Muğla ve çevresindeki polyelerin morfolojik özellikleri ve karstik alan yönetimi
Morphology of the poljes in Muğla and its surroundings and karst management
- Tez No: 860569
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ FUAT DOĞU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Muğla, Polye, Morfoloji, Karst, Karst Yönetimi, Karst Yönetişim Modeli, Muğla, Polje, Morphology, Karst, Karst Management, Karst Governance Model
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Polyeler, karstik sahalarda gelişim gösteren en geniş yüzey şekilleridir. Tanımlaması ile ilgili birçok farklı açıklama olmakla birlikte polyeleri“Başta karstlaşma süreçleri olmak üzere zaman zaman diğer dış kuvvetler ve tektonizma doğrultusunda şekillenen, genellikle tabanı düz, etrafı dağlar ve/veya tepelerle çevrili ve çoğu zaman kapalı karakterde bulunan karstik ovalar”olarak ifade etmek mümkündür. İnceleme alanı Güneybatı Anadolu'da karstlaşmanın oldukça belirgin olduğu Batı Toroslar Karst Alanı içerisinde yer alır. Batı Toroslar, karstik şekillerde düşey yönde devamlılığın bulunmadığı, bunun aksine daha çok yüzeysel karstın gelişim gösterdiği bir bölgedir. Bu nedenle bölgede sığ karstın karakteristiği olan, yanal yönde gelişim gösteren polyeler (gölovalar) yaygınlık kazanmaktadır. Menteşe Yöresi'nde yer alan ve çalışmaya konu olan 10 depresyon (Muğla, Ula, Yenice-Yerkesik-Gülağzı, Yeşilyurt, Akçaova, Akkaya, Beyoğlu, Çiftlikköy, Kızılağaç-Çamköy, Büyük Kuyucak) bu gruptandır. Bu çalışmada söz konusu polyelerin oluşum süreçleri, sahip oldukları morfolojik özellikler, polyelerdeki insan/karst ilişkisi, bu karşılıklı etkileşimin gerek karst gerekse insan yaşamı üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Bunun için polyelerde gezi ve gözleme dayalı saha araştırmaları yapılmış, bu süreçte hem sahaya ilişkin görsel materyaller toplanmış hem de yerel halk, kamu kurum ve kuruluşları ve STK temsilcileri ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca ilgili kuruluşlardan veri ve belge teminleri yapılmış ve bunlar işlenerek kullanılmıştır. Toplanan veriler literatürle desteklenmiş ve alanın morfolojik karakterini yansıtmak adına 1/25.000 ölçekli topografya ve jeoloji haritaları kullanılarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile görsel analizler yapılmıştır. Yapılan araştırmada yöredeki polyelerin oluşum ve gelişimlerinde karstik süreçler başta olmak üzere tektonizma (özellikle faylanma) ve yer yer flüvyal süreçlerin ana şekillendiriciler olduğu sonucuna varılmıştır. Doğal ortam ve insan etkileşimi bağlamında ise yörede insanların yaşadıkları çevrenin doğal süreç ve özellikleri hakkında yeterli bilgi ve farkındalığa sahip olmamaları nedeniyle ortaya çıkan çok sayıda çevresel ve ekolojik sorunların varlığı tespit edilmiştir. Hatta aynı sebeplerden dolayı insan yaşamını doğrudan etkileyecek problemlerin varlığı da söz konusudur. Bu da, beşeri müdahalelere karşı oldukça kırılgan ve hassas bir karstik zemine sahip olan araştırma sahası için bir yönetim modeli oluşturulması gerekliliğini beraberinde getirmiştir. Bu nedenle yöredeki insan/karst etkileşiminin doğru bir şekilde yürütülmesi ve hem doğal ortamın hem de beşeri hayatın sürdürülebilirliği için kamu kurum ve kuruluşlarından yerel halka varıncaya kadar geniş bir paydaş grubunun içinde bulunduğu şeffaf, saygılı, fikir birliğine önem veren, eşit görev ve sorumluluklara sahip bir yönetişim model önerisi hazırlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Poljes are the largest surface forms that develop in karstic areas. Although there are many different explanations regarding its definition, it is possible to express the poljes as“Karst plains that are shaped primarily by karstification processes from time to time, other external forces and tectonism, usually the base is flat, surrounded by mountains and/or hills, and mostly in closed character”. The study area is located in the Western Taurus Karst Area, where karstification is quite evident in Southwest Anatolia. The Western Taurus Mountains is a region where there is no vertical continuity in the karstic shapes, on the contrary, more surface karsts develop. For this reason, poljes (lake plain) characteristic of shallow karst, gain prevalence in the region, developing laterally. The 10 poljes (Muğla, Ula, Yenice-Yerkesik-Gülağzı, Yeşilyurt, Akçaova, Akkaya, Beyoğlu, Çiftlikköy, Kızılağaç-Çamköy, Büyük Kuyucak) located on the Muğla Limestone Plateau in the Menteşe Region and the subject of the research belong to this group. In this study, the formation processes of the poljes, their morphological features, the relationship between humans and karst in poljes, the effects of this mutual interaction on both karst and human life are discussed. For this purpose, field researches based on trips and observations was conducted in the poljes. During this process, visual materials related to the field were collected and face-to-face interviews were held with local people, public institutions and representatives of non-governmental organizations (NGOs). In addition, data and documents were obtained from the relevant institutions, processed and utilized. The collected data were complemented by the literature and visual analyzes were conducted using Geographic Information Systems (GIS) with 1/25.000 scaled topography and geological maps to accurately depict the morphological character of the area. The research findings indicate that in the region, karstic processes, particularly tectonism (especially faulting), and occasionally fluvial processes, are the main factors that influence the formation and development of poljes. Additionally, it has been observed that due to a lack of sufficient knowledge and awareness about the natural processes and characteristics of their environment, resulting from human-nature interactions, numerous environmental and ecological problems exist in the area. In fact, there are also problems that will directly affect human life for the same reasons. This has brought about the necessity of establishing a management model for the research area, which has a very fragile and sensitive karstic terrain prone to human interventions. Therefore, a transparent, respectful, consensus-oriented, equal duties and responsibilities governance model proposal has been prepared for ensuring the proper implementation of human-karst interactions in the region and the sustainability of both the natural environment and human life, involving a wide range of stakeholders from public institutions and organizations to local people.
Benzer Tezler
- Muğla ve çevresindeki arkeolojik buluntuların data base ortamında tutulması ve raporların istatistiksel sonuçları
Başlık çevirisi yok
H. CANAN DOĞANÇAY TAHERZADEH
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolMuğla Üniversitesiİstatistik ve Bilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜBARİZ EMİNOV
- Muğla ve çevresindeki tarikatler ve önemli temsilcileri
Sects and their important representatives in and around Muğla
ENDER CANLI SAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BETÜL GÜRER
- Yatağan (Muğla) ve çevresindeki tıbbi ve ekonomik bitkiler
Medical and economic plants of Yatağan (Muğla) and its environments
MACİDE KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BotanikMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER VAROL
- XX. yüzyıl başlarında Aydın Vilayet Salnamelerinde Muğla Sancağı
Menteşe Sanjak in the annuals of Aydın province at the beginning
MESTAN AVLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
TarihPamukkale ÜniversitesiTarih Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEYLA KAPLAN
- Tınaz (Muğla-Yatağan) ve çevresindeki kömür içerikli tortulların paleoflorası ve paleoiklimi
Palaeoflora and palaeoclimate of the coal bearing sediments in the Tinaz Mugla-Yatagan) and surround
ÇILGA SANEM KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
BotanikEge ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN YILDIRIM
DOÇ. DR. MİNE SEZGÜL KAYSERİ ÖZER