Türkçeye aktarılan hadislerin çeviri kuram ve stratejileri bağlamında değerlendirilmesi
The evaluation of hadiths translated into Turkish in the context of translation theories and strategies
- Tez No: 861878
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULVAHAP ÖZSOY, PROF. DR. MURAT ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Hadis, Çeviri, Kuram, Strateji, Eşdeğerlik, Hadith, Translation, Theory, Strategy, Equivalence
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 346
Özet
Hz. Peygamber'in söz, fiil ve takrirlerini içeren hadisler, Müslümanların inanç, ibadet, komşuluk ilişkileri ve sosyal hayatını şekillendirmede önemli bir rol oynamaktadır. Hadislerde yer alan dini emirler ve yasaklar, ahlaki ilkeler ve günlük hayatla ilgili tavsiyeler ana dili Arapça olmayan toplumlara ancak çeviriler vasıtasıyla ulaştırılabilmektedir. Bu bağlamda hadislerin doğru ve anlaşılır bir şekilde Türkçeye çevrilmesi, Türk toplumunun Hz. Peygamber'in rehberliğinden yararlanmaları için oldukça önemlidir. Arapça ve Türkçe, dilbilgisi kuralları ve kelime hazinesi açısından oldukça farklı dillerdir. Bu durum, sözcük ve ifadelerin tam anlamıyla karşılanmasının zorlaşmasına ve anlam kaymalarına yol açabilmektedir. Hadislerin yapısına dair faktörlerin yanı sıra diline dair faktörler de hadislerin çevirisini zorlaştırmaktadır. Öte yandan hadislerde yer alan birçok kavramın doğru bir şekilde çevrilmemesi yanlış anlamalara ve dini hükümlerin hatalı yorumlanmasına neden olabilmektedir. Bu çalışmada, hadis metinlerine dair mevcut tercümeler, çeviri kuram ve stratejileri bağlamında analiz edilip birtakım tespitlerde bulunulmuştur. Bütün bunların yanı sıra mevcut çalışma, Türkçeye aktarılan hadislerin gelişi güzel değil de çeviribilime dair kuram ve stratejilerden faydalanmanın kaçınılmaz olduğunu ifade etmektedir.
Özet (Çeviri)
Hadiths, covering the words, actions and declarations of the Prophet, play a fundamental role in shaping Muslims' belief, prayers, neighbourhood and social life. The religious commands and prohibitions, ethical principles and advices regarding the daily life stated in hadiths can be conveyed to the societies whose native language is not Arabic only through translations. In this context, translation of hadiths into Turkish in a comprehensible and clear way is of capital important for the Turkish society to benefit from the guidance of the Prophet. Arabic and Turkish are considerably different languages considering grammar rules and vocabulary, and so this leads to a difficulty in fully corresponding the words and expressions in the target language as well as semantic shifts. In addition to the factors regarding the structures of the hadiths, factors about their wording makes hadith translation difficult, as well. On the other hand, mistranslations of most notions in the hadiths may lead to misunderstandings and misinterpretations of religious provisions. This study provides a number of determinations by analysing the present translations of hadith text in terms of translation theories and strategies. In addition to this, the study suggests that the hadiths translated into Turkish should not be randomly translated, and it is inevitable to benefit from theories and strategies of translation studies.
Benzer Tezler
- Rıdvân b. Abdülmennân'ın Terceme-i Ahlâk-ı Muhsinî'si (1b-85b, inceleme-metin)
Terceme-i Ahlâk-ı Muhsinî of Rıdvan b. Abdulmennân (1b-85b, review-text)
SELMA ATAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH KOYUNCU
- Muhammedu'l-Emîn el-Camî'nin 'Tuhfetu'l-Ahbâb' adlı eserinin metni ve tercümesi
The text and translation of Muhammad al-Amîn al-Jâmî's Tuhfet al Ahbab
ONUR KORKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TANER GÖK
- Gülşehrî'nin Mantıku't-Tayr'ında eğitim değerleri ve Türkçe
Educational values and Turkish in Mantıq al-Tayr of Gülşehrî
MEHMET BURAK ÇAKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KAVRUK
- Arapçadan Türkçeye ara dil kullanılarak yapılan edebi metin çevirilerinin eşdeğerlik bağlamında incelenmesi
An analysis of literary text translations from Arabic to Turkish using an secondary language in the context of equivalence
SELİN DALMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜRKAN DAĞBAŞI
- Altay Türkçesinde hayvan adları
Animal names in Altai Turkish
SELİN ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ELCAN