Türkiye'de özelleştirme politikası ve uygulamalarının değerlendirilmesi
The evaluation of privatization policy and practices in Turkey
- Tez No: 862114
- Danışmanlar: PROF. DR. CAN UMUT ÇİNER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Public Administration, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
Tezin konusu, Türkiye'de başlangıcından günümüze kadar olan dönemde özelleştirme politikası ve uygulamalarının değerlendirilmesidir. Tez, Türkiye'deki özelleştirme politikasının devleti küçültmediğini, yıllar içinde biçim değiştirerek devleti piyasa benzeri bir biçim ve işlevsellik ile dönüştürdüğünü iddia etmektedir. Bu kapsamda ele alınan zaman dilimi, politikada yaşanan kırılımlar göz önünde bulundurularak üç döneme ayrılarak incelenmiştir. 24 Ocak 1980 kararları ile başlayan ilk dönem“mülkiyet temelli yaklaşım”olarak adlandırılmıştır. 1980-2001 yıllarını kapsayan dönemde güçlü muhalefete karşın özelleştirme politikasının yasal, kurumsal ve ideolojik alt yapısı hazırlanmıştır. Bu dönemde, DB ve IMF'nin politikanın oluşturulmasında ve uygulanmasında önemli bir etkisi olduğunu ifade etmek mümkündür. 2002-2015 Dönemini kapsayan zaman dilimi politikanın“hizmet ve yatırım temelli yaklaşım”biçiminin ön plana çıktığı dönemdir. Bu dönemde, AB tam üyelik müzakere sürecinin de etkisiyle KÖİ projeleri kamu hizmet ve yatırım alanlarında yoğun biçimde uygulanmıştır. 2016 yılı ile başlatılan üçüncü dönem“zihniyet temelli yaklaşım”olarak adlandırılmıştır. 2016 yılında TVF kurulması ve 2017 tarihli Anayasa değişikliği sonrası CBHS'nin uygulanması ile özelleştirme politikası devlet-piyasa ilişkileri bağlamında başka bir işlevsellikte kurulmuştur. Başlangıcından günümüze kadar olan dönemde özelleştirme politikası ve uygulamaları değerlendirildiğinde; devletin üretken sektörlerden çekildiği, kamu hizmet ve yatırım alanındaki görev ve yetkilerini piyasa unsurları ile paylaştığı ve TVF dolayımıyla devlet-şirket özdeşliğinin kurulduğu tespit edilmiştir. Her üç yaklaşımdaki özelleştirme politikasının yönetimi ve işleyişinde, CBHS'nin öngördüğü değişiklikler sonrasında yetkide tekleşme yaşandığı; kamu mülkiyet, hizmet ve yatırım alanlarında piyasalaşmanın ortaya çıktığı görülmüştür. Türkiye'de uygulanan özelleştirme politikasının devleti dönüştürme politikası olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of the thesis is the evaluation of privatization policy and practices in Turkey from the beginning to the present. The thesis argues that the privatization policy in Turkey has not downsized the state, but has transformed the state by changing its form over the years with a market-like form and functionality. In this context, the time period covered has been examined by dividing into three periods, taking into account the breakdowns experienced in the privatization policy in Turkey. The first period, started with The 24th January 1980 Decisions, has been called“the property-based approach”. In the period covering 1980-2001, the legal, institutional and ideological infrastructure of the privatization policy was prepared despite strong opposition. In this period, it is possible to state that the WB and the IMF had a significant influence on the formulation and implementation of the policy. The 2002- 2015 period is the period in which the“service and investment-based approach”form of the policy came to the fore. In this period, PPP projects were intensively implemented in public service and investment areas with the impact of the EU full membership negotiation process. The third period, started in 2016, has been called as the“mindset- based approach”. With the establishment of the TWF (Türkiye Wealth Fund) in 2016 and the implementation of the PSoG (Presidential System of Government) after the constitutional amendment in 2017, the privatization policy was established with a different functionality in the context of state-market relations. An evaluation of privatisation policies and practices from the beginning to the present has shown that the state has been withdrawn from productive sectors, shared its duties and authorities in the field of public service and investment with market actors, and established a state-corporate identity through TWF. In the administration and procedure of the privatization policies in all three approaches after the changes envisaged by the PSoG, it has been observed that a concentration of power on one authority level and the emergence of marketization in public property, services and investment fields. It is concluded that the privatization policy implemented in Turkey is a policy of transforming the state.
Benzer Tezler
- Avrupa Birliği üyelik sürecinde merkezi ve doğu avrupa ülkeleri ve Türkiye'de özelleştirme uygulamaları
Privatization in the central and Eastern Europe and Turkey during the procesess of European Union membership
ŞEBNEM GÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
İşletmeAnkara ÜniversitesiAvrupa Topluluğu Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA KOCAMAN
- Türkiye ekonomisinde kamu iktisadi teşebbüslerinin önemi ve kamu iktisadi teşebbüslerinin özelleştirilmesi
Başlık çevirisi yok
DENİZ ÖZUSLU
- Özelleştirme -Boyutları, seçilmiş ülkelerde deneyimler ve Türkiye uygulamaları
Başlık çevirisi yok
GÜLSEVİL YILDIZ
- Türk kamu limanlarında özelleştirme uygulamaları ve İzmir Limanı için uygulama modeli geliştirilmesi
Privatization practices in Turkish public ports and development of an application model for port of İzmir
YAŞAR KARABACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
İşletmeDokuz Eylül ÜniversitesiDenizcilik İşletmeleri Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKKI KİŞİ