Temel psikolojik ihtiyaçlar ve duygusal yeme: Belirsizliğe tahammülsüzlük, mükemmeliyetçilik ve duygu düzenleme
Basic psychological needs and emotional eating: Uncertainity intolerance, perfectionism and emotional regulation
- Tez No: 856620
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GAYE ZEYNEP ÇENESİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Duygusal yeme, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında (DSM 5) henüz yer almamasına rağmen yeme bozuklukları olmak üzere pek çok psikopatoloji ile ilişkilidir. Bu nedenle temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesi ve tatmin edilmesi, uyumlu ve uyumsuz mükemmeliyetçilik, belirsizliğe tahammülsüzlük ve duygu düzenleme güçlüğü gibi duygusal yeme davranışına yol açan değişkenlerin etkilerini belirlemek önemlidir. Bu çalışma kapsamında öncelikle Duygular ve Stresle Dayalı Yeme ve Değerlendirme Ölçeği'nin Türkçe adaptasyonu yapılmış ve 1201 bireyin katıldığı adaptasyon çalışmasında ölçek geçerli ve güvenilir bulunmuştur. Ana çalışmaya 1015 birey katılmıştır. Korelasyon analizleri, bağımsız gruplar t-testi ve yol analizi yapılmıştır. Temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesine ve tatmin edilmesine yönelik ayrı ayrı gerçekleştirilen yol analizleri sonucunda, temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesi, belirsizliğe tahammülsüzlüğü ve uyumsuz mükemmeliyetçiliği, belirsizliğe tahammülsüzlük ve uyumsuz mükemmeliyetçilik duygu düzenleme güçlüğünü, duygu düzenleme güçlüğü de duygusal yeme ve beden kitle indeksini yordamaktadır. Temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesi duygusal yeme ve beden kitle indeksi açısından risk teşkil etmektedir. Diğer taraftan, temel psikolojik ihtiyaçların tatmin edilmesi, belirsizliğe tahammülsüzlüğü ve uyumlu mükemmeliyetçiliği; belirsizliğe tahammülsüzlük ve uyumlu mükemmeliyetçilik duygu düzenleme güçlüğünü, duygu düzenleme güçlüğü de duygusal yeme ve beden kitle indeksini yordamaktadır. Temel psikolojik ihtiyaçların tatmin edilmesi duygusal yeme ve beden kitle indeksi açısından koruyucu faktör olarak görülmektedir. Çalışma bulguları, alanyazın ışığında tartışılmış, gelecekteki çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur. ANAHTAR KELİMELER: Duygusal Yeme, Temel Psikolojik İhtiyaçlar, Belirsizliğe Tahammülsüzlük ve Mükemmeliyetçilik
Özet (Çeviri)
Even though emotional eating is not included in the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) as yet, it is associated with many psychopathologies, particularly eating disorders. Hence, it is important to determine the effects of the variables that may lead to emotional eating behaviour, such as basic psychological need satisfaction and thwarting, adaptive/maladaptive perfectionism, intolerance of uncertainty, and difficulties in emotional regulation. The present study first adapted the Eating and Appraisal due to Emotions and Stress questionnaire to Turkish, and the adapted questionnaire conducted on 1201 individuals was found to be valid and reliable. A total of 1015 individuals participated in the main study. Correlations, independent groups t-tests, and path analysis were conducted. The path analyses conducted individually on satisfaction and thwarting of basic emotional needs revealed that the latter served as a predictor of intolerance of uncertainty and maladaptive perfectionism, both predicted difficulties in emotional regulation, which, in turn, predicted emotional eating and body mass index (BMI), indicating that thwarting of basic emotional needs may serve as a risk factor for emotional eating and BMI. Satisfaction of basic emotional needs, on the other hand, was found to predict intolerance of uncertainty and adaptive perfectionism, both predicted difficulties in emotional regulation, which, in turn, served as the predictor of emotional eating and BMI, showing that satisfaction of basic emotional needs may function as a protective factor. Upon discussion of the findings of the present study in the light of the relevant literature, recommendations were made for future research. KEYWORDS: Emotional Eating, Basic Psychological Emotional Needs, Intolerance of Uncertanity, Perfectionism
Benzer Tezler
- Yemeğin gizli rolü: Yemeğin iyi oluşa katkısı ve yeme davranışının psiko-sosyal alt yapısı
The hidden role of food: Its contribution to well-being and the psycho-social background of eating behavior
ZEYNEP ÇAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA TURAN
- Gebelikte benlik saygısı ve beden imaji ile ilişkili özellikler
Characteristics associated with self-esteem and body image in pregnancy
AYŞEGÜL TAŞPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PERVİN SEVDA BIKMAZ
- Algılanan partner duyarlılığı ve duygusal yeme: Temel psikolojik ihtiyaçların tatmininin/engellenmesinin aracı rolü
Perceived partner responsiveness and emotional eating: The mediating role of basic psychological need satisfaction/frustration
ERKİN ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA KARANFİL
DOÇ. DR. KERİM SELVİ
- Sosyotelizm ve duygusal yeme arasındaki ilişki: Temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesi ve duygu düzenleme güçlüğü aracı rolü
Relationship between phubbing and emotional eating: The mediating role of basic psychological need frustration and emotion regulation difficulties
İREMGÜL TELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA KARANFİL
- Ortaokul öğrencilerinde akran zorbalığının psikososyal yordayıcıları: Bir model testi
Psychosocial predictors of peer bullying in middle school students: A model test
ZUHAL YÖNTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT AĞIRKAN