Sicill-i Ahval Defterlerine göre Priştineli memurlar
Pristina civil servants according to Sicill-i Ahval Books
- Tez No: 861944
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞENAY ATAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Kosova Savaşları, Hüdavendigar Meşhedi, I. Murad, Fatih Sultan Mehmed, Kosova Vilayeti, Sicill-i Ahval, Kosovo Wars, Hüdavendigar Mashhad, 1st Murad, Fatih Sultan Mehmet, Kosovo Province, Sicill-i Ahval
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 303
Özet
Cihanşümul bir devlet olma yolunda Kızılelma'sı daha çok Batı olan Osmanlı, yönünü başta Balkanlar olmak üzere Avrupa'ya çevirmiştir. Priştine, I. Kosova Savaşı'yla Osmanlı Devleti'nin etki ve Fatih Sultan Mehmed ile birlikte tam egemenlik sahasına girmiştir. Osmanlının, Balkan topraklarına veda ettiği Balkan Savaşlarına kadar yaklaşık 500 yıl Türk yurdu olma özelliğini korumuştur. Priştine, Sırp Krallığına merkezlik yapmasının yanında Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde, teşkil edilen Kosova Vilayetine merkez sancaklık da yapmıştır. Günümüzde Kosova Cumhuriyeti'nin başkenti olup Osmanlının sosyal, kültürel, siyasî, mimarî açılardan damga vurduğu Balkan şehirlerinden birisidir. Osmanlı Devleti kurumlarında görev yapan ve bürokrasinin temelini teşkil eden memurların kayıtlarının tutulduğu belgelere Sicill-i Ahval Defterleri denilmektedir. Sicill-i Ahval Defterleri, yakın dönem Osmanlı biyografi yazımında başvurulan en önemli kaynağı oluşturmaktadır. Sicill-i Ahval Defter kayıtları 1879-1909 yılları arasını kapsamaktadır. Memurların kayıtlarının kapsamlı bir şekilde tutulması, Sultan II. Abdülhamid döneminde (1876-1909) yoğun bir şekilde uygulama alanına konulmuştur. Sultan II. Abdülhamid, bu uygulama neticesinde memurların etkin bir şekilde kontrol altına alınabilmesi amacını gütmekteydi. Kayıtların tutulması, takibinin yapılması ve azami seviyede verim alınabilmesi için 1879 yılında Sicill-i Ahval Komisyonu kurulmuştur. Sicill-i Ahval Komisyonu, devletin istihdam ettiği personel hakkındaki lüzumlu bilgilere sahip olabilmek ihtiyacından doğmuştu. Sicill-i Ahval Defterleri'ne kaydedilen özet biyografiler, memurların devlet hizmetine ilk girdikleri zaman vermek zorunda oldukları“Tercüme-i Hâl Varakası”denilen matbu bir belge ve bu belgeye eklenmesi zorunlu olan bazı resmi evrak esas alınarak hazırlanırdı. Komisyonun tuttuğu kayıtlar Türkiye Cumhuriyeti Devleti Arşivleri Başkanlığında Osmanlı Arşivi bölümünde bulunmaktadır. Bu çalışmada, daha çok Sicill-i Ahval Defterleri kapsamında Osmanlı Devleti'nin Priştineli memurlarının biyografilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Değerlendirme sonucunda elde edilen bilgilerinin Priştine'ye, Kosova'ya ve Osmanlı Devleti'nin son dönemlerine ışık tutacağı umulmaktadır. Sicill-i Ahval Defterlerinde ve sicill zarflarında; Priştine merkezde, Priştine'ye bağlı köy ve kasabalarda veya Priştineli olmasına karşın farklı yerlerde doğmuş, Osmanlı Devleti hizmetinde bulunmuş Priştineli 140 memura ilişkin kayıt bulunmuş ve bunların transkripsiyonları yapılmıştır. Memurların Osmanlı bürokrasisindeki yerleri ve ekonomik, sosyal, eğitim durumları hakkındaki bilgiler bu belgelere dayanılarak aydınlatılmaya çalışılmıştır. Priştineli memurların Sicill-i Ahval Defterlerindeki hâl tercümelerinin incelenmesi neticesinde ulaşılan bilgiler değerlendirme bölümünde açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
On the way to becoming a World-class state, the Ottomans, whose Kızılelma was mostly Western, turned their direction to Europe, especially to the Balkans. With the First Kosovo War, Pristina entered the sphere of influence of the Ottoman Empire and the full sovereignty of Fatih Sultan Mehmet. It maintained its status as a Turkish homeland for about 500 years until the Balkan Wars, when Ottomans said goodbye to the Balkan lands. In addition to being the center of the Serbian Kingdom, Pristina was also the center of the Kosovo province, which was established in the last periods of the Ottoman Empire. Today, it is the capital of the Republic of Kosovo and one of the Balkan cities where the Ottomans left their mark in social, cultural, political and architectural aspects. The documents in which the records of the civil servants who served in the institutions of the Ottoman State and formed the basis of the bureaucracy are called Sicill-i Ahval Books. Sicill-i Ahval Registers constitute the most important source used in recent Ottoman biography writing. The records of the Registry cover the years 1879-1909. Keeping comprehensive records of civil servants was put into intensive practice during the reign of Sultan II. Abdülhamit (1876-1909). Sultan II. Abdülhamit aimed to effectively control the civil servants as a result of this practice. The Sicill-i Ahval Commission was established in 1879 in order to keep records, follow up and obtain maximum efficiency. The Sicill-i Ahval Commission was born out of the need to obtain the necessary information about the personnel employed by the state. Summary biographies recorded in the Sicill-i Ahval Books were prepared on the basis of a printed document called“Tercüme-i Hâl Varakası”which civil servants had to submit when they first entered the civil service and some officials documents that had to be added to this document. The records kept by the commission are located in the Ottoman Archives section under the directorate of the State Archives of the Republic of Turkey. In this stady, it is aimed to evaluate the biographies of the Pristina officials of the Ottoman Empire within the scope of the Sicill-i Ahval Books. It is hoped that the information obtained as a result of the evaluation will shed light on Pristina, Kosovo and last periods of the Ottoman Empire. In the Registry Books and in the envelopes of the Registry; records of 140 Pristina civil servants who were born in the center of Pristina, in the villages and towns of Pristina or in different places despite being from Pristina and who served in the Ottoman service, were found and transcribed. Information about the place of civil servants in the Ottoman bureaucracy and their economic, social and educational status has been tried to be clarified on the basis of these documents. The information obtained as a result of examining the biographies of Pristina civil servants in the Sicill-i Ahval Books is explained in the evaluation section.
Benzer Tezler
- Sicill-i Ahval Defterlerine göre Birecikli devlet memurları
According to the Sicill-i Ahval Registers civil officers
ZEYNEP BAYINDIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihKilis 7 Aralık ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ GÜRSEL
- Sicill-i Ahval Defterlerine göre Osmanlı bürokrasisinde Bosna doğumlu memurlar
Bosnia born officers in Ottoman Bureaucracy According to proprietary circumtances
MEHMET AKGÜN
- Sicill-i Ahvâl defterlerine göre Batumlu Osmanlı âlimleri
In accordance wi̇th documents of Si̇ci̇ll-i̇ Ahval scholars of Batumi̇ Ottoman
ORHAN EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH BAY
- Sicill-i Ahvâl defterlerine göre Osmanlı bürokrasisinde İstanbul doğumlu Yahudi ve Rum devlet adamları
Born in Istanbul in Ottoman bureaucracy Jewish and Greek statesmen
AHMET SÜRMEN
- Sicill-i ahvâl defterlerine göre Harputlu devlet adamları
According to sicill-i ahval records statemen from Harput
ENES MUTLUAY