Karanlık üçlü'nün kompulsif satın alma üzerindeki etkisinin incelenmesi: Materyalizmin aracılık rolü
Examining the effect of the dark triad on compulsive buying: The mediating role of materialism
- Tez No: 860062
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UFUK AY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: KTO Karatay Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Psikolojik faktörler sebebiyle kompulsif satın almaya yönelen tüketiciler, karanlık üçlü olarak adlandırılan olumsuz kişilik özellikleri (Narsisizm, Psikopati, Makyavelizm) etkisiyle önce psikolojiye daha sonra ise pazarlamaya konu olmuştur. Karanlık üçlüyle ilgili literatürde birçok çalışma bulunmaktadır. Ancak kompulsif satın almayı, karanlık üçlü ve materyalizm ile olan ilişkiler örgüsünde inceleyen bir çalışma bulunmamaktadır. Araştırma bu noktada literatürdeki eksikliği gidermek ve literatüre katkı sağlamak açısından önem arz etmektedir. Araştırmanın amacı karanlık üçlü olarak adlandırılan olumsuz kişilik özelliklerinin, kompulsif satın almaya etkisini ortaya koymak ve materyalizmin aracılık rolünü belirlemektir. Aynı zamanda karanlık üçlü sistemi kullanılarak kompulsif satın almayı açıklamaya çalışmak ve kompulsif satın almanın derinlerdeki nedenlerini ortaya çıkararak, beraberinde bu nedensel sistemde materyalizmin aracılık görevini analiz ederek literatüre katkıda bulunmaktır. Bu amaç doğrultusunda 299 kişiden online (çevrimiçi) anket yöntemiyle veri toplanmış, toplanan veriler SPSS ve AMOS programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, karanlık üçlü kişilik özellikleri, materyalizm ve kompulsif satın alma arasında bazı ilişkiler saptanmıştır. Karanlık üçlü ögelerinden sadece psikopatinin kompulsif satın alma üzerinde pozitif yönde anlamlı bir etkisi vardır. Narsisizm materyalizmi, materyalizm de kompulsif satın almayı pozitif yönde anlamlı olarak etkilemektedir. Narsisizm ayrıca kompulsif satın almayı materyalizm üstünden dolaylı olarak da etkilemektedir. Sonuç olarak Karanlık üçlü olarak adlandırılan olumsuz kişilik özellikleri ve negatif tüketim çeşitleri arasındaki ilişkileri incelemek için yöntem, kuram ve kapsam bakımından daha ayrıntılı araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Consumers who tend to make compulsive purchases due to psychological factors have become the subject of psychology and then marketing due to the influence of negative personality traits (Narcissism, Psychopathy, Machiavellianism) called the dark triad. There are many studies in the literature about the dark triad. However, there is no study examining compulsive buying in terms of its relationships with the dark triad and materialism. At this point, the research is important in terms of filling the gap in the literature and contributing to the literature. The aim of the research is to reveal the effect of negative personality traits, called the dark triad, on compulsive buying and to determine the mediating role of materialism. At the same time, it aims to explain compulsive buying using the dark triad system and to contribute to the literature by revealing the deep causes of compulsive buying and analyzing the mediating role of materialism in this causal system. For this purpose, data was collected from 299 people by online survey method, and the collected data was analyzed through SPSS and AMOS programs. According to the results of the research, some relationships were found between dark triad personality traits, materialism and compulsive buying. Among the dark triad elements, only psychopathy has a significant positive effect on compulsive buying. Narcissism positively affects materialism, and materialism positively affects compulsive buying. Narcissism also indirectly affects compulsive buying through materialism. As a result, more detailed research is needed in terms of method, theory and scope to examine the relationships between negative personality traits called the Dark Triad and negative consumption types.
Benzer Tezler
- Beauty and the beast: Diagnosing narcissistic personality Disorder in Shelley's Frankenstein and Güntekin's Sara
Güzel ve Çirkin: Shelley'nin Frankenstein'ı ve Güntekin'in Sara'sında Narsisistik kişilik bozukluğunun teşhisi
DİDEM AVCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
PsikolojiYeditepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİNA CEMİLOĞLU
- Karanlık üçlü'nün kariyer tercihlerine etkisi üzerine bir araştırma
A study on the effect of the dark triad in career preferences
HASAN DAĞTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeÇukurova ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKSUN DİDEM ÜLBEĞİ
- Örgütsel kronizm ve karanlık üçlü'nün örgütsel iletişim doyumu üzerindeki etkisi
Effects of organizational cronyism and dark triad on organizational communication satisfaction
ÖZGE GÜLDAMLASI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeKastamonu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURAK ÖZDEMİR
- Karanlık üçlü kişilik özelliklerine sahip üniversite öğrencileriyle kendine zarar verme davranışı gösterenlerin saldırganlık ve risk alma davranışlarının karşılaştırılması
Comparison of aggressive and risk-taking behaviors among university students with dark triad personality traits and those with self-harm behaviors
BARIŞHAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- The role of coping style as a mediator between the dark triad and psychological well-being
Karanlık üçlü ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide başaçıkma stillerinin aracı rolü
SEREN SALTOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DORUK UYSAL İRAK