İlkokul 4. sınıf öğretim programlarının 21. yüzyıl becerileri açısından Demirel'in analitik program değerlendirme modeline göre değerlendirilmesi

Evaluation of primary education 4th grade curricula in terms of 21st century skills according to Demirel's analytical curriculum evaluation model

PDF İndir

Tez No: 854840
Yazar: ÜMİT GÖZEL
Danışmanlar: DOÇ. DR. BESTE DİNÇER
Tez Türü: Doktora
Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2024
Dil: Türkçe
Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 514

Özet

Eğitimin temel amacı yaşanılan çağın gereksinimlerine ihtiyaç duyulan bilgi ve becerilere sahip bireyler yetiştirmektir. Bu süreçte bireylerin değişen yaşam koşullarına uyumlu bir eğitim almaları, eğitim programlarının işlevselliği ile mümkün olmaktadır. Bu açıdan eğitim programlarının da 21. yy becerilerini kazandıracak nitelikte olması beklenmektedir. Bu düşünceden hareketle araştırmanın temel amacı 2017-2018 eğitim öğretim yılında uygulamaya konulan ilkokul 4. sınıf öğretim programlarında yer alan 4 temel (matematik, türkçe, fen bilgisi ve sosyal bilgiler dersleri) dersin 21. yy. becerileri [Partnership for 21st Century Learning (P21)- Öğrenme ve Yenilenme Becerileri (ÖYB)] açısından Demirel'in Analitik Program Değerlendirme Modeline (DAPDEM) göre değerlendirilmesidir. Karma desen araştırmalarından sıralı keşfedici (araştırıcı) karma yöntem araştırması olarak tasarlananan bu çalışmanın nitel bölümü iç içe geçmiş çoklu durum çalışması deseninde, nicel kısmı ise betimsel tarama modelinde tasarlanmıştır. Nitel verilerin toplanmasında amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemi ile ölçüt örneklemi yöntemleri kullanılmıştır. Nicel veriler toplanırken ise uygun örnekleme ile çalışma evrenini oluşturan Ege bölgesi Aydın ili merkez ilçede yer alan tüm gönüllü ilkokul 4. sınıf öğretmenlerine ulaşılmıştır. Araştırma birden fazla çalışma grubu ile yürütülmüştür. Araştırmanın ihtiyaç analizi (I) çalışma grubunu 2021-2022 Eğitim Öğretim Yılı Bahar Yarıyılında Aydın/Efeler ilçesinde görev yapan 12 ilkokul 4. sınıf öğretmeni, araştırmanın ihtiyaç analizi çalışma grubunu (II) 2022-2023 Bahar Yarıyılında Aydın/Efeler ilçesinde görev yapan 9 ilkokul 4. sınıf öğretmeni ile 9 ilkokul yöneticisi, araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 Güz Yarıyılında Aydın/Efeler ilçesinde görev yapan 16 ilkokul 4. sınıf öğretmeni oluştururken araştırmanın çalışma evrenini 2022-2023 Bahar Yarıyılında Aydın/Efeler ilçesinde görev yapan 162 ilkokul 4. sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri nitel tasarım için doküman, gözlem ve görüşme (çeşitleme), nicel tasarım için ise Demirel'in analitik program değerlenme modeli temel alınarak oluşturulan kontrol listesi ile toplanmıştır. Nitel ve nicel verilerin sıralı bir şekilde kullanıldığı keşfedici tasarım ile araştırma soruları birbirlerini destekler nitelikte tasarlanmış olup elde edilen veriler harmanlanarak bir bütün halinde yorumlanmıştır. Nitel verilerin analizinde; hem betimsel analiz tekniği (doküman analizleri ile saha gözlemlerinin analizinde) hem de içerik analizi (paydaş görüşlerinin analizinde) tercih edilirken; nicel verilerin analizinde ise betimsel istatiksel analizlerden yararlanılmıştır. Program değerlendirilmesine konu alanı, birey ve toplum ihtiyaçları dikkate alınarak başlanmıştır. İhtiyaç analizleri ile araştırmanın çalışabilirliği, çalışmaya değer olup olmadığı, tercih edilen 21. yüzyıl çerçevesinin kullanışlılığı, yaygın olması, genel geçer olması, tercih edilen modelin avantaj ve dezavantajları, programda yer alan derslerin hangilerinin araştırmaya dâhil edilip edilmeyeceği ile tercih edilen 21. yüzyıl beceri çerçevesinin hangi boyutlarının araştırmaya dahil edilmesi gerektiği hususları detaylı incelenip analiz edilerek araştırmanın sınırları, hukuki gerekçesi ve referans noktaları oluşturulmuştur. Giriş-Bağlam değerlendirmeye ilişkin sonuçlar incelendiğinde programların dayandığı felsefe, programın temele aldığı kuram, programın dayandığı modele ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadığı gibi P21-ÖYB'lere ilişkin de herhangi bir açıklama olmadığı dokuman analizleri sonucunda tespit edilmiştir. Demirel'in Analitik Program Değerlendirme Modeli temel alınarak oluşturulan kontrol listesi sonuçlarına göre, sınıf öğretmenlerinin bağlam boyutu puanları ise ortalama altı olarak tespit edilirken görüşme sonuçlarına doğrultusunda sınıf öğretmenlerinin programın dayandığı felsefe ve programın dayandığı felsefe ile ÖYB'ler arasında genel olarak bir ilişki olup olmadığı hususunda herhangi bir fikirlerinin olmadığı ortaya konmuştur. Öğretim programları incelendiğinde 4 temel dersin; Türkiye Yeterlikler Çerçevesi, alana özgü beceriler, fen mühendislik ve girişimcilik uygulamaları, 27 temel beceri, dil becerileri, değerler, yetkinlikler vb. alanlar dikkate alınarak kurgulandığı için derslerde bazı becerilerin daha ön planda olduğu tespit edilmiştir. Hedef-kazanım boyutunda, derslerde iletişim ve eleştirel düşünme becerileri ön plana çıkarken yenilenme ve işbirliği becerilerinin daha az yer aldığı tespit edilmiş olup becerilerin dağılımda herhangi bir normallik gözetilmediği tespit edilmiştir. Kazanımların teorik olarak öğrencilerin seviyelerine uygun olduğu, öğrenme ve yenilenme becerilerini içerse de öğretmenlerin derslerini konu bazlı ele aldığı için kazanımlarda yer alan ÖYB'leri yeterince ele almadığı tespit edilmiştir. Ayrıca matematik, sosyal bilgiler ve fen bilimleri dersleri öğretim programlarının kazanımları doğrultusunda içerik ve etkinlikler oluşturulurken Türkçe dersinde içeriğin kazanımlara göre değil, içeriğin programda yer alan metin türleri ve tema konuları dâhilinde hazırlandığı ortaya konmuştur. İçerik değerlendirmeye ilişkin sonuçlar incelendiğinde kazanımların örtüştüğü (Türkçe dersi hariç), içerik ile etkinliklerin uyumlu olduğu, içeriğin bazı derslerde gereğinden fazla uzun olduğu, genel anlamda yetersiz ve yeterince ilgi çekici olmadığı tespit edilmiştir. İçerik boyutunda derslerin kurgusu bağlamında Türkçe dersinde iletişim, matematik, fen bilimleri ve sosyal bilgiler derslerinde eleştirel düşünme becerisinin ön plana çıktığı tespit edilirken; yenilenme becerisinin yeterince ele alınmadığı ortaya konmuştur. Öğrenme öğretme sürecine ilişkin sonuçlar incelendiğinde Türkçe dersinde iletişim, matematik dersinde problem çözme, fen bilimleri dersinde eleştirel düşünme ve sosyal bilgiler dersinde iletişim becerileri ön plana çıkarken yenilenme ve işbirliği becerilerinin daha az yer aldığı tespit edilmiştir. Öğrenme-öğretme süreci boyutunda yeterince etkinlik ve örneklere yer verilmediği için öğretmenlerin sıkça yardımcı kaynak ve çevrimiçi ortamlara başvurmak zorunda kaldığı görülmüştür. Ayrıca saha gözlemlerinde süreçte genel olarak anlatım, soru cevap, tartışma ve problem çözme yöntem tekniği tercih edildiği gibi alternatif yöntem ve tekniklere yeterince yer verilmediği ortaya konmuştur. Ölçme değerlendirmeye ilişkin sonuçlar incelendiğinde Türkçe dersinde eleştirel düşünme, matematik dersinde problem çözme, fen bilimleri ve sosyal bilgiler derslerinde eleştirel düşünme becerisi ön plana çıkarken yaratıcılık, yenilenme ve işbirliği becerilerinin yeterince ele alınmadığı tespit edilmiştir. Ölçme değerlendirme boyutunda ölçme-değerlendirme etkinliklerinin genel anlamda kazanımları ve kazanımlarda yer alan 21. yy. becerilerini ölçebilecek nitelikte olmadığı gibi nicelik açısından da yetersiz olduğu görülmüştür. Saha gözlemlerinde ölçme değerlendirme boyutunu çeşitlendirmek ve zenginleştirmek adına farklı yardımcı kaynaklardan yararlanılsa da geleneksel ölçme değerlendirme faaliyetleri dışına çıkılmadığı tespit edilmiştir. Sonuç değerlendirme kapsamında öğretim programları bir bütün olarak değerlendirildiğinde temel derslerde yer alan ÖYB becerileri açısından programların yalnızca kazanım boyutunda teoride işlevsel göründüğü, diğer boyutlarında becerileri kazandırmada yetersiz olduğu göz önüne alındığında programların temel değişikliklerle ilgili bir karara varılıp programın yeniden revize edilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

The main purpose of education is to raise individuals with the knowledge and skills needed to meet the needs of the age. In this process, individuals can receive an education compatible with changing living conditions through the functionality of educational programs. In this respect, it is expected that the training programs will be of a quality that will provide 21st-century skills. Based on this idea, the main aim of the research is to transform the 4 basic lessons (mathematics, Turkish, science, and social studies) in the 4th-grade primary school curriculum, which was put into practice in the 2017-2018 academic year, into the 21st century. It is evaluated according to Demirel's Analytical Program Evaluation Model (DAPDEM) in terms of skills [Partnership for 21st Century Learning (P21) - Learning and Innovation Skills (LIS)]. The qualitative part of this study, which was designed as a sequential exploratory mixed method research among mixed design studies, was designed in the nested multiple case study design, and the quantitative part was designed in the descriptive survey model. Maximum diversity sampling and criterion sampling methods, which are among the purposeful sampling methods, were used to collect qualitative data. While collecting quantitative data, all volunteer primary school 4th grade teachers in the central district of Aydın province in the Aegean region, which constitute the study population, were reached through appropriate sampling. The research was conducted with more than one working group. The needs analysis (I) study group of the research consists of 12 primary school 4th-grade teachers working in Aydın/Efeler district in the 2021-2022 Academic Year Spring Semester, and the needs analysis study group (II) consists of 9 primary school teachers working in Aydın/Efeler district in the 2022-2023 Spring Semester. While the study group of the research consists of 4th-grade teachers and 9 primary school administrators, 16 primary school 4th-grade teachers working in Aydın/Efeler district in the 2023-2024 Fall Semester, the study population of the research consists of 162 primary school 4th-grade teachers working in Aydın/Efeler district in the 2022-2023 Spring Semester. constitutes. The data of the research were collected with documents, observations, and interviews (triangulation) for qualitative design, and with a checklist based on Demirel's analytical program evaluation model for quantitative design. With the exploratory design, in which qualitative and quantitative data were used sequentially, the research questions were designed to support each other, and the obtained data were blended and interpreted as a whole. Although the data were collected and analyzed separately, the research questions were designed to support each other, and qualitative and quantitative data were blended and interpreted as a whole. In the analysis of qualitative data, while both descriptive analysis techniques (in the analysis of document analysis and field observations) and content analysis (in the analysis of stakeholder opinions) are preferred; Descriptive statistical analyses were used in the analysis of quantitative data. Program evaluation started by considering the subject area, and individual and community needs. With needs analysis, the feasibility of the research, whether it is worth studying, the usefulness of the preferred 21st-century framework, its prevalence, general validity, the advantages and disadvantages of the preferred model, which courses in the program will be included in the research and which will be included in the research and the preferred 21st-century skills framework. The boundaries, legal justification, and reference points of the research were established by examining and analyzing in detail which dimensions should be included in the research. In the Input-Context dimension, it was determined as a result of document analysis that no explanation was made regarding the philosophy on which the programs are based, the theory on which the program is based, the model on which the program is based, and that no explanation was made regarding P21-LISs. According to the checklist results, the context dimension scores of the primary school teachers were found to be below average, while the interview results revealed that the primary school teachers did not have any ideas about the philosophy on which the program was based and whether there was a general relationship between the philosophy on which the program was based and LIS. When the curriculum is examined, there are 4 basic lessons: Turkish Qualifications Framework, field-specific skills, science engineering and entrepreneurship practices, 27 basic skills, language skills, values, competencies, etc. It has been determined that some skills are more prominent in the lessons since they are designed considering the fields. In the goal-achievement dimension, it was determined that while communication and critical thinking skills came to the fore in the lessons, innovation, and cooperation skills were less included, and no normality was observed in the distribution of skills. It has been determined that the achievements are theoretically appropriate for the students' levels, and although they include learning and innovation skills, the teachers do not adequately address the LISs included in the achievements because they teach their lessons on a subject-based basis. In addition, while content and activities were created in line with the achievements of the mathematics, social studies, and science curricula, it was determined that the content in the Turkish lesson was prepared not according to the achievements, but within the text types and theme topics included in the program. In the content dimension, it has been determined that the content and the achievements overlap (except for the Turkish lesson), the content and the activities are compatible, the content is too long in some lessons, and is generally inadequate and not interesting enough. In the context of the content dimension, it was determined that critical thinking skills came to the fore in Turkish communication, mathematics, science, and social studies lessons in the context of the structure of the lessons, while the skill of innovation was not adequately addressed in the content. In the learning-teaching process dimension, it has been determined that while communication skills in Turkish lessons, problem-solving in mathematics lessons, critical thinking in science lessons, and communication skills in social studies lessons come to the fore, innovation, and cooperation skills are less included. It has been determined that teachers frequently have to resort to auxiliary resources and online platforms because there are not enough activities and examples in the learning-teaching process dimension. In addition, during the field observations, it was determined that the method of explanation, question and answer, discussion, and problem-solving was generally preferred in the process and that alternative methods and techniques were not included sufficiently. In the measurement and evaluation dimension, it has been determined that while critical thinking skills come to the fore in Turkish lessons, problem-solving in mathematics lessons, and critical thinking skills in science and social sciences lessons, creativity, innovation, and cooperation skills are not adequately addressed. In the measurement and evaluation dimension, the general achievements of measurement-evaluation activities and the 21st-century achievements are included in the achievements. It has been determined that it is not capable of measuring skills and is also inadequate in terms of quantity. Although different auxiliary resources were used in field observations to diversify and enrich the measurement and evaluation dimension, it was determined that traditional measurement and evaluation activities never deviated. When the curricula are evaluated as a whole within the scope of the final evaluation, considering that the programs appear to be functional in theory only in the acquisition dimension in terms of LIS skills in the basic lessons and are insufficient in providing skills in other dimensions, it is thought that a decision should be made regarding the fundamental changes in the curricula and they should be revised again

Benzer Tezler

Tez No
718930
Türkiye ve Singapur ilkokul matematik dersi öğretim programlarının ve ders kitaplarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Comparative examination of primary school mathematics curriculum and textbooks in Turkey and Singapore
TAHA YASİN BACAKOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Gazi Üniversitesi
Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE IŞIK TERTEMİZ
Tez No
778655
Sınıf öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda 21. yüzyıl eğitim becerilerine dayalı bir karakter eğitimi çerçeve programının geliştirilmesi
Development of a character education framework based on 21st century educational skills in accordance with primary school teachers' views
OGÜN ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Marmara Üniversitesi
Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİDRABİ CİHANGİR DOĞAN
Tez No
912014
Türkiye ve Suudi Arabistan'daki 3 ve 4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitaplarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi
EXAMINATION OF THE THİRD AND FOURTH-GRADE SCİENCE TEXTBOOKS İN TURKEY AND SAUDİ ARABİA
BARAA AL ALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretim Afyon Kocatepe Üniversitesi
Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİL DUBAN
Tez No
600567
STEM eğitimi etkinliklerinin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin STEM'e yönelik tutumlarına, 21. yüzyıl becerilerine ve matematik başarılarına etkisi
The effect of STEM education activities on attitudes towards STEM, 21st century skills and mathematics achievements of fourth grade students
MEHMET AKİF BİRCAN
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretim Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMZA ÇALIŞICI
Tez No
766598
Bilim ve Sanat Merkezine devam eden ilkokul öğrencilerinin mühendislik bilgi düzeyleri ile STEM tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Mersin ili örneği)
Investigation of the relationship between engineering knowledge levels and STEM attitude of primary school students attending to BİLSEM (Example of Mersin province)
BETÜL KANTAROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Mersin Üniversitesi
Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT İZGİ ONBAŞILI

Geri Dön