Dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler: Düzey-2 bölgeleri üzerine kanıtlar
The relationships between foreign trade and economic growth: Evidence on Level-2 regions
- Tez No: 861082
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER YALÇINKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
İktisat literatüründe dış ticaret ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkilerin, ülkelerin ekonomik büyüme ve gelişmişlik seviyesini belirleyen en önemli faktörler arasında bulunduğu kabul edilmektedir. Ülkelerin sahip olduğu kaynaklara ihtiyacı bulunan diğer ülkelerle aralarındaki ticari ilişkileri belirten dış ticaretin, ekonomik büyümeyi etkileyebilecek bir şekilde gerçekleştirilebilmesi amacıyla çeşitli dış ticaret teorileri geliştirip politikaları uygulanmaktadır. Bu noktadan hareketle çalışmada, dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler konu edinilmekte ve dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkilerin nasıl olduğu panel veri analizi kapsamında ampirik açıdan araştırılmaktadır. Bu amaçla çalışmada, Türkiye'nin İktisadi Bölge Birimleri Sınıflandırması-İBBS eşliğinde Düzey-2 olarak gruplandırılan 26 alt bölgesinde dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler, Düzey-2 bölgeleri arasındaki korelasyonu dikkate alan Panel Fisher Nedensellik Testiyle ve 2013-2022 dönemi için ekonometrik olarak incelenmektir. Çalışma sonucunda, dış ticareti temsilen kullanılan ticari dışa açıklık ile ekonomik büyüme göstergeleri arasındaki nedensellik ilişkilerinin, Düzey-2 bölgelerinde tek düze olmadığı ve 26 alt bölgeye göre önemli ölçüde farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Bu kapsamda, TR-10, TR-21, TR-31, TR-42, TR-51, TR-52, TR-62, TR-71, TR-72, TR-81 ve TR-C1 alt bölgelerinde ekonomik büyümeden dış ticarete doğru işleyen tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin olduğu belirlenirken, TR-61, TR-83, TR-B2, TR-C3 alt bölgelerinde ise dış ticaretten ekonomik büyümeye doğru doğru işleyen tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin bulunduğu belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca TR-A2, TR-B1, TR-C2, TRC3, TR22, TR32 ve TR82 alt bölgelerinde ise dış ticaret ile ekonomik büyüme göstergeleri arasında herhangi bir nedensellik ilişkisinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna karşılık çalışmada Düzey-2 bölgeleri geneli ile TR-A1, TR-33, TR-41, TR-63 ve TR-90 alt bölgelerinde dış ticaret ile ekonomik büyüme arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisinin olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar, Türkiye'nin Düzey-2 bölgelerinde dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkilerinin önemli ölçüde farklılaştığını göstermekte ve ihracata dayalı büyüme hipotezinin geçerliliğinin 26 alt bölge özelinde ayrı ayrı ele alınmasının gerekliliğini işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
In the literature of economics, the relationship between foreign trade and economic growth is acknowledged as one of the most crucial factors determining a country's level of economic growth and development. Various theories of foreign trade have been developed and policies implemented aiming to conduct foreign trade in a manner that could potentially influence economic growth. From this standpoint, this study addresses the relationships between foreign trade and economic growth and empirically investigates these relationships within the scope of panel data analysis. Specifically, the relationships between foreign trade and economic growth in 26 sub-regions of Turkey, classified under the Nomenclature of Territorial Units for Statistics (NUTS) Level-2, are examined econometrically for the period 2013-2022. The study concludes that the causality relationships between indicators of foreign trade represented by trade openness and economic growth vary significantly across the Level-2 sub-regions and do not uniformly exist throughout the 26 sub-regions. It is found that in sub-regions TR-10, TR-21, TR-31, TR-42, TR-51, TR-52, TR-62, TR-71, TR-72, TR-81, and TR-C1, there exists a unidirectional causality relationship from economic growth towards foreign trade. Conversely, in sub-regions TR-61, TR-83, TR-B2, and TR-C3, a unidirectional causality relationship from foreign trade towards economic growth is identified. Additionally, no causality relationship between foreign trade and economic growth indicators is found in sub-regions TR-A2, TR-B1, TR-C2, TRC3, TR22, TR32, and TR82. However, for the Level-2 regions as a whole and in sub-regions TR-A1, TR-33, TR-41, TR-63, and TR-90, a bidirectional causality relationship between foreign trade and economic growth is determined. These results indicate significant differentiation in the causality relationships between foreign trade and economic growth across Turkey's Level-2 regions, emphasizing the necessity of separately addressing the validity of the export-led growth hypothesis for each of the 26 sub-regions.
Benzer Tezler
- Stratejik tedarik zinciri ortaklığı pazarlama yönteminin ihracata olası etkileri
The possible effects of piggyback marketing method on export
ELİDA DJAFEROVSKA
- Türkiye imalat sanayi ihracat arz fonksiyonu: Panel veri analizi
Export supply function of Turkish manufacturing industry: A panel data analysis
BÜŞRA AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
EkonomiMehmet Akif Ersoy Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KÜBRA ÖNDER
- Gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Türkiye'nin dış borçları
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KARAGÖZ