Arapçadan Türkçeye ara dil kullanılarak yapılan edebi metin çevirilerinin eşdeğerlik bağlamında incelenmesi
An analysis of literary text translations from Arabic to Turkish using an secondary language in the context of equivalence
- Tez No: 818664
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜRKAN DAĞBAŞI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu çalışmada Arapçadan doğrudan Türkçeye ve ara dil yoluyla Türkçeye aktarılan farklı türlerdeki edebi metinlerden örnekler seçilmiş ve bu eserlerin çevirileri eşdeğerlik bağlamında karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Eşdeğerlik değerlendirmesinde Werner Koller'in eşdeğerlik sınıflandırmasında bahsettiği düzanlamsal, yananlamsal, iletişimsel, metinsel ve biçimsel eşdeğerlik sınıflandırmaları, Gideon Tourry'nin erek odaklı kuramında yer alan yeterlik, kabul edilebilirlik sınıflandırmaları ve Nida'nın eşdeğerlik yaklaşımında kullanılan biçimsel ve dinamik eşdeğerlik sınıflandırılmalarından yararlanılmıştır. Araştırmada özellikle kaynak dil olan Arapçadan Türkçeye doğrudan yapılan çevirilerde eksiltme, aşırı yorumlama gibi hedef dile taşınan mesajı doğrudan olumsuz etkileyen problemlere neredeyse rastlanmamıştır. Kaynak metne oldukça bağlı kalarak yapılan çeviriler çoğunlukta olduğu görülmüştür. Ara dil yoluyla yapılan çevirilerde ise sözcüğü sözcüğüne yapılan çevirilerin de mevcut olmasına rağmen anlam yitiminin engellenemediği çevirilerin büyük bir bölümünde kayıpların ortaya çıktığı anlaşılmıştır. Ara dil kullanılarak yapılan çevirilerde doğrudan çevirilere nazaran daha çok çeviri kaybı yaşanmıştır. Son olarak da daha sonra yapılacak çalışmalar için bazı önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, examples were selected from various literary texts translated from Arabic to Turkish and through an secondary language to Turkish, and the translations of these works were comparatively analyzed in terms of equivalence. In the evaluation of equivalence, the terms of denotative, connotative, text-normative, pragmatic and formal equivalence mentioned in Werner Koller's classification of equivalence, the terms of adequacy and acceptability in Gideon Toury's target-oriented theory, and the terms of formal and dynamic equivalence used in Nida's equivalence approach were employed. In the translations, particularly from the source language Arabic to Turkish, problems directly affecting the message transferred to the target language, such as omission and excessive interpretation, were almost non-existent. Translations that adhered closely to the source text were predominant. However, in translations through an secondary language, although word-for-word translations were present, it was observed that meaning loss occurred in a significant portion of the translations. Translations conducted using an intermediary language resulted in more translation losses compared to direct translations.
Benzer Tezler
- Corcȋ Zeydân'ın 'Selâhaddin Eyyûbȋ' adlı romanının Arapça ve İngilizceden Türkçeye yapılan çevirilerindeki kayıplar
Losses in the translations of the novel 'Saladin' by Jurji Zaydan from Arabic and English into Turkish
SADİYE İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN DÜZGÜN
- Kısas-ı Enbiya
Başlık çevirisi yok
BÜLENT GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜLKÜ ÇELİK
- Kışaş-ı enbiya
Kısas-ı enbiya
SEBİHA TAŞTEKİN ÖZDEDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. EMİNE YILMAZ
- Türkiye'de öğrenci olan Arapların gündelik Türkçe kullanımında sapmalar
Distinctions in the daily Turkish use of student Arabs in Türkiye
AHMED METWALLY
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN BOZ
- Türklere Arapça kelime ve gramer öğretim yöntem ve teknikleri sorunlar ve çözüm önerileri
Methods and techniques in teaching Arabic words and grammar to Turks problems and solution proposals
AHMET ALTUN
Doktora
Türkçe
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN ÖZDEMİR