Geri Dön

Kastamonu'da tüketilen sebze ürünlerinin potansiyel olarak zehirli element içeriklerinin belirlenmesi ve sağlık riskinin değerlendirilmesi

Determination of potentially toxic element contents of vegetable products consumed in Kastamonu and evaluation of health risk

  1. Tez No: 860662
  2. Yazar: BARIŞ ŞEKEROĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ŞEREF TURHAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 133

Özet

Sebzeler, yararlı fitokimyasallar, vitaminler, protein, karbonhidratlar ve mineraller içeren besin kaynaklarıdır ve birçok kronik hastalığın önlenmesinde önemli rol oynarlar. Ancak sebzeler antropojenik ve doğal aktivitelerin neden olduğu potansiyel olarak toksik elementler (PTE'ler) ile kirlenmektedir. Bu nedenle, bu çalışmada, Türkiye'nin Batı Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Kastamonu ilinde en çok tüketilen bazı sebze örneklerindeki on dört PTE, indüktif eşleşmiş plazma optik emisyon spektrometrisi (ICP-OES) kullanılarak analiz edildi. Ayrıca bu sebze örneklerinin tüketilmesinden kaynaklanan potansiyel kanserojen olmayan ve kanserojen sağlık riskleri, erişkin bireyler için değerlendirildi. Kastamonu'da bulunan market ve pazar yerlerinden toplanan otuz altı farklı sebze türüne (lahana, semizotu, pazı, ıspanak, maydanoz, dereotu, nane, roka, marul, mantar, patlıcan, kabak, bamya, dolmalık biber, domates, hıyar, yeşil biber, bal kabağı, kapya biber, patates, pırasa, kereviz, kırmızı pancar, havuç, şeker pancarı, şalgam, kuru soğan, taze soğan, kırmızıturp, beyaz turp, yer elması, barbunya, fasulye, taze fasulye, brokoli ve karnabahar) ait altmış dokuz örnekte analiz edilen Fe, Al, Sr, Mn, Zn, Ti, Cu, Ni, Pb, V, As, Cr, Cd ve Co'nun ortalama derişimleri (μg/kg, kuru ağırlık), sırasıyla, 162.713, 79.078, 33.894, 15.971, 8.944, 8.323, 5.277, 5.174, 2.193, 2.034, 1.637, 1.592, 536 ve 395 olarak belirlendi. Analiz edilen bütün PTE'lerin sebep olduğu kanserojen olmayan sağlık riski, risk indeksi (RI) ve Pb, Ni, Cr, Cd ve As elementlerinden kaynaklanan kanser sağlık riski ise kanser risk (KR) indeksi hesaplanarak değerlendirildi. Potansiyel kanserojen olmayan riskin değerlendirilmesi, incelenen sebzelerin (patlıcan, patates ve şeker pancarı hariç) yetişkin tüketiciler için tüketiminde herhangi bir risk olmadığını ortaya koymaktadır. Ancak on bir sebzede analiz edilen Pb, Ni, Cr ve As için hesaplanan KR değerleri güvenlik sınırının (KR ≥ 10-4) üzerinde bulundu.

Özet (Çeviri)

Vegetables are nutritional sources containing beneficial phytochemicals, vitamins, protein, carbohydrates and minerals and play an important role in preventing many chronic diseases. However, vegetables are contaminated with potentially toxic elements (PTEs) caused by anthropogenic and natural activities. Therefore, in this study, fourteen PTEs in samples of some of the most consumed vegetables in Kastamonu province, located in the Western Black Sea Region of Turkey, were analyzed using inductively coupled plasma optical emission spectrometry (ICP-OES). Also, potential non-carcinogenic and carcinogenic health risks caused by the consumption of these vegetable samples were evaluated for adult individuals. The average concentrations (μg/kg, dry weight) of Fe, Al, Sr, Mn, Zn, Ti, Cu, Ni, Pb, V, As, Cr, Cd, and Co analyzed in sixty-nine samples of thirty-six different vegetable species (cabbage, purslane, Swiss chard, spinach, parsley, dill, mint, rocket, lettuce, mushroom, eggplant, squash, okra, bell pepper, tomato, cucumber, green pepper, pumpkin, capia pepper, potato, leek, celeriac, red beets, carrots, sugar beets, turnip, dry onion, green onion, red radishes, white radishes, Jerusalem artichokes, Borlotti beans, beans, green beans, broccoli, and cauliflower) collected from markets and marketplaces in Kastamonu were determined as 162.713, 79.078, 33.894, 15.971, 8.944, 8.323, 5.277, 5.174, 2.193, 2.034, 1.637, 1.592, 536 and 395, respectively. The non-carcinogenic health risk caused by all analyzed PTEs was evaluated by estimating the risk index (RI), and the cancer health risk caused by Pb, Ni, Cr, Cd and As elements was evaluated by estimating the cancer risk (CR) index. Evaluation of the potential non-carcinogenic risk reveals that there is no risk in consumption of the examined vegetables (except eggplant, potatoes and sugar beet) for adult consumers. However, the CR values calculated for Pb, Ni, Cr and As analyzed in eleven vegetables were found to be above the safety limit (CR ≥ 10-4).

Benzer Tezler

  1. Kastamonu'da tüketilen bazı gıdalardaki radyum, toryum ve potasyum seviyelerinin gama-ışını spektrometrik yöntem ile belirlenmesi

    Determination of radium, thorium and potassium levels in some foods consumed in Kastamonu by gamma-ray spectrometric method

    RAGHDA ABDULATEF ABDULHUSEIN ALTAMEMI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Fizik ve Fizik MühendisliğiKastamonu Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞEREF TURHAN

  2. Kastamonu'da tüketilen musluk ve şişe sularının radyometrik ve element analizleri

    Radiometric and element analysis of tap and bottle waters consumed in Kastamonu

    FATMA MOHAMED NAJEEB SULAYMAN ALZARIDI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Fizik ve Fizik MühendisliğiKastamonu Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASLI KURNAZ

  3. Kastamonu'da tüketilen tahıl ürünlerinin potansiyel olarak zehirli element içeriklerinin belirlenmesi ve sağlık riskinin değerlendirilmesi

    Determination of potentially toxic element contents of cereal products consumed in Kastamonu and evaluation of health risk

    KENAN AKYOL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Fizik ve Fizik MühendisliğiKastamonu Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ASLI KURNAZ

  4. Bazı meyve ağacı organellerinde ağır metal birikiminin trafik yoğunluğuna bağlı değişimi

    The variation of heavy metal accumulation in some fruit tree organelles due to traffic density

    SENEM ÖZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ZiraatKastamonu Üniversitesi

    Sürdürülebilir Tarım ve Tabii Bitki Kaynakları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN ŞEVİK

  5. Kastamonu yöresi bazı yenilebilir mantarların kimyasal özelliklerinin tayini

    Determination of chemical composition for some wild edible mushroom species from Kastamonu

    MANSOR S. MOSTAFA BOUFARIS

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiKastamonu Üniversitesi

    Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SABRİ ÜNAL