Geri Dön

Türkçeye aktarılan hadislerin çeviri kuram ve stratejileri bağlamında değerlendirilmesi

The evaluation of hadiths translated into Turkish in the context of translation theories and strategies

  1. Tez No: 861878
  2. Yazar: EMİN KARA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ABDULVAHAP ÖZSOY, PROF. DR. MURAT ÖZCAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Hadis, Çeviri, Kuram, Strateji, Eşdeğerlik, Hadith, Translation, Theory, Strategy, Equivalence
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Atatürk Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 346

Özet

Hz. Peygamber'in söz, fiil ve takrirlerini içeren hadisler, Müslümanların inanç, ibadet, komşuluk ilişkileri ve sosyal hayatını şekillendirmede önemli bir rol oynamaktadır. Hadislerde yer alan dini emirler ve yasaklar, ahlaki ilkeler ve günlük hayatla ilgili tavsiyeler ana dili Arapça olmayan toplumlara ancak çeviriler vasıtasıyla ulaştırılabilmektedir. Bu bağlamda hadislerin doğru ve anlaşılır bir şekilde Türkçeye çevrilmesi, Türk toplumunun Hz. Peygamber'in rehberliğinden yararlanmaları için oldukça önemlidir. Arapça ve Türkçe, dilbilgisi kuralları ve kelime hazinesi açısından oldukça farklı dillerdir. Bu durum, sözcük ve ifadelerin tam anlamıyla karşılanmasının zorlaşmasına ve anlam kaymalarına yol açabilmektedir. Hadislerin yapısına dair faktörlerin yanı sıra diline dair faktörler de hadislerin çevirisini zorlaştırmaktadır. Öte yandan hadislerde yer alan birçok kavramın doğru bir şekilde çevrilmemesi yanlış anlamalara ve dini hükümlerin hatalı yorumlanmasına neden olabilmektedir. Bu çalışmada, hadis metinlerine dair mevcut tercümeler, çeviri kuram ve stratejileri bağlamında analiz edilip birtakım tespitlerde bulunulmuştur. Bütün bunların yanı sıra mevcut çalışma, Türkçeye aktarılan hadislerin gelişi güzel değil de çeviribilime dair kuram ve stratejilerden faydalanmanın kaçınılmaz olduğunu ifade etmektedir.

Özet (Çeviri)

Hadiths, covering the words, actions and declarations of the Prophet, play a fundamental role in shaping Muslims' belief, prayers, neighbourhood and social life. The religious commands and prohibitions, ethical principles and advices regarding the daily life stated in hadiths can be conveyed to the societies whose native language is not Arabic only through translations. In this context, translation of hadiths into Turkish in a comprehensible and clear way is of capital important for the Turkish society to benefit from the guidance of the Prophet. Arabic and Turkish are considerably different languages considering grammar rules and vocabulary, and so this leads to a difficulty in fully corresponding the words and expressions in the target language as well as semantic shifts. In addition to the factors regarding the structures of the hadiths, factors about their wording makes hadith translation difficult, as well. On the other hand, mistranslations of most notions in the hadiths may lead to misunderstandings and misinterpretations of religious provisions. This study provides a number of determinations by analysing the present translations of hadith text in terms of translation theories and strategies. In addition to this, the study suggests that the hadiths translated into Turkish should not be randomly translated, and it is inevitable to benefit from theories and strategies of translation studies.

Benzer Tezler

  1. Rıdvân b. Abdülmennân'ın Terceme-i Ahlâk-ı Muhsinî'si (1b-85b, inceleme-metin)

    Terceme-i Ahlâk-ı Muhsinî of Rıdvan b. Abdulmennân (1b-85b, review-text)

    SELMA ATAÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FATİH KOYUNCU

  2. Muhammedu'l-Emîn el-Camî'nin 'Tuhfetu'l-Ahbâb' adlı eserinin metni ve tercümesi

    The text and translation of Muhammad al-Amîn al-Jâmî's Tuhfet al Ahbab

    ONUR KORKUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Bölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TANER GÖK

  3. Gülşehrî'nin Mantıku't-Tayr'ında eğitim değerleri ve Türkçe

    Educational values and Turkish in Mantıq al-Tayr of Gülşehrî

    MEHMET BURAK ÇAKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve Öğretimİnönü Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN KAVRUK

  4. Arapçadan Türkçeye ara dil kullanılarak yapılan edebi metin çevirilerinin eşdeğerlik bağlamında incelenmesi

    An analysis of literary text translations from Arabic to Turkish using an secondary language in the context of equivalence

    SELİN DALMIŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜRKAN DAĞBAŞI

  5. Altay Türkçesinde hayvan adları

    Animal names in Altai Turkish

    SELİN ÇAKIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıMersin Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ELCAN