Okullarda yaşanan belirsizliklerin okul amaçları bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of uncertainty experienced in schools within the context of school objectives
- Tez No: 854844
- Danışmanlar: PROF. DR. RUHİ SARPKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Belirsizlik, yaşamın her alanında var olan bir olgudur. İnsanı merkeze alan, genel ve özel amaçlar üzerine temellenen okullarda belirsizliğin yaşanması kaçınılmazdır. Okul amaçları, belirsizliğe karşı bir önlem olabilirken belirsizliğin hedef tahtası haline gelebilmektedir. Belirsizlikten kaçınmak yerine onu fark etmek ve yönetmek mümkündür. Araştırmanın amacı, okul yöneticileri ve öğretmen görüşleri çerçevesinde okullarda yaşanan belirsizlikleri okul amaçları bağlamında değerlendirmektir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim kullanılmıştır. Araştırma 2022-2023 eğitim öğretim yılında Aydın ili Efeler ilçesindeki resmi ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında çalışan 6 yönetici ve 12 öğretmenle gerçekleştirilmiştir. Okulların belirlenmesinde ilkokul, ortaokul ve lise kademeleri seçilerek maksimum çeşitlilik; orta ölçek büyüklükte kabul edilen okullar seçilerek tipik durum örnekleme tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışma grubunun oluşturulmasında ölçüt örnekleme tekniğinden yararlanılarak yapılan ön görüşmelerle 5 yıldan fazla mesleki kıdemi olan öğretmen ve yöneticiler seçilmiştir. Farklı cinsiyet, branş ve kıdemdeki öğretmenler ve yöneticiler araştırmaya dahil edilerek maksimum çeşitlilik sağlanılmaya çalışılmıştır. Veriler uzman görüşü eşliğinde araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracığıyla toplanmış, içerik analiziyle analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğretmenler ve okul yöneticileri belirsizliği olumsuz bir durum olarak algılamışlar; kaos, düzensizlik, bilinmezlik, plansızlık, kaygı, değişiklikler, kuralsızlık, çözümsüzlük ve risk olarak tanımlamışlardır. Okullarda belirsizliği oluşturan nedenler; sistemden kaynaklı, örgüt içi ve çevresel nedenler kategorileri altında; bürokrasi, denetimin olmaması, sistemdeki ani değişiklikler, yönetiminin yetki darlığı, örgüt içi iletişim şekli, sorumsuzluk, kişiler arası çatışmalar, amaçlardan uzaklaşmak, iletişimsizlik, fiziki ve ekonomik koşullar, politik tutumlar, olağandışı olaylar ile değişime kapalılık olarak ifade edilmiştir. Belirsizliğin etkilerini; okul paydaşlarına, okul iklimine ve eğitim amaçlarına yönelik etkileri kategorileri altında; motivasyon eksikliği, gelecek kaygısı, isteksizlik, işlerin aksaması veya ertelenmesi, baskı, stres ve güvensizlik oluşturması, öngörüsüzlüğe yol açması, yönetime karşı olumsuz tutum oluşturması, planları aksatması, amaçlardan uzaklaşılması olarak ifade edilmiştir. Okullarda belirsizlikle başa çıkma yöntemleri konusunda okul yöneticileri ve öğretmenler, bireysel ve örgütsel tutumlar kategorileri altında; sakin kalmak, çözüm odaklı davranmak, esnek olmak, ertelemek, olumlu düşünmek, ekip çalışması yapmak, iletişimi güçlü tutmak, soruna odaklanmak, risk almak, başkalarından görüş almak, geçmiş uygulamalara bakmak, görev bilinciyle yaklaşmak yolunu tercih etmektedir. Okullarda belirsizliğin oluşmaması için yapılması gerekenler konusunda eğitim ortamına, öğretmenlere, okul yönetimine, MEB'e ve diğer üst yönetimlere yönelik öneriler geliştirilmiştir. Bu önerilerden bazıları farklılıkların fırsat eşitsizliği yaratmasını önlemek için eğitim amaçlarının bütünleştirici gücünden yararlanmak, okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin belirsizlikle başa çıkma yollarını tanımalarını veya belirsizlik durumunda yaptıkları hataları fark etmelerini sağlayacak belirsizlik yönetimi başta olmak üzere kriz yönetimi, stres yönetimi ve iletişim becerileri üzerine eğitimler vermek şeklinde ifade edilmiştir
Özet (Çeviri)
Uncertainty is a phenomenon that exists in every aspect of life. It is inevitable to experience uncertainty in schools that focus on people and are based on general and specific goals. While school goals can be a precaution against uncertainty, they can also become the target of uncertainty. It is possible to recognize and manage uncertainty rather than avoiding it. The aim of the research is to evaluate the uncertainties experienced in schools within the context of school goals, within the framework of school principals ' and teachers' opinions and teachers perceive uncertainty. Phenomenology, one of the qualitative research designs, was used. The research was conducted in the 2022-2023 academic year with 6 principals and 12 teachers working in public primary and secondary education institutions in Efeler district of Aydın province. Maximum diversity by selecting primary school, secondary school and high school levels in determining schools; typical case sampling technique was used by selecting schools considered to be medium-sized. In forming the working group, teachers and principals with more than 5 years of professional seniority were selected through preliminary interviews using the criterion sampling technique. Teachers and administrators from different genders, branches and seniority were included in the research to ensure maximum diversity. Data were collected through a semi-structured interview form developed by the researcher with expert opinion and analyzed with content analysis. According to the findings of the research, teachers and principals perceived uncertainty as a negative situation; they defined it as chaos, disorder, uncertainty, unplannedness, anxiety, changes, rulelessness, insolubility and risk. Reasons that create uncertainty in schools; under the categories of system-related, intra-organizational and environmental reasons; it is expressed as bureaucracy, lack of control, sudden changes in the system, unability to use authority of the management, communication style within the organization, irresponsibility, interpersonal conflicts, moving away from the goals, lack of communication, physical and economic conditions, political attitudes, unusual events and unwilliyness to change. The effects of uncertainty; under the categories of effects on school stakeholders, school climate and educational goals; it is expressed as lack of motivation, anxiety about the future, reluctance, disruption or postponement of work, creating pressure, stress and insecurity, causing lack of foresight, creating negative attitudes towards management, disrupting plans, moving away from goals. Teachers and principals about methods of coping with uncertainty in schools, under the categories of individual and organizational attitudes; they prefer to stay calm, act solution-oriented, be flexible, procrastinate, think positively, do teamwork, keep communication strong, focus on the problem, take risks, get opinions from others, look at past practices, and approach with a sense of duty. Recommendations have been developed for the educational environment, teachers, school administration, Ministry of Education and other senior management on what needs to be done to prevent uncertainty in schools. Some of these suggestions include taking advantage of the integrative power of educational goals to prevent differences from creating inequality of opportunity, providing training on crisis management, stress management and communication skills, especially uncertainty management, which will enable school principals and teachers to recognize ways to cope with uncertainty or realize the mistakes they make in situations of uncertainty.
Benzer Tezler
- 1950-1980 yılları arasında Türkiye'de örgün eğitimde yapısal değişmeler ve ideoloji arasındaki ilişkiler (Ortaöğretim ve yükseköğretim açısından bir inceleme)
The Relationship between ideology and structural changes in formal education between 1950-1980 in Turkey
İSMAİL GÜVEN
Doktora
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA AKYÜZ
- Zorbalığı önlemede tüm okul yaklaşımına dayalı bir programın etkililiği
The effectiveness of preventing bullying bhaviors one program based on whole school approach
TUNCAY AYAS
Doktora
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. METİN PİŞKİN
- Okullarda yaşanan yazılı ve görsel basına yansıyan fen laboratuvar kazaları
Scientific laboratory accidents reflected by printed and visual media that are occured in schools
FATMA ŞENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİlköğretim Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMİL AYDOĞDU
- Okullarda yaşanan şiddet olaylarının önlenmesinde din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin rolü (Kayseri örneği)
The role of religion and ethics course in the prevention of violence events in schools (Kayseri sample)
ÜMİT KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN AKYÜREK
- Okullarda yaşanan akran zorbalığının nedenlerine ve müdahale yöntemlerine ilişkin okul yöneticileri ve öğretmen görüşleri
The examining of opinions of school administrators and teachers on the issues of peer bullying, the reasons of peer bullying and methods of intervention for peer bullying
GÜLŞAH AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET FARUK LEVENT