyzed using independent samples t-test and one-way analysis of variance (ANOVA), while qualitative data were analyzed using content analysis technique. According to the Rational decision-making style scale data, participants showed significant differences based on parental education level, family income status, weekly pages of books read, daily social media usage time, number of siblings, ownership of a personal room, and parental occupation, while no significant difference was found concerning gender and grade level. According to the Emotional decision-making style scale data, participants showed significant differences based on gender, parental education level, family income status, weekly pages of books read, daily social media usage time, number of siblings, ownership of a personal room, and parental occupation, while no significant difference was found concerning grade level and maternal occupation status. According to the Dependent decision-making style scale data, participants showed significant differences based on maternal education level, family income status, weekly pages of books read, daily social media usage time, number of siblings, ownership of a personal room, and parental occupation, while no significant difference was found concerning gender, grade level, and paternal education level. According to the Avoidant decision-making style scale data, participants showed significant differences based on grade, parental education level, family income status, weekly pages of books read, and ownership of a personal room, while no significant difference was found concerning gender, daily social media usage time, number of siblings, and parental occupation. According to the Spontaneous decision-making style scale data, participants showed significant differences based on parental education level, family income status, daily social media usage time, ownership of a personal room, and parental occupation, while no significant difference was found concerning gender, grade level, weekly pages of books read, number of siblings, and maternal occupation. Additionally, the findings obtained from the content analysis conducted using the scenarios created for decision-making styles and the semi-structured interview form data supported the quantitative data. As a result of the content analysis, the concept of decision-making was identified as the most frequently used concept, alongside the findings of rational, emotional, avoidant, spontaneous, and dependent decision-making styles parallel to the quantitative data. Considering the importance of utilizing decision-making styles in various aspects of our lives, it is recommended that this skill be imparted to students at every stage of education through educational programs.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin bağlanma stilleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
İnvesti̇gati̇on of the relati̇onshi̇p between attachment styles and deci̇si̇on maki̇ng styles of secondary students
ERDOĞAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiNişantaşı ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHAMMET ÖZTABAK
- İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin karar vermede özsaygı ve karar verme stilleri ile algılanan ana baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
An investigation of the relationship between perceived parental attitudes and self esteem and decision making styles of 7th and 8th grade primary school students in their decision making
AYŞE TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN AKBAŞ
- Ortaokul öğrencilerinin düşünme süreçlerinin belirlenmesine yönelik bir gömülü teori çalışması
A grounded theory research for determining thought processes of secondary school students
MUSTAFA GÜL
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR ÇELİKÖZ
- İngilizce öğretmenlerinin öğretim stilleri ile İngilizce öğretim programına bağlılıkları arasındaki ilişki
The relationship between English teachers' teaching styles and their fidelity to the English curriculum
YASEMİN ÖZKILIÇ KOLAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKütahya Dumlupınar ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTUNGA OĞUZ
- Ortaokul öğrencilerinde okul motivasyonu,öznel iyi oluş ve karar verme stilleri arasındaki ilişki
Relationship between school motivation, subjective well-being and decision-making styles in secondary school students
EBRU ULGA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiBursa Uludağ ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ GÜLTEKİN