Geri Dön

Kimlik ve 'Ben' ikiliğinin sanat pratikleri ile çözümlenmesi

Analising the dichotomy of identity and 'I' through art practices

PDF İndir

  1. Tez No: 854387
  2. Yazar: FAZİLET AŞCI
  3. Danışmanlar: DOÇ. CEREN SELMANPAKOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Seramik Ana Sanat Dalı
  12. Bilim Dalı: Seramik Sanat Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 74

Özet

Bu araştırma, bilinçli öznenin bir 'ben' olarak varlığını tasdiklemek için sorduğu“Ben kimim?”sorusuna dayanmaktadır. 'Ben' ve kimlik kavramları farklı olduğundan öncelikle bu kavramların temel anlamları incelenmiştir. Bu inceleme felsefi ve psikanalitik literatür temel alınarak niteliksel araştırma ile gerçekleştirilmiştir. 'Ben' kavramının felsefî sözlük anlamı incelendiğinde bilinç kavramı öne çıkmaktadır. Bu nedenle ilk bölüm Descartes'ın“Düşünüyorum öyleyse varım”önermesine dayanmaktadır. 'Kuşku duyan bilincin' varlığını doğrulamayı amaçlayan bu önerme, kendini gözlemleyen ve varlığını sorgulayan bilinçten hareketle oluşturulmuştur. Kendisini tanımlamak ve 'olmak' isteyen özne, bu tanımlamayı bazen olumsuzlama yoluyla olanı reddederek, bazen de öteki aracılığıyla olanı kabul ederek yapar. Düşünen ve düşünerek hakikati arayan özne, 'ben'in dinamik yapısına aykırı olarak 'ben'i sabitlemek ve tanımlamak ister. Bilincin varoluş mücadelesi, kendisini hiçlikten kurtarma çabasına sürükler, bu da onu varoluşu tanımlamaya zorlar. Ancak Hegel'in ifade ettiği gibi ne varlık ne de yokluk olan özne,“oluş”hareketi içerisinde zamansallık kazanır. 'Ben'in tanımlanamaz yapısı ve özne için uğrak olması nedeniyle ilk bölüm Ben'in Saklambacı başlığını taşımaktadır. 'Ben' değişkenliği içerdiğinden ve kendilik bu değişkenlik içinde kurulduğundan, bu araştırmanın sanatsal pratiğinde hareket önemli bir rol oynamaktadır. İzleyicinin müdahalesinin de davet edildiği sanat pratiği aracılığıyla 'ben'in yapısı kavramsal ve sanatsal olarak analiz edilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde kimlik kavramının anlamı ve işlevi araştırılmıştır. Bununla kimliğin bir yansımanın belirlenimi olduğu anlaşılmaktadır. Kimlik, özneleştirilmiş 'ben'i toplumsal bağlamda konumlandırma işlevine sahip olduğundan sabit kalan bir yapıdır. Bu sabitliğin yanı sıra fantazi olması da ona olduğundan daha fazla anlam yüklenmesine neden olur. Ancak kimlik algısı değişen öznenin bu paradokstan kurtulmak için fantaziyle yüzleşmesi ve onu katetmesi gerektiği sonucuna varılır. Üçüncü bölümde incelenen, başta Lacan olmak üzere, öncü araştırmalar sonucunda, öznenin hesaplaşmaları kuramsal ve sanatsal olarak gerçekleştirilmiştir. Burada, öznenin kimlik anlatısını oluşturmada aktif rol oynayan 'baba'nın gerçekten ölmüş olmasının ne anlama geldiği ve kimlik kurgusunu nasıl etkilediği analiz edilmiştir. Öznenin özneleşerek toplumsal düzene girmesinde 'baba' çok önemli bir rol oynamaktadır. Eğer 'baba' gerçekten ölmüşse, 'baba'nın varlığı yerini babanın işlevine bırakır ve kimlik 'yasa' tarafından şekillenir, ki bununla da hesaplaşılması gerekir. Özne, gerçek babanın yerini alan yasa ve dayatmaların yanı sıra, imgesel bir 'baba'ya, yani ulaşılması imkansız bir babaya tutunur. İmgesel 'baba', Lacan'ın da dile getirdiği gibi, bir tür Tanrı prototipidir. Özne, kayıp 'baba' üzerinden neden ulaşılması imkansız imgesel bir 'baba' yarattığıyla yüzleştiğinde, onun lüzumsuz olduğu gerçeğiyle yüzleşir. Baba'nın-adı ve imgesel 'baba' üzerinden kurduğu kimlik yerine boşluk üzerinden kendisini kurmaya başlar. Bu yüzleşmeler ve hesaplaşmalar aracılığıyla hem 'ben'in sabitlenemezliği ve değişkenliği, hem de 'baba'nın lüzumsuzluğu sanat pratiği içerisinde şekillenip aktarılabilmiştir. Bu araştırma sonucunda 'ben'in değişken yapısı, kimliğin sabitliği ve fantazisi ile yüzleşilmiştir. Buna göre, kurguyu boşluk üzerinden inşa ederek öznenin 'olan'dan 'olmakta' olana geçebileceği önermesi ortaya konmuştur. İzleyici de bu olguyu sanat pratiği yoluyla deneyimleyebildiği ve sanat eserinin bir parçası olabildiği için bu araştırma artık öznel bir hesaplaşma olmaktan çıkmıştır.

Özet (Çeviri)

This research is based on the question“Who am I?”, asked by the conscious subject, to confirm their existence as an 'I'. Since the concepts of 'I' and identity are different, initially the foundational meanings of these concepts are examined. This examination has been conducted with qualitative research based on philosophical and psychoanalytic literature. When the philosophical dictionary meaning of the concept 'I' is studied, the concept of consciousness comes forward. Therefore, the first chapter is based on Descartes' proposition“I think, therefore I am”. Seeking to confirm the existence of the 'skeptic consciousness', this proposition has been put forward based on the consciousness that observes themselves and questions their existence. The subject, who wants to 'be' and define themselves, makes this definition sometimes by rejecting what is through negation, and sometimes by accepting what is through the other. The subject, who thinks and seeks the truth through thinking, desires to fix and define 'I', which however contradicts the dynamic structure of the 'I'. The existential struggle of the consciousness drives into the attempt to save their selves from nothingness, which forces them to define existence. However, as Hegel expresses, the subject, which is neither existence nor absence, acquires temporality within the movement of“becoming”. Due to the indefinable structure of the 'I' and the fact that it is only a transitory moment for the subject, the first chapter is titled I's Hide and Seek. Since the 'I' comprises dynamicity and the self is established within this dynamicity, movement plays an important role in this research's artistic practice. Through the art practice, in which the viewer's intervention is also invited, the structure of the 'I' has been tried to be analyzed conceptually and artistically. In the second chapter, the meaning and the function of the concept of identity are explored. With this, it is understood that identity is a determination of reflection. Identity is a structure that remains stable because it has the function of positioning the subjectified 'I' within the social context. In addition to this stability, its being a fantasy causes more meaning to be attributed to it than it already has. However, it is concluded that the subject, whose sense of identity has changed, must confront the fantasy, and overcome it to escape this paradox. As a result of the pioneering research, particularly Lacan's, examined in the third chapter, the subject's confrontations have been carried out theoretically and artistically. What it means if the 'father' who plays an active role in creating the subject's identity narrative, is actually dead and how it affects the identity construct has been analyzed. 'Father' plays a crucial role in the subject's entry into the social order by becoming a subject. If the 'father' is actually dead, the being of the 'father' is replaced with the father's function, and the identity is shaped by the 'law', therefore needs reckoning. The subject clings to an imaginary 'father', meaning a father that is impossible to reach, in addition to the laws and impositions that replace the actual father. The imaginary 'father' is a type of God prototype, as also articulated by Lacan. When the subject confronts why they created an impossible-to-reach imaginary 'father' through the missing 'father', face the fact that he is unnecessary. Instead of the identity they construct through the name-of-the-father and the imaginary 'father', they begin to construct themselves over emptiness. Through these confrontations and reckonings, the unfixability and alterability of the 'I', as well as the unnecessity of the 'father', have been able to be shaped and conveyed within the practice of art. As a result of this research, the alterable structure of the 'I', the stability of identity and its fantasy were confronted. Accordingly, by building the construct through emptiness, the proposition of the subject's ability to move from what 'is' to 'becoming' has been presented. Since the viewer can also experience this phenomenon through the art practice and be part of the artwork, this research has no longer become a subjective reckoning.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    425575

    Bireysel ve toplumsal hafıza bağlamında otobiyografik sanat yapıtı

    Otobiographic art work in the context of individual and collective memory

    DUYGU SABANCILAR IŞTIN

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    DOÇ. GÜLÇİN ÖZDEMİR

  2. Tez No

    113615

    Alternate realities in Ursula K. Le Guin's City of ıllusions, Rocannon's world, Planet of exile, and The left hand of darkness

    Ursula K. Le Guin'in Hayaller şehri, Rocannon'un dünyası, Sürgün gezegeni ve Karanlığın sol eli adlı eserlerinde alternatif gerçeklikler

    ECE SAATÇIOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2002

    Amerikan Kültürü ve EdebiyatıDokuz Eylül Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. SEMİRAMİS YAĞCIOĞLU

  3. Tez No

    773787

    Lisansüstü sanat eğitimi programlarında otobiyografik ifade olanaklarına dayalı çağdaş sanat uygulamalarının psikanalitik ve otoetnografik analizi

    Psychoanalytic and autoethnographic analysis of contemporary art practices based on possibilities of autobiographical expression in postgraduate art education programs

    AŞKIN BAHADIR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMİLE ARZU AYTEKİN

  4. Tez No

    249322

    Feminist kuram ve Angela Carter ile Emma Tennant'ta gotik ve kadın kimliği bağlantısı

    Feminist critical theory and the connection between gothic and the female identity in Angela Carter and Emma Tennant

    ÖZGE ERDEM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMA EGE

  5. Tez No

    349954

    Bireysel ve kolektif kimliklerin inşasında tarih algısının rolü

    The role of perception of history on the construction of individual and collective identities

    AKİF PAMUK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    SosyolojiMarmara Üniversitesi

    Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL EKŞİ

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA AKSOY

Geri Dön