Iğdır Caferilerinin mezhebî kimlik algısı ve yönelimleri: Konuya din ve kültür sosyoloji bağlamında bir yaklaşım
The perception of sectarian identity and orientations of the Jafari of Iğdır: An approach in the context of sociology of religion and culture
- Tez No: 854527
- Danışmanlar: PROF. DR. MİZRAP POLAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Caferiler, Kimlik, Mezhebî Kimlik, Iğdırlı Caferiler, Şiilik, Jafaris, Identity, Sectarian Identity, Jafaris of Igdir, Shiism
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 231
Özet
Bu çalışmada Iğdırlı Caferilerin mezhebî kimlik algıları din ve kültür sosyolojisi bağlamında araştırılmış, Iğdırlı Caferilerin mezhebî kimliklerini oluşturan; sosyal, siyasal, toplumsal ve dinî sebepler ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada amaç, Iğdırlı Caferilerin mensup olduğu Şii mezhebinin kendilerini nasıl etkilediğini, kimliklerini nasıl şekillendirdiğini ortaya koyabilmektir. Çalışmanın teorik kısmında; kimliğin ne olduğu, din ve kimlik arasındaki ilişki, Şiilik ve Caferiliğin tarihsel sürecine dair tartışmalar yer almaktadır. Uygulama kısmında nitel bir araştırma yapılmış, Iğdır'da yaşayan farklı sosyo-ekonomik ve demografik nitelikteki kadın ve erkeklerle derinlemesine yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Alan araştırması sonucunda Caferilerin mezhebi kimliklerinin Iğdır'da gündelik yaşam pratiklerinde etkili olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca Iğdır ilinin, bölge olarak İran'a sınır komşusu olması, Türkiye'de Şii müçtehitlerin bulunmaması, Şii ilim havzalarının İran ve Irak'ta olması gibi nedenler Caferilerin İran ve Irak ile iletişim ve etkileşimini zaruri kılmıştır. Iğdır Caferileri üzerindeki Şii mezhebinin sınıraşırı ve evrensel etkisi onların mezhebî kimliklerinin ulusaşırılaşmasına ve diğer Caferiler ile mütecanis hale gelmesine tesir etmiştir. Çalışma içerisinde Caferilerin kimliklerini görünür kılan, Kerbela Vakası vesilesiyle her yıl Hicri Muharrem ayında gerçekleşen Aşura mateminin önemi anlaşılmaya çalışılmıştır. İlaveten Türkiye'de Şii ailesine mensup olan Caferilerle Alevilerin benzer olan ve farklılaşan kimlik algıları da araştırılmıştır. Ehl-i Beyt sevgisi ve On iki imam inancı Caferilerle Alevilerin benzer kimlik algılarına sahip olduklarını göstermesi bakımından önemlidir.
Özet (Çeviri)
In this study, the sectarian identity perceptions of the Jafaris of Iğdır were investigated in the context of sociology of religion and culture, and the social, political, social and religious reasons that constitute the sectarian identity of the Jafaris of Iğdır were tried to be revealed. The aim of this study is to reveal how the Shiite sect to which the Jafaris of Iğdır belong affects them and how it shapes their identities. The theoretical part of the study includes discussions on what identity is, the relationship between religion and identity, and the historical process of Shiism and Jafarism. In the practical part, a qualitative research was conducted and in-depth semi-structured interviews were conducted with men and women of different socio-economic and demographic characteristics living in Iğdır. As a result of the field research, it was found that the sectarian identity of Jafaris is effective in their daily life practices in Iğdır. In addition, the fact that Iğdır province borders Iran as a region, the lack of Shiite mujtahids in Turkey, and the fact that the Shiite basins of knowledge are in Iran and Iraq have made it necessary for the Jafaris to communicate and interact with Iran and Iraq. The transnational and universal influence of the Shiite sect on the Jafaris of Igdir has influenced the transnationalization of their sectarian identities and their mutualization with other Jafaris. In the study, the importance of the Ashura mourning, which takes place every year in the month of Muharram on the occasion of the Karbala incident, which makes the identity of the Jafaris visible, has been tried to be understood. In addition, the similar and differentiated identity perceptions of the Jafaris and Alevis, who belong to the Shiite family in Turkey, were also investigated. The love for Ahl al-Bayt and the belief in the Twelve Imams is important in terms of showing that Jafaris and Alevis have similar perceptions of identity.
Benzer Tezler
- Şia düşünce sisteminin sosyolojik incelemesi –Iğdır Caferileri örneği-
Sociological analysis of the Şia system of thought -Example of Iğdır Caferi-
ÇETİN TİGRAK
- Caferilerde dini ve sosyal hayat (Ankara Keçiören örneği)
The religious and social life in caferies (For example Ankara Keçiören)
ALİ ALBAYRAK
- Iğdır Caferileri halk bilimi araştırması
Folklore researching over the Jaafaris in Igdir
AYŞE KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Mersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN ÇIBLAK COŞKUN
- Caferilerin dini örf ve adetleri Iğdır örneği
Religious traditions and habits of Caferi people sample of Iğdır
FİLİZ DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ÜNVER GÜNAY
- Iğdır'da Caferîlik
Caferîyye in Igdır
ABDULLAH KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. BÜLENT ÜNAL