Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuk ve ergenlerde uyku ile DHA, EPA, fosfatidilserin düzeylerinin ilişkisinin incelenmesi
The relationship between sleep and DHA, EPA, phosphatidylserine levels in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
- Tez No: 861514
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZNUR BİLAÇ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: DEHB, uyku, EPA, DHA, fosfatidilserin, omega-3, PUFA, ADHD, sleep, EPA, DHA, phosphatidylserine, omega-3, PUFA
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Amaç: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) çocukluk çağında sık görülen nörogelişimsel bir bozukluk olup, uyku sorunları çok yüksek oranlarda saptanmaktadır ve günümüzde hala DEHB tanısı olan hastalarda, etiyolojik açıdan ne gibi farklılıkların uyku bozukluğuna sebep olduğu anlaşılamamıştır. Bu çalışmada DEHB'li çocuklarda uyku problemlerinin DHA, EPA ve fosfatidilserin serum düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızda kanda bakılan parametrelerin düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunması durumunda, klinik uygulamalarda, uyku bozukluğu olan DEHB tanılı hastaların tedavileri düzenlenirken tamamlayıcı müdahalelerin uygulanması açısından fayda sağlayacaktır. Yöntem: Araştırma Şubat 2023-Şubat 2024 tarihleri arasında Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniği'nde yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini; hasta grubu için Manisa Celal Bayar Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniğine başvuran,“Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi- Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu (ÇDŞG-ŞY)”kullanılarak yapılan klinik psikiyatrik görüşmede Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanısı alan ve çalışmaya dahil olma kriterlerini sağlayan 7-13 yaş aralığında 50 hastadan oluşturulmuştur. Daha sonra hasta grubunun ailelerine ''Çocuklar için Uyku Bozukluğu Ölçeği (ÇUBÖ)'' uygulanmıştır ve 39 kesme puanı üzerinde olan 25 hasta ''Uyku bozukluğu olan dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuklar'', 39 kesme puanın altında olan 25 hasta ''Uyku bozukluğu olmayan dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuklar'' olarak iki gruba ayrılmıştır. Kontrol grubu, 7-13 yaş aralığında çalışmaya dahil olma kriterlerini taşıyan, ebeveynleri ve kendileri gönüllü olan 30 çocuk ile oluşturulmuştur. Her üç gruptaki çocuklara doldurmaları için 3 adet, ailelerin doldurmaları için 2 adet, öğretmenlerin doldurmaları için 1 adet anket formu verilmiştir; Çocuklara verilen formlar ''Sosyodemografik Veri Formu'', ''Çocuklar için Anksiyete Tarama Ölçeği (ÇATÖ)'', ''Çocuk Depresyon Ölçeği (CDI)''dir. Aileler için verilen formlar ''Turgay DSM-IV Yıkıcı Davranış Bozuklukları Değerlendirme Ölçeği', ''Çocuklar için Uyku Bozukluğu Ölçeği (ÇUBÖ)''dir. Öğretmenlere verilen form ise ''Turgay DSM-IV Yıkıcı Davranış Bozuklukları Değerlendirme Ölçeği''dir. Psikometrik değerlendirmenin yapıldığı gün DEHB ve kontrol grubunu oluşturan olgulardan yaklaşık 10 ml venöz kan alınmış, santrifüj edilmiş ve serum/plazma örnekleri ayrılmıştır. Örnekler analiz gününe kadar -80Cº'de depolanmıştır. Tüm örnekler toplandıktan sonra ELISA yöntemi ile DHA, EPA, fosfatidilserin düzeyleri incelenmiştir Bulgular: Çalışmamız sonucunda DEHB'liler ile kontrol grubu serum DHA, EPA ve fosfatidilserin düzeyleri arasında bir ilişki bulunmamıştır. Uyku problemi olan DEHB, uyku problemi olmayan DEHB'lilerin serum DHA, EPA ve fosfatidilserin düzeyleri arasında bir ilişki saptanmamıştır. Fosfatidilserin ile DHA arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif korelasyon saptanmıştır. Fosfatidilserin ile Çocuklar için Depresyon Ölçeği (CDİ) toplam skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönde korelasyon saptanmıştır. Sonuç: Uyku ile ilişkili olduğu düşünülen DHA, EPA ve Fosfatidilserin gibi parametrelerin DEHB'deki uyku etiyopatogenezindeki yerini anlamak ve uyku bozukluğu olan DEHB tanılı hastaların tedavileri düzenlenirken tedavide tamamlayıcı müdahale olarak kullanılabilmesi için çalışmamızdaki kısıtlılıkları ele alan daha büyük örneklemlerle daha ileri çalışmalara ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Objectıve: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a commonly seen neurodevelopmental disorder in childhood, and sleep problems are detected at very high rates, and it is still unclear what differences in etiology cause sleep disorders in patients diagnosed with ADHD today. In this study, it is aimed to examine the relationship between sleep problems in children with ADHD and serum levels of DHA, EPA, and Phosphatidylserine. In case of a significant difference between the levels of parameters examined in our study, it will be beneficial in terms of applying complementary interventions when arranging the treatments of patients diagnosed with ADHD with sleep disorders in clinical practice. Method: The research was conducted at the Department of Child and Adolescent Psychiatry of Manisa Celal Bayar University Faculty of Medicine Polyclinic between February 2023 and February 2024. The sample of the study consisted of 50 patients aged between 7 and 13 years who were diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) during a clinical psychiatric interview conducted using the“Emotional Disorders and Schizophrenia Interview Schedule for School-Age Children - Present and Lifetime Version (ED-SIS-PL)”at the Manisa Celal Bayar University Department of Child and Adolescent Psychiatry Polyclinic and who met the inclusion criteria for the study. Subsequently, the“Children's Sleep Disturbance Scale (CSDS)”was administered to the families of the patient group, and 25 patients with a cutoff score of 39 or higher were classified as“Children with ADHD diagnosed with sleep disorder,”while 25 patients with a cutoff score below 39 were classified as“Children with ADHD diagnosed without sleep disorder.”The control group consisted of 30 children aged 7 to 13 years who met the inclusion criteria for the study and volunteered, along with their parents. Three survey forms were given to the children to fill out, two to the families, and one to the teachers. The forms given to the children were“Sociodemographic Data Form,”“Children's Anxiety Screening Scale (CASS),”and“Child Depression Inventory (CDI).”The forms given to the families were“Turgay DSM-IV Disruptive Behavior Disorders Rating Scale”and“Children's Sleep Disturbance Scale (CSDS).”The form given to the teachers was“Turgay DSM-IV Disruptive Behavior Disorders Rating Scale.”On the day of psychometric assessment, approximately 10 ml of venous blood was drawn from the cases constituting the ADHD and control groups, centrifuged, and serum/plasma samples were separated. The samples were stored at -80°C until the analysis day. After all samples were collected, the levels of DHA, EPA, and Phosphatidylserine were examined using the ELISA method. Results: In our study, no relationship was found between serum levels of DHA, EPA, and Phosphatidylserine in individuals with ADHD and the control group. No relationship was found between serum levels of DHA, EPA, and Phosphatidylserine in individuals with ADHD with sleep problems compared to those without sleep problems. A statistically significant positive correlation was found between Phosphatidylserine and DHA. A statistically significant negative correlation was found between Phosphatidylserine and total scores on the Children's Depression Inventory (CDI) for children. Conclusions: To understand the role of parameters such as DHA, EPA, and Phosphatidylserine, which are thought to be associated with sleep, in the etiopathogenesis of sleep disturbances in ADHD, and to use them as complementary interventions in the treatment of patients diagnosed with ADHD with sleep disorders, there is a need for further studies with larger samples addressing the limitations in our study.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği/ hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuk ve ergenlerde yürütücü işlevlerin ve uyku alışkanlıklarının tedaviyle olan ilişkisi
The relationship of executive functions and sleep habits with adhd treatment in children and adolescents diagnosed with attention deficit and hyperactivity disorder
GÜLER GÖL ÖZCAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF ÖZTÜRK
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde kronotip, uyku ve mizaç ilişkisinin araştırılması
Exploring the relationship between chronotype, sleep and temperament in adolescents with attention-deficit/hyperactivity disorder
İREM CİHANYURDU ERDEM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİYE TUĞBA BAHADIR
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuk ve ergenlerde zihin gezinmesi, emosyonel labilite ve uyku kalitesinin dehb belirti şiddeti üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the impact of mind wandering, emotional lability and sleep quality on the severity of symptoms of adhd in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)
SERDAR AKKUŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLA UZUN ÇİÇEK
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu etiyogenezinde sirkadiyen ritim ilişkili uzun kodlanmayan RNA'ların düzenleyici rolünün değerlendirilmesi
Evaluation of the regulatory role of circadian rhythm related long non-coding RNAS in attention deficit hyperactivity disorder etiogenesis
CANAN AKKAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriGaziantep ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KARADAĞ
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve karşıt olma karşı gelme bozukluğu olan çocuklarda uyku alışkanlıklarının çok yönlü incelenmesi
Multi-meterial investigation of sleep habits in children with attention deficit hyperactivity disorder and oppositional defiant disorder
ŞULE AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriErciyes ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVGİ ÖZMEN