Geri Dön

Ev hemodiyalizine uyumda sağlık inanç ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi

Development of the health belief scale in adaptation to home hemodialysis and examining its psychometric properties

PDF İndir

  1. Tez No: 861776
  2. Yazar: MERCAN ÜNSAL
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. EYLEM TOPBAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hemşirelik, Nursing
  6. Anahtar Kelimeler: Ev hemodiyalizi, Hemşirelik, Ölçek, Ölçek Geliştirme, Tedaviye Uyum, Home hemodialysis, Nursing, Scale, Scale Development, Treatment Compliance
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Amasya Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 109

Özet

Bu çalışmanın amacı evde hemodiyaliz uygulayan hastaların diyaliz sorunlarına yönelik tutum ve inançlarının güvenilir ve geçerli biçimde değerlendirebilecek Sağlık İnanç Modeline dayalı bir ölçeğin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerini incelenmesidir. Metodolojik ve tanımlayıcı tipte tasarlanan araştırmanın evren ve örneklemini Kasım 2021-Ağustos 2023 tarihleri arasında tüm Türkiye genelinde ev hemodiyalizi uygulayan hasta ve hemşireler oluşturmuştur. Türkiye'deki hasta sayısı Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji derneğinin ortak 2022 raporuna göre 1107'dir. Araştırma iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma tasarımının kullanıldığı birinci aşamada ev hemodiyalizi uygulayan 10 hasta ve 10 hemşire ile derinlemesine bireysel görüşmeler yapılmış 34 maddelik taslak ölçek madde havuzu geliştirilmiştir. Nicel araştırma tasarımının kullanıldığı ikinci aşamada ise 202 hasta ile“Ev Hemodiyalizine Uyumda Sağlık İnanç Ölçeği Taslağı”nın geçerlilik ve güvenilirlik analizleri uygulanmıştır. Veriler IBM SPSS® Statistics 23, IBM SPSS AMOS programlarına aktarılarak tamamlanmıştır. Beşli likert tipte 34 maddelik taslak ölçek, kapsam geçerlilik indeksi 0,67 olarak saptanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonrası 7 adet madde çıkartılarak toplam 27 madde ve 7 alt boyutlu (Sağlık İnancı/Eyleme Geçiriciler, Ciddiyet Algısı, Duyarlılık Algısı, Yarar Algısı, Semptoma Yönelik Engel Algısı, Makineye Yönelik Engel Algısı, Özyeterlilik Algısı) ölçeğe son hali verilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinde ölçeğin uyum iyiliği değeri χ²/sd: 1,856, iyilik uyum indeksi 0,829, açımlayıcı faktör analiz Kasiyer Meyer- Olkin 0,85, artan (incremental) uyum indeksi 0,902, normlaştırılmış uyum indeksi 0,809, karşılaştırılmalı uyum indeksi 0,900, yaklaşık hataların ortalama karekökü 0,065, Standartlaştırılmış Hata Kareleri Ortalamasının Karekökü 0,077 olarak belirlenmiştir. Ölçeğin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısının 0,848 olduğu, alt boyutlarının güvenirlik katsayısının 0,680- 0,895 arasında değiştiği bulunmuştur. Sonuç olarak geliştirilen Ev Hemodiyalizine Uyumda Sağlık İnanç Ölçeği'nin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

The aim of this study was to develop a scale based on the Health Belief Model that can reliably and validly evaluate the attitudes and beliefs of home hemodialysis patients towards dialysis problems and examine its psychometric properties. This methodological and descriptive study was conducted between November 2021 and August 2023. The population and sample consisted of patients undergoing home hemodialysis and nurses throughout Turkey. Number of patients in Turkey is determined jointly by the Ministry of Health and the Turkish Nephrology Association was 1107 according to the 2022 report. The research was carried out in two stages. In the first stage, in which the qualitative research design was used, in-depth individual interviews were held with 10 patients undergoing home hemodialysis and 10 nurses, and a draft scale item pool consisting of 34 items was created. In the second stage, in which the quantitative research design was used, validity and reliability analyses of the“Draft Health Belief Scale for Compliance with Home Hemodialysis”were performed with 202 patients. The data obtained were transferred to the IBM SPSS® Statistics 23 and IBM SPSS AMOS programs. The 5-point Likert-type draft scale consisting of 34 items was obtained with a content validity index of 0.67. After exploratory factor analysis, 7 items were removed, and the scale was finalized with a total of 27 items and 7 subscales (Health Belief/Activators, Perception of Seriousness, Perception of Sensitivity, Perception of Benefits, Perception of Symptom-Related Barriers, Perception of Machine-Related Barriers, and Perception of Self-Efficacy). In confirmatory factor analysis, the goodness of fit value of the scale was χ²/sd: 1.856; goodness of fit was 0.829; exploratory factor analysis Kaiser-Meyer-Olkin value was 0.85; incremental fit index was 0.902; normed fit index was 0.809; comparative fit index was 0.900; root mean square error of approximation value was 0.065; standardized root mean square residual value was 0.077. The Cronbach alpha reliability coefficient of the scale was 0.848 and the reliability coefficients of the subscales ranged between 0.680 and 0.895. In conclusion, it was determined that the Health Belief Scale for Compliance with Home Hemodialysis is a valid and reliable scale.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    723059

    Diyaliz tedavi yöntemlerinin maliyet analizi

    Cost analysis of dialysis treatment methods

    SANİYE KIREM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Sağlık YönetimiMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERAP DURUKAN KÖSE

  2. Tez No

    799327

    Ev hemodiyalizi ve böbrek nakil hastalarında kardiovasküler risk faktörlerinin karşılaştırılması

    Comparison of cardiovascular risk factors in home hemodialysis and renal transplant patients

    AYKUT YAMAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    NefrolojiAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN AKDAM

  3. Tez No

    755414

    Diyaliz tedavisi maliyetinin yaşam kalitesine göre analizi: Ankara ili örneği

    Analysis of the cost of dialysis treatment according to quality of life: The case of Ankara

    MUTLU BANKUR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Sağlık Kurumları YönetimiAnkara Üniversitesi

    Sağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL AĞIRBAŞ

  4. Tez No

    70419

    Kronik böbrek yetmezliği ile hemodiyalize giren hastalarda farklı düzeyde protein alımının beslenme durumu ve bazı biyokimyasal bulgulara etkisi üzerine bir araştırma

    The Effects of different levels of protein intakes on nutritional status and biochemical parameters in hemodialysis patients with chronic renal failure

    PERİM F. ÖZYİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Ev EkonomisiHacettepe Üniversitesi

    Diyetetik Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NESLİŞAH RAKICIOĞLU

  5. Tez No

    194840

    Düzce ilindeki hemodiyaliz hastalarının beden imajı ve benlik saygısı düzeylerinin belirlenmesi

    Determination of self image and self esteem level within hemodialysis patients in Düzce city

    AYŞE POLAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    HemşirelikAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ADNAN ÖZÇETİN

    Y.DOÇ.DR. CELALETTİN İÇMELİ

    Y.DOÇ.DR. FATMA YILMAZ AKINCI

Geri Dön