Geri Dön

Karanlık üçlü'nün kompulsif satın alma üzerindeki etkisinin incelenmesi: Materyalizmin aracılık rolü

Examining the effect of the dark triad on compulsive buying: The mediating role of materialism

  1. Tez No: 860062
  2. Yazar: ŞERİFE ÇAL
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UFUK AY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: KTO Karatay Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 94

Özet

Psikolojik faktörler sebebiyle kompulsif satın almaya yönelen tüketiciler, karanlık üçlü olarak adlandırılan olumsuz kişilik özellikleri (Narsisizm, Psikopati, Makyavelizm) etkisiyle önce psikolojiye daha sonra ise pazarlamaya konu olmuştur. Karanlık üçlüyle ilgili literatürde birçok çalışma bulunmaktadır. Ancak kompulsif satın almayı, karanlık üçlü ve materyalizm ile olan ilişkiler örgüsünde inceleyen bir çalışma bulunmamaktadır. Araştırma bu noktada literatürdeki eksikliği gidermek ve literatüre katkı sağlamak açısından önem arz etmektedir. Araştırmanın amacı karanlık üçlü olarak adlandırılan olumsuz kişilik özelliklerinin, kompulsif satın almaya etkisini ortaya koymak ve materyalizmin aracılık rolünü belirlemektir. Aynı zamanda karanlık üçlü sistemi kullanılarak kompulsif satın almayı açıklamaya çalışmak ve kompulsif satın almanın derinlerdeki nedenlerini ortaya çıkararak, beraberinde bu nedensel sistemde materyalizmin aracılık görevini analiz ederek literatüre katkıda bulunmaktır. Bu amaç doğrultusunda 299 kişiden online (çevrimiçi) anket yöntemiyle veri toplanmış, toplanan veriler SPSS ve AMOS programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, karanlık üçlü kişilik özellikleri, materyalizm ve kompulsif satın alma arasında bazı ilişkiler saptanmıştır. Karanlık üçlü ögelerinden sadece psikopatinin kompulsif satın alma üzerinde pozitif yönde anlamlı bir etkisi vardır. Narsisizm materyalizmi, materyalizm de kompulsif satın almayı pozitif yönde anlamlı olarak etkilemektedir. Narsisizm ayrıca kompulsif satın almayı materyalizm üstünden dolaylı olarak da etkilemektedir. Sonuç olarak Karanlık üçlü olarak adlandırılan olumsuz kişilik özellikleri ve negatif tüketim çeşitleri arasındaki ilişkileri incelemek için yöntem, kuram ve kapsam bakımından daha ayrıntılı araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Özet (Çeviri)

Consumers who tend to make compulsive purchases due to psychological factors have become the subject of psychology and then marketing due to the influence of negative personality traits (Narcissism, Psychopathy, Machiavellianism) called the dark triad. There are many studies in the literature about the dark triad. However, there is no study examining compulsive buying in terms of its relationships with the dark triad and materialism. At this point, the research is important in terms of filling the gap in the literature and contributing to the literature. The aim of the research is to reveal the effect of negative personality traits, called the dark triad, on compulsive buying and to determine the mediating role of materialism. At the same time, it aims to explain compulsive buying using the dark triad system and to contribute to the literature by revealing the deep causes of compulsive buying and analyzing the mediating role of materialism in this causal system. For this purpose, data was collected from 299 people by online survey method, and the collected data was analyzed through SPSS and AMOS programs. According to the results of the research, some relationships were found between dark triad personality traits, materialism and compulsive buying. Among the dark triad elements, only psychopathy has a significant positive effect on compulsive buying. Narcissism positively affects materialism, and materialism positively affects compulsive buying. Narcissism also indirectly affects compulsive buying through materialism. As a result, more detailed research is needed in terms of method, theory and scope to examine the relationships between negative personality traits called the Dark Triad and negative consumption types.

Benzer Tezler

  1. Beauty and the beast: Diagnosing narcissistic personality Disorder in Shelley's Frankenstein and Güntekin's Sara

    Güzel ve Çirkin: Shelley'nin Frankenstein'ı ve Güntekin'in Sara'sında Narsisistik kişilik bozukluğunun teşhisi

    DİDEM AVCI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    PsikolojiYeditepe Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NİNA CEMİLOĞLU

  2. Karanlık üçlü'nün kariyer tercihlerine etkisi üzerine bir araştırma

    A study on the effect of the dark triad in career preferences

    HASAN DAĞTEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    İşletmeÇukurova Üniversitesi

    Yönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İLKSUN DİDEM ÜLBEĞİ

  3. Örgütsel kronizm ve karanlık üçlü'nün örgütsel iletişim doyumu üzerindeki etkisi

    Effects of organizational cronyism and dark triad on organizational communication satisfaction

    ÖZGE GÜLDAMLASI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İşletmeKastamonu Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BURAK ÖZDEMİR

  4. Karanlık üçlü kişilik özelliklerine sahip üniversite öğrencileriyle kendine zarar verme davranışı gösterenlerin saldırganlık ve risk alma davranışlarının karşılaştırılması

    Comparison of aggressive and risk-taking behaviors among university students with dark triad personality traits and those with self-harm behaviors

    BARIŞHAN ERDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Adli Tıpİstanbul Üniversitesi

    Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK

  5. The role of coping style as a mediator between the dark triad and psychological well-being

    Karanlık üçlü ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide başaçıkma stillerinin aracı rolü

    SEREN SALTOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    PsikolojiBahçeşehir Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ DORUK UYSAL İRAK