Kırgızların Karaç Döö Destanı (İnceleme-metin)
Karaç Döö Epic of Kırgız (An examination and text)
- Tez No: 853428
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULSELAM ARVAS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 233
Özet
Destanlar, milletlerin mitolojilerinden toplumsal yaşamlarına ve arada bulunan maddesel ve maneviyat içeren tüm değerleri kapsaması yanında milletlerin estetik ve sanat değerlerinin de örneğini oluşturmaktadır. Aynı zamanda sözlü geleneğin geçmişten günümüze gelişimini göstermektedir. Sözlü anlatılar olmaları nedeniyle bir toplumdan başka toplumla, bir ulustan başka ulusla etkileşimde bulunmaları kaçınılmazdır. Türk destanları hususunda yapılan araştırmalar da bunu ispatlamaktadır. Orta Asya'da en eski toplumlardan biri olan Kırgızlar çok eski zamandan günümüze kadarki süreçte pek çok mühim siyasal, toplumsal hadiseler yaşamalarına karşın ulusal değer ve kimlikleri ile dinsel itikatlarını eski dini kalıntılarla birlikte muhafaza etmiş, nesilden nesile taşımayı başarabilmişlerdir. Kırgızlarda dünya ile ilgili tasavvurlar, itikatlar, gelenek, görenekler; tarihsel derinliklerden bugüne kadar süren müşterek kültür unsurları olarak destanlarda yaşatılmıştır. Kırgız destanları içerinde yer alan Karaç Döö Destanı Kırgızların destan geleneklerine özgü ögeler içermektedir. Karaç Döö Destanı, Kırgızların birlik ve beraberliği yönünde mesajlar verip tarihsel hakikatleri de içeren bir bağımsızlık mücadelesini anlatmaktadır. Çalışmada, Destan, Kırgızlar hakkında genel bilgi verilen giriş kısmından sonra Kırgız destanları ve Karaç Döö Destanını anlatan kısım bulunmaktadır. Son kısımda ise, sonuç ve Karaç Döö Destanı'nın transkripsiyonu ve Türkiye Türkçe'sine çevirisi yer almaktadır. Ayrıca metin merkezli folklor teorileri arasında bulunan Tarihi-Coğrafi Fin metodundan faydalanılmıştır. Bu metodun en önemli yapıtı, dünyaca meşhur halkbilimci Stith Thompson'un;“Motif Indeks of Folk Literature”(Halk Edebiyatı Motif İndeksi) adlı eseridir. Bu yapıttaki motif dizinine uygun olarak Karaç Döö destanının motifleri tasnif edilmiş ve destanda sık sık karşılaşılan motiflerin diğer Kırgız destanları ile benzer ve farklılıkları tespit edilerek genel bir karşılaştırma yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Epics not only cover the mythologies of nations, their social lives, and all the material and spiritual values in between, but also constitute an example of the aesthetic and artistic values of nations. It also shows the evolution of the oral tradition from past to present. Because they are oral narratives, it is inevitable for them to interact from one society to another, from one nation to another. Researches on Turkish epics also prove this. The Kyrgyz, one of the oldest societies in Central Asia, have preserved their national values, identities and religious creeds together with the old religious remnants, and have succeeded in transmitting them from generation to generation, despite many important political and social events from time immemorial to the present. Kyrgyz's ideas about the world, beliefs, traditions, customs; They have been kept alive in epics as common cultural elements from historical depths until today. Karaç Döö Epic, which is included in the Kyrgyz epics, contains elements specific to the epic traditions of the Kyrgyz. The Epic of Karaç Döö gives messages about the unity and solidarity of the Kyrgyz and tells about a struggle for independence that includes historical truths. In the study, after the introduction part which gives general information about Epic and Kyrgyz, there is a part about Kyrgyz epics and Karaç Döö Epic. In the last part, there is the conclusion and the transcription of Karaç Döö Epic and its translation into Turkey Turkish. In addition, the Historical-Geographic Finnish method, which is among the text-centered folklore theories, was used. The most important work of this method is the world-famous folklorist Stith Thompson; It is his work named“Motif Index of Folk Literature”. The motifs of the Karaç Döö epic were classified in accordance with the motif index in this work, and a general comparison was made by determining the similarities and differences of the motifs frequently encountered in the epic with other Kyrgyz epics.
Benzer Tezler
- Kırgızların İslam anlayışının tarihsel arka planı ve bazı dini yapılanmalar (Sovyetlerin çöküşüne kadar)
The historical background of Kyrgyz's traditional understanding of İslam and some religious communities (Until the fall of the Soviet Union)
MEDERBEK KADYROV
- Tarihten günümüze Kırgızların Allah anlayışı
Allah understanding of Kyrghyz from history to our day
ABDİLAZİZ KALBERDİEV
Doktora
Türkçe
2010
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN ALİ DÜZGÜN
- Manas Destanının Sagımbay Orozbak Oğlu nüshasına göre İslam öncesi ve sonrası Kırgız inanç unsurları
Belief elements of Kyrgyz Turks before and after Islam according to the Sagimbay Orozbakov's version of the epic of Manas
TUNGUCH ARALBEK UULU
- Kırgız lider Rahmankul Kutlu ve Van Kırgızlarının tarihi ve kültürü
History and Culture of the Van Kyrgyz People and their leader Rahmankul Kutlu
KURBANBEG KUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULVAHAP KARA