Lider üye etkileşiminin iş tatminine etkisinde psikolojik sermaye, akış deneyimi ve kontrol odağının rolü
The role of psychological capital, flow experience, and locus of control in the effect of leader-member exchange on job satisfaction
- Tez No: 853123
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMDULLAH NEJAT BASIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Bu çalışmada, işgörenin amiri ile tesis ettiği etkileşiminin iş tatminine ve tecrübe edeceği akış deneyimine etkisinde, psikolojik sermayesinin ve bir kişilik özelliği olarak kontrol odağının rolü belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla kurulan modelde yer alan değişkenlerin, birbiriyle olan etkileşimlerini tespit edebilmek maksadıyla ileri sürülen hipotezlerin test edilmesi hedeflenmiştir. Araştırmada, nicel yöntemlerden yararlanılmıştır. Kolayda örneklem metodu ile kamu ve özel olmak üzere çeşitli sektörlerde profesyonel hayatını sürdüren, mavi ve beyaz yakalı çalışan 493 işgörenden elde edilen veriler üzerine analiz yapılmıştır. Çalışmada; SPSS, PROCESS ve AMOS yazılımları kullanılmış, araştırmaya dahil edilen değişkenler üzerinde korelasyon, doğrulayıcı faktör ve regresyon analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular araştırma hipotezlerini desteklemiştir. Bu kapsamda, lider üye etkileşiminin iş tatmini ve akış deneyimi üzerinde aynı yönlü, anlamlı bir ilişkisinin olduğu, psikolojik sermayenin, lider üye etkileşimi-iş tatmini ve lider üye etkileşimi-akış deneyimi ilişkilerine kısmi aracılık ettiği tespit edilmiştir. Belirlenen model doğrultusunda kontrol odağının ise söz konusu ilişkilerde (LÜE-Psikolojik Sermaye, LÜE-Akış Deneyimi ve LÜE-İş Tatmini) düzenleyicilik rolünün olduğu görülmüştür. Araştırma ile ulaşılan sonuçların, lider üye etkileşimiyle çalışmaya dahil edilen iş tatmini ve akış deneyimi kavramlarının açıklanmasına ışık tutması beklenmiştir. Yazında, bahsi geçen bağımlı ve bağımsız değişkenlerin bir arada değerlendirilmesinde işgörene ait tutum ve davranışlara oldukça az değinildiği gözlemlenmiştir. Ek olarak, örgütsel işleyiş ile ilişkisel ağın tesis edilmesinde önemli bir yapı taşı olarak görülebilecek işgören özellikleri arasında kabul edilen psikolojik sermaye ve kontrol odağının yaratacağı etkinin ortaya konmasıyla, yazındaki eksikliğin doldurulması düşünülmüştür. Bu açıdan mevcut araştırmanın, gelecekte yapılacak kuramsal çalışmalar için çıkış noktası olarak alınabileceği ve pratik anlamda, yönetici-işgören ilişkisi bağlamında yönetim kademesindeki uygulayıcılara yol gösterebileceği değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, we tried to determine the role of psychological capital and locus of control as a personality trait on the effect of the employee's interaction with his/her supervisor on her job satisfaction and flow experience. It was aimed to test the hypotheses put forward in order to determine the interactions of the variables in the model established for this purpose. Quantitative methods were used in the research. With the convenience sampling method, analysis was made on the data obtained from 493 blue and white collar employees who continue their professional lives in various sectors, public and private. In the study; SPSS, PROCESS and AMOS software were used, and correlation, confirmatory factor and regression analyzes were performed on the variables included in the study. The findings obtained supported the research hypotheses. In this context, it has been determined that leader-member exchange has a positive and significant effect on job satisfaction and flow experience, and that psychological capital partially mediates the leader-member interaction-job satisfaction and leader-member exchange-flow experience relationships. In line with the determined model, it has been observed that locus of control has a moderator role in the relationships in question (LMX-Psychological Capital, LMX-Flow Experience and LMX-Job Satisfaction). The results obtained from the research were expected to shed light on the concepts of job satisfaction and flow experience included in the study through leader-member exchange. In the literature, it has been observed that the attitudes and behaviors of the employee are rarely mentioned when evaluating the dependent and independent variables examined together within the scope of the topic. In addition, it was intended to fill the gap in the literature by revealing the impact of psychological capital and locus of control, which are considered among employee characteristics that can be seen as an important building block in establishing organizational functioning and relational network. In this respect, it is evaluated that this very research can be taken as a starting point for future theoretical studies and, in a practical sense, can guide practitioners at the management level in the context of the manager-employee relationship.
Benzer Tezler
- Lider üye etkileşiminin iş tatmini ve işten ayrılma niyetine etkisinde psikolojik sermayenin düzenleyici rolü
The regulatory role of the psychological capital in the effects of leader-member relationship to job satisfaction and intention to quit
YASEMİN BÜYÜKKAYMAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeBahçeşehir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA SUNDU
- Yetenek yönetiminin çalışanların iş tatminine etkisinde lider-üye etkileşiminin, algılanan örgütsel desteğin ve örgütsel adaletin düzenleyici rolü
The moderator role of leader-member exchange, perceived organizational support and organizational justice in the effect of talent management on employees job satisfaction
OSMAN ÇAY
- Hizmetkar liderliğin iş tatminine etkisi: Bişilim sektöründe bir araştırma
The effect of servant leadership on job satisfaction: A research on Turkish ICT sector
BUKET AKDÖL
- Yöneticiye güvenin iş tatmini üzerindeki etkisinde lider-üye etkileşiminin aracı rolü: İstanbul ve Kocaeli illerinde beyaz yakalılar üzerinde bir araştırma
The moderator role of leader-member exchange on the relationship between trust in manager and job satisfaction: A research in İstanbul and Kocaeli on white collars.
AYLİN KARAMİL KÖY
- Çalışma yaşam kalitesinin iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisinde iş yükü ve lider-üye etkileşiminin rolü
The role of workload and leader-member exchangein the relationship between quality of working life and job satisfaction, organizational commitment, and turnover intention
MELİH ALTAY
Doktora
Türkçe
2018
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSüleyman Demirel ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER TURUNÇ