Geri Dön

İç mimarlık eğitiminde kavramsal süreç: Mekân tasarımında yaratıcı düşünmeyi geliştirmeye yönelik bir yöntem önerisi

Conceptual process in interior architecture education: A method proposal for developing creative thinking in space design

PDF İndir

  1. Tez No: 856312
  2. Yazar: PELİN KAYA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İPEK FİTOZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, İç Mimari ve Dekorasyon, Education and Training, Interior Design and Decoration
  6. Anahtar Kelimeler: İç mimarlık eğitimi, kavramsal süreç, mekân tasarımı, yaratıcı düşünme, Interior architecture education, conceptual process, space design, creative thinking
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İç Mimarlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 298

Özet

Türkiye'de lisans öncesi eğitimin normal düşünme ağırlıklı yapısı, iç mimarlık lisans eğitiminde, normal düşünme biçiminin benimsenmesine neden olabilmektedir. İç mimarlık eğitimi, nesnel boyutlarla birlikte öznel boyutların yüksek olduğu tasarım odaklı bir disiplindir. Mekân tasarımda özellikle problemin yapılandırıldığı ve çerçevesinin genişletildiği, birden fazla çözüm önerisinin üretildiği kavramsal süreç aşaması, yaratıcılığın geliştirilmesinde ön plana çıkmaktadır. Mekân tasarımı probleminin normal düşünme eğiliminde çözümlenmesi, yeni fikirler ve çeşitli alternatifler üretilmesine engel olabilmektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı, mekân tasarımında yaratıcı düşünmeyi geliştirmeye yönelik bir öğretim programı oluşturulması ve bu öğretim programının, öğrencilerin tasarım anlayışı ve yaratıcı düşünme becerilerine olan etkisinin araştırılmasıdır. Yaratıcılığın çok bileşenli ve karmaşık doğası nedeniyle birbirinden bağımsız olarak uygulanan yöntemlerin birbirini tamamlayıcı olacağı, araştırmanın sınırlarını genişleteceği ve farklı bakış açılarının keşfedilmesini sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırmada nitel ve nicel türde verilerin kullanıldığı, karma araştırma modeli uygulanmıştır. Ön test- son test kontrol gruplu deneysel araştırma, Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi İç Mimarlık Bölümü Biçim Tasarım İlişkisi dersi kapsamında, 3. sınıf lisans programında okuyan on altı öğrenci ile yürütülmüştür. Deney grubuna, araştırmanın kuramsal çerçevesinden elde edilen bulgular paralelinde, yaratıcılık yöntemlerine dayalı öğretim programı uygulanmış, kontrol grubu ise iç mekân tasarımı öğretim programına dayalı olağan tasarım sürecinde devam etmiştir. Öğretim programının yararlılığının araştırılması için araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ve Yaratıcı Düşünme Eğilimleri Anketi, Torrance Yaratıcı Düşünce Testi ve protokol analizi verileri ile birlikte öğrenci raporlarından yararlanılmıştır. Kişisel Bilgi Formu katılımcılar hakkında genel bilgi edinilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Yaratıcı Düşünme Eğilimleri Anketi, yaratıcılıkla alakalı bilgilerin kavranmasına yönelik bilişsel hedef ve davranışların ölçülmesinde kullanılmıştır. Torrance Yaratıcı Düşünme Testi (TYDT), doğrudan yaratıcılığı ölçmeye yönelik bir test olması yönüyle tercih edilmiştir. Eş zamanlı ve geriye dönük protokol analizleri ise süreç içindeki tasarım davranışlarının gözlemlenmesinde kullanılmış, öğrenci raporları protokol analizlerinin tamamlayıcısı olarak değerlendirilmiştir. Öğretim programı yapılandırılırken bilişsel hedef ve davranışlar ile birlikte duyuşsal ve devinişsel hedef ve davranışlar belirlenmiştir. Duyuşsal hedef ve davranışların, yaratıcı düşünmeyi geliştirmeye yönelik faktörlere farkındalık kazandırılması amacıyla protokol analizlerinde gözlemlenmesi hedeflenmiştir. Yaratıcı düşünmenin beceri haline getirilmesini içeren devinişsel hedef ve davranış verileri ise protokol analizi sırasında üretilen eskiz ve öğrenci raporlarından elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, son testte deney grubunda gruplar arası ve grup içi bilişsel, duyuşsal ve devinişsel hedef alanı puanlarında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmaktadır. Deney grubu öğrencilerinde son test bilişsel, duyuşsal ve devinişsel hedef alanı puanları daha yüksektir. Deney grubunda TYDT sözel, TYDT şekilsel ve toplam TYDT ön test ve son test puanları arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulunmaktadır. Öğrencilerinin son test puanları daha yüksektir. Bununla birlikte, deney ve kontrol grubu arasında son test TYDT sözel ve toplam TYDT puanları bakımından da istatiksel olarak anlamlı fark bulunmaktadır. Deney grubundaki öğrencilerde son test TYDT sözel ve toplam TYDT puanları daha yüksektir. TYDT şekilsel puanda ise gruplar arası fark anlamlı değildir. Protokol analizi bulguları incelendiğinde ise son testte deney grubunun gruplar arası ve grup içi yaratıcı düşünme, normal düşünme, üretkenlik, esneklik, ayrıntılandırma, orijinallik ve çeşitlilik puanlarının yüksek olduğu saptanmıştır. Veri toplama araçlarından elde edilen bulgulara göre, yaratıcı düşünmeyi geliştirmeye yönelik hazırlanan öğretim programının amacına ulaştığı görülmüştür. Deney grubunun, yeni fikirler ürettiği, yeni fikirler üretme ile üretilen fikirleri değerlendirme ilişkisinin kontrol grubuna göre daha dengeli olduğu tespit edilmiştir. Deney grubu öğrencileri, sürecin sonlarına doğru fikir üretimine devam etmiş, grup üyelerine fikir veya yorum katkısı sağlayarak grupla iş birliği yapmıştır. Genel olarak öğrenciler, tasarım problemini yeniden yapılandırabilmiş, fikir üretme fırsatlarını yeni yaratım, iyileştirme ve uzak bağlantılar yönüyle değerlendirmiş ve tasarım problemi çözme sürecini daha üretken şekilde tamamlamıştır.

Özet (Çeviri)

The normal thinking-oriented structure of pre-graduate education in Turkey may lead to the adoption of a normal thinking approach in the undergraduate education of interior architecture. Interior architecture education is a design-oriented discipline where subjective dimensions are high along with objective dimensions. In spatial design, the conceptual process phase, where the problem is structured, its framework is expanded, and more than one solution proposal is produced, comes to the fore in the development of creativity. Solving spatial design problems within the normal thinking tendency can hinder the generation of new ideas and various alternatives. In this context, the aim of the research is to create an instructional program aimed at enhancing creative thinking in spatial design and to investigate the impact of this instructional program on students' design understanding and creative thinking skills. Due to the multi-component and complex nature of creativity, it is believed that methods applied independently of each other will complement one another, expand the boundaries of the research, and facilitate the exploration of different perspectives. A mixed research model was applied in the research, using qualitative and quantitative data. A pre-test-post-test control group experimental research was conducted with sixteen students enrolled in the 3rd year of the Interior Architecture Department at Kocaeli University, Faculty of Architecture and Design, within the scope of the Relationship Between Form Design course. For the experimental group, an instructional program based on creativity methods was implemented in parallel with the findings derived from the theoretical framework of the research, while the control group continued with the regular design process based on the interior design instructional program. To investigate the effectiveness of the instructional program, a Personal Information Form and Creative Thinking Tendencies Questionnaire prepared by the researcher, Torrance Tests of Creative Thinking, and protocol analysis data have been utilized, along with student reports. The Personal Information Form was designed to gather general information about the participants. The Creative Thinking Tendencies Questionnaire was employed to measure cognitive goals and behaviors related to the grasp of information about creativity. Torrance Tests of Creative Thinking (TTCT) was chosen for its direct measurement of creativity. Concurrent and retrospective protocol analyses were employed to observe design behaviors throughout the process, and student reports were considered as complementary to protocol analyses. While structuring the instructional program, cognitive goals and behaviors as well as affective and psychomotor goals and behaviors were determined. It is aimed to observe affective goals and behaviors in protocol analyzes in order to raise awareness of factors that will improve creative thinking. Psychomotor goals and behavioral data related to the transformation of creative thinking into a skill were obtained from sketches and student reports generated during the protocol analysis. According to the findings from the research, there is a statistically significant difference in cognitive, affective, and psychomotor domain scores between and within groups in the experimental group at the post-test. The post-test cognitive, affective, and psychomotor domain scores are higher in the experimental group. Statistically significant differences are also found in TTCT verbal, TTCT figural, and total TTCT pre-test and post-test scores within the experimental group. The post-test scores of students are higher. However, there is also a statistically significant difference between the experimental and control groups in post-test TTCT verbal and total TTCT scores. The post-test TTCT verbal and total TTCT scores are higher in the experimental group. There is no significant difference between groups in TTCT figural scores. When examining protocol analysis findings, it is determined that the experimental group has higher inter-group and intra-group creative thinking, normal thinking, productivity, flexibility, elaboration, originality, and variety scores at the post-test. According to findings obtained from data collection tools, it is observed that the instructional program designed to enhance creative thinking has achieved its goal. It was determined that the experimental group produced new ideas, and the relationship between generating new ideas and evaluating the ideas produced was more balanced than the control group. Towards the end of the process, students in the experimental group continued to generate ideas, and collaborated with group members by contributing ideas or comments. Overall, students have been able to restructure the design problem, assess opportunities for idea generation in terms of new creation, improvement, and distant connections, and have completed the design problem-solving process more productively.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    465481

    Kavram geliştirme sürecinde yaratıcılık ve mekan tasarımı

    Creativity and space design in progress of concept development

    PELİN KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    İç Mimari ve DekorasyonKocaeli Üniversitesi

    İç Mimarlık Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. DR. DİDEM ERTEN BİLGİÇ

  2. Tez No

    800532

    İç mimarlık birinci yıl eğitim planları üzerine nicel bir araştırma

    A quantitative research on interior architecture first year educational plans

    ÖZGE SOHTAOĞLU KURUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ARMAĞAN SEÇİL MELİKOĞLU EKE

  3. Tez No

    343064

    Tasarımda çeşitlenme sağlayan yöntemlerin günümüz mekan uygulamaları üzerinde incelenmesi

    Researching the methods providing variation in design on today's sapace implementation

    SURA KILIÇ BATMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Kültür Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DİDEM BAŞ

  4. Tez No

    152272

    A multi - factor analysis model to determine the use value of enclosed outdoor spaces

    Binalarla tanımlanmış dış mekanların kullanım değerini saptamaya yönelik çok faktörlü bir analiz modeli

    DİLEK YILDIZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN ŞENER

  5. Tez No

    142597

    Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi

    Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque

    EVREN YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE

Geri Dön