İntihar: Etika'da bir gedik mi?
Suicide: A breach in the Ethica?
- Tez No: 861161
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇETİN BALANUYE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Spinoza üzerine eleştirel yazında, Etika'daki belirlenimci tek töz anlayışında bir tür intihar olduğuna ilişkin tartışma vardır. Bu tartışma, bir çıkmazın olduğuna ilişkin argümanlara göre, hem Spinoza felsefesinde intiharın Doğa-Tanrı'nın rasyonel planı ile uyumlu olduğunu hem de conatus (var kalma direnci) kavramına karşıtlık oluşturduğunu ileri sürme çelişkisine dikkat çeker. Çünkü varlığın kendi varoluşunu devam ettirme eğiliminde olduğunu söylemekle, aynı varlığın kendini ortadan kaldırma ediminde bulunması bir çelişki yaratır. Spinoza bu türden bir çelişki görünümünün farkında olduğunu Etika'da belli eder. Spinoza'ya göre töz (substantia), sıfatlar (attributum), tarzlar (modus) ve tarzların özünü oluşturan conatus çerçevesinde böyle bir çıkmazı ele almak ve çelişkiyi ortadan kaldırmak mümkündür. Spinoza'ya göre intihar, varlıkların pasif duygulanışlara (passio affectio) yoğun bir şekilde maruz kalınmasıyla meydana gelir. Pasif duygulanışlara maruz kalmak, edilgenliği arttırır. Bu durum ise Doğa-Tanrı'nın özünden kaynaklanan eyleme gücünün, tarzdaki verili oranının azalmasına neden olur ve eyleme gücü azalan varlıklar, doğal karşılaşmalardan geri çekilerek, duygulanışların savurmasıyla intihara sürüklenir. Spinoza için hem bu çelişkinin hem de intihar sorunsalının çözümü, Doğa-Tanrı'nın içkin nedenselliklerini upuygun kavrayarak buna uygun bir yaşam için çabalamaktır. Bu özel bağlamda“Doğa-Tanrı'ya uygun yaşamak”varlığın kendi doğasına da uygun yaşaması, doğayı upuygun kavramaya çalışması, olabildiğince etkin olma çabası sergilemesi, böylece kederli duygulanışlardan uzaklaşıp, sevinçli bir tavırda uzlaşması ve nihayetinde erdemin kendisine dönüşmesidir. Bu çalışma, yukarıda sözü edilen çelişkiye karşı Spinozacı stratejiyi açımlayarak, ortada gerçekte bir çelişki olmadığını göstermek amacındadır.
Özet (Çeviri)
In the critical literature on Spinoza, there is an argument that there is a kind of suicide in the deterministic conception of one substance in the Ethica. This impasse draws attention to the contradiction of asserting that suicide in Spinoza's philosophy is both compatible with the rational plan of Nature-God and contradictory to the concept of conatus (resistance to existence), according to arguments that there is an impasse. For it creates a contradiction to say that being tends to continue its own existence and the same being engages in the act of self-annihilation. Spinoza shows in the Ethica that he is aware of this kind of contradiction. According to Spinoza, it is possible to address such a dilemma and eliminate the contradiction within the framework of substance (substantia), attributes (attributum), modes (modus) and conatus, which constitute the essence of modes. According to Spinoza, suicide occurs when beings are intensely exposed to passive affections (passio affectio). Exposure to passive affections increases passivity. This leads to a decrease in the given proportion of the power to act, which originates from the essence of Nature-God, and beings whose power to act decreases withdraw from natural encounters and are driven to suicide by the swings of affections. For Spinoza, the solution to both this contradiction and the problematic of suicide is to grasp the immanent causality of Nature-God properly and strive for a life in accordance with it. In this particular context,“living in accordance with Nature-God”means living in accordance with one's own nature, trying to apprehend nature appropriately, striving to be as active as possible, thus turning away from sorrowful affections, reconciling in a joyful attitude, and ultimately becoming virtue itself. This study aims to show that there is no contradiction in reality by elucidating the Spinozian strategy against the aforementioned contradiction.
Benzer Tezler
- Görsel iletişim tasarımı uygulamalarında stok görsel kullanımının etkisi
The effect of use of stock images in visual communication design applications
MUHAMMED KOCADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel Sanatlarİstanbul Gedik ÜniversitesiGörsel İletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL BİROL
- The effect of academic rumination on goal orientations in perfectionist adolescents
Mükemmeliyetçi ergenlerde akademik ruminasyonun hedef yönelimleri üzerindeki etkisi
AYBÜKE YARDIMCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiTED ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ
- 2014-2023 yıllarında Akdeniz Üniversitesi hastanesine ateşli silah yaralanması nedeniyle müracaat eden olguların değerlendirilmesi
The evaluation of cases admitted to Akdeniz University Hospital with firearm injuries between the years 2014-2023
ŞEYMA NUR SEMERCİ
- İntihar haberlerinin basılı medyada sunumunda etik sorunlar; Sabah ve Sözcü gazeteleri ideolojik intihar haberleri üzerine değerlendirme
Ethical issues in the presentation of suicide news in printed media: an assessment of Sabah and Sözcü newspapers on ideological suicide news
ERDAL ÇITAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
GazetecilikKarabük ÜniversitesiDisiplinlerarası İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA İNCE