Geri Dön

Şerefüddin el-Mes'ûdî ve felsefesi

Sharaf al-Dîn al-Mas'ûdî and his philosophy

  1. Tez No: 855065
  2. Yazar: ESRANUR ORAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KAMİL CİHAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: İslam Felsefesi, On ikinci yüzyıl, İbn Sina, Şerefüddin el-Mes'ûdî, el-Mebâhis ve'ş-Şukûk, Islamic Philosophy, twelfth century, Ibn Sina, Sharaf al-Dīn al-Mas'ūdī, al-Mabāḥis wa al-Shukūk
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 196

Özet

Bu çalışma, 12.yy'da yaşamış düşünür Şerefüddin el-Mes'ûdî'nin hayatına, entelektüel çevresine, eserlerine, etkilerine, İbn Sina eleştirisine ve kendi felsefesine dair bütüncül bir bakış sunmayı amaçlamaktadır. Mes'ûdî, kendi çağındaki Müslümanların düşünsel problemlerine bilimsel yöntemlerle cevap aramış, sahip olduğu kelamî perspektifi felsefi yöntemle sentezlemiş, İslam düşünce tarihinin önemli bir simasıdır. Gazzâlî'den miras aldığı eleştiri tarzını felsefî bakış açısıyla derinleştirerek bir üst seviyeye taşımış ve bu sayede Gazzâlî'den Râzî'ye doğru gelişerek ve dönüşerek yol alan eleştiri zincirinin önemli bir halkası olmuştur. Mes'ûdî'nin felsefî birikimini bize aktaran iki önemli eseri mevcuttur. Bunlardan birincisi, ulaşılabilen en eski İşârât şerhi olma özelliğine sahip el-Mebâhis ve'ş-Şukûk ale'l-İşârât'tır. İkincisi, İbn Sina'nın küçük hacimli lakin meşhur bir hutbesinin şerhi olarak yazılmış Şerhu Hutbeti'l-Ğarra'dır. Bu çalışmanın amacı bu iki ana kaynaktan yola çıkarak Mes'ûdî'nin İbn Sina eleştirisini incelemek ve değerlendirmek; döneminde nasıl bir ilmî konuma sahip olduğunu belirlemek; hayatına, eserlerine, etkilerine dair bilgilere ulaşmak ve en önemlisi felsefesini anlayabilmek ve kendi bağlamı içerisinde doğru konumlandırarak anlatabilmektir. Mes'ûdî, İbn Sina felsefesine karşı değildir ve eleştirilerinin amacı İbn Sina'nın otoritesini yıkmak değildir. Bu yüzden eleştirilerini meselelerin hakikatine dair tartışmalar olarak okumak gerekir. Tıp, matematik, mantık, meteoroloji, astronomi alanında eserleri olan düşünür, fizik meselelerde İbn Sina felsefesini daha kabullenici bir konumda dururken metafizik meselelerde nispeten daha eleştirel bir tavır takınmaktadır. Özellikle alemin ezelîliği, illet malül birlikteliği gibi Tanrı-alem ilişkisine dair konularda kelamî bakış açısına sahiptir. Bunun yanısıra kullandığı yöntem burhanî, felsefî akıl yürütme yöntemidir.

Özet (Çeviri)

This study aims to present a holistic view of the 12th century theologian-philosopher Sharaf al-Dīn al-Mas'ūdī's life, intellectual environment, works, influences, criticism of Ibn Sina and his own philosophy. Al-Mas'ūdī is an important figure in the history of Islamic thought who sought answers to the intellectual problems of the Muslims of his time with scientific methods and synthesized his theological perspective with the philosophical method. He took the style of criticism he inherited from al-Ghazālī to a higher level by deepening it with a philosophical perspective and thus became an important link in the chain of criticism that developed and transformed from al-Ghazālī to al-Rāzī. Al-Mas'ūdī has two important works that transmit his philosophical background to us. The first of these is al-Mabāḥis wa al-Shukūk ala al-Ishārāt, which is the oldest extant commentary on al-Ishārāt. The second is Sharḥ Hutbhat al-Ğarra, which was written as a commentary on a small but famous sermon of Ibn Sina. The aim of this study is to examine and evaluate al-Mas'ūdī's criticism of Ibn Sina based on these two main sources; to determine what kind of a scholarly position he had in his time; to access information about his life, works, and influences; and most importantly, to understand and explain his philosophy by positioning it correctly within its context. Al-Mas'ūdī is not against Ibn Sina's philosophy and his criticism does not aim to destroy Ibn Sina's authority. Therefore, his criticisms should be read as discussions about the truth of the issues. The philosopher, who wrote works in the fields of medicine, mathematics, logic, meteorology, and astronomy, is more accepting of Ibn Sina's philosophy in physical matters, but relatively more critical in metaphysical matters. Although al-Mas'ūdī has a theological point of view especially on issues related to the relationship between God and the world such as the eternity of the universe and the unity of cause and effect, the method used by al-Mas'ūdī is the method of demonstrative, philosophical reasoning.

Benzer Tezler

  1. Mes'ûdî'de varlık ve illetleri eleştirisi (Kitâbu'l-Mebâhis ve'ş-Şukûk örneği)

    Mes'ū'dī's criticisms of existence and causes (The example of Kitāb al-Mabāhith wa-l-Shukūk)

    ZEYNEP ANDİÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinDicle Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NECMİ DERİN

  2. Arap edebiyatında nebevi medihler bağlamında Ömer Harpûtî'nin Kaside-i Bürde şerhi

    Omer Harputi's Kaside-i Burde commentary in the context of prophetic eulogies in Arabic literature

    YUSUF İBRAHİM YÜCEL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DilbilimOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OSMAN KESKİNER

  3. El-Hulâsa fî ma'rifeti'l-hadis özelinde hadis usûlü kavramlarının terimleşme süreci

    The terminalization process of hadith procedure concepts in specification of al-Hulâsa fî ma'rifeti'l-hadis

    ALİ TAVAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinHarran Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMİN ÇİFTÇİ

  4. شرح القصيدة المضرية للشيخ عمر بن سليمان الكردي، من علماء القرن 12ه: دراسة وتحقيقاً.

    Mazarıya şiirin açıklaması (Süleyman Al-Kurdi Al-Basri, çalışma ve inceleme)

    ALAA ZAID ABAUB AL-KARAWI

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAİBA FARHAT

  5. Mustafa b. Ahmed el-Bosnevî'nin Zübdetü'ş-Şürûhi't-Türkiyye'si

    Mustafa b. Ahmed el-Bosnevî 's work named Zübdetü'ş-Sürûhi't-Türkiyye

    YAĞMUR GÖKGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Eski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HASAN GÜLTEKİN