2000'li yıllarda Türkiye inşaat sektörü ve ekonomi arasındaki ilişki
The relationship between the Turkish construction sector and the economy in the 2000s
- Tez No: 863783
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN YAMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Mimarlık, İnşaat Mühendisliği, Economics, Architecture, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Proje ve Yapım Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
1999 Marmara Depreminin ve 2001 krizinin etkileriyle yeni binyıla başlayan Türkiye ekonomisi, 2007-2008 krizine kadar ağırlıklı olarak kamu kesiminin konut ve altyapı yatırımlarının ön plana çıktığı, sonrası dönemde ise“kentsel dönüşüm”furyası ve Kamu-Özel Sektör İş Birlikleri ile finanse edilen“mega-projeler”ile özel sektörün de sürece dahil olduğu bir dönem geçirmiştir. Bu dönemde inşaat sektörü mekânsal, çevresel ve sosyal tartışmaların gölgesinde ekonomik büyüme ve kalkınma politikalarının merkezine oturmuştur. Ancak 2018 yılında başlayan kur şokları, sektörün yüksek dış borcu ve uygulanan tartışmalı para politikaları sonucu bozulan makroekonomik denge inşaat sektörünün etkinliğini kaybetmesine neden olmuştur. Covid-19 salgının etkisiyle bu süreç daha da yıkıcı bir hal almıştır. Bu bağlamda doktora tezinde, 2000'li yıllarda Türkiye'de inşaat sektörünün ekonomiyle olan ilişkisi kapsamlı ve bütüncül bir bakış açısıyla analiz edilmiştir. Tezin ana amacı, inşaata dayalı bir ekonomik büyüme modeliyle sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınmanın sağlanıp sağlanamayacağı sorusuna yanıt aramaktır. Bu soruya yanıt ararken uygulanan politikaların sonuçlarını ortaya koymak, sektör ile ekonomi arasındaki sorunlu alanları tespit etmek ve sektörün sürdürülebilir büyüme bağlamında ekonomiye olan katkısını arttırmak için izlenmesi gereken politikalara katkı sunmak diğer amaçlar olarak belirlenmiştir. Bunun için öncelikle tanımlayıcı istatistik araçları, zaman ve dağılım diyagramları kullanılarak sektörün ekonomiyle olan ilişkisindeki eğilim, desen ve kalıpları tespit amacıyla büyüme, istihdam, üretim, ciro, girdi maliyetleri, parasal ortam ve yatırımlar gibi temel makroekonomik göstergelerle ilişkisi incelenmiştir. Daha sonra büyüme ve sektörel çıktı ile işsizlik ve sektörel istihdam arasında eşbütünleşim ve nedensellik testleriyle analizler yapılarak sektörün ekonominin iki temel göstergesiyle kurduğu uzun ve kısa vadeli ilişki ve bu ilişkinin yönü tespit edilmiştir. Son olaraksa, inşaat sektörünün diğer sektörlerle olan etkileşimini ortaya koymak için enflasyona göre uyarlanmış girdi-çıktı tabloları kullanılarak sektörün arz ve talep yönlü bağlantıları tespit edilmiştir. Tüm bu analizler sonucu elde edilen bulgular literatürde yer alan teorilerle sentezlenerek, 2000'li yıllarda Türkiye ekonomisinin ve sektörün yaşadığı somut gelişmeler üzerinden tartışmaya açılmıştır. Bu tartışma sonucu sorunlu alanlar tespit edilmiş ve politika önerileri geliştirilmiştir. Sonuç olarak karar vericilerin, araştırmacıların ve sektör içinde yer alan diğer aktörlerin sektörün ekonomiyle kurduğu çok katmanlı ve dinamik ilişkiyi anlamasını sağlayacak bir kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. İnşaat sektörünün ekonomiyle ilişkisinde sektörün kırılgan yapısı, verimli olmayan üretim süreçleri, diğer sektörler üzerindeki asimetrik etkisi, kamu yatırımlarını finansexxii etmek için yüksek oranda yabancı kaynaklara bağımlılığı ve kayıt dışı istihdam gibi sorunlu alanlar tespit edilmiştir. Bu tespitler, makroekonomik denge ve ekonomik kapasite göz ardı edilerek büyüme politikalarının merkezine inşaat sektörünün konmasının beklenen ekonomik büyümeyi sağlamayacağını, hatta ekonomi üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratacağını göstermiştir. Bu sorunlara çözüm için döngüsel ekonomi uygulamalarının ve içsel büyüme pratiklerinin geliştirilmesi, makroekonomik denge politikalarının izlenmesi, yatırımların çeşitlendirilmesi ve mevzuat çalışmaları yapılması gibi öneriler tartışılmıştır. Sonuç olarak, doktora tezi, inşaat sektörünün Türkiye ekonomisin önemli bir birleşeni olmasına rağmen, sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınma için ana itici güç olarak görülmemesi gerektiğinin altını çizmektedir.
Özet (Çeviri)
Starting the new millennium affected by the 1999 Marmara Earthquake and the 2001 crisis, the Turkish economy went through a period until the 2007-2008 crisis where primarily public sector's housing and infrastructure investments were highlighted. In the subsequent period, the private sector was also involved in the process with the“urban transformation”frenzy and“mega-projects”financed by Public-Private Sector Partnerships. During this period, the construction sector has been at the center of economic growth and development policies amidst spatial, environmental, and social debates. However, the currency shocks that started in 2018, the sector's high foreign debt, and the deteriorating macroeconomic balance due to controversial monetary policies have led to the loss of the sector's effectiveness. The impact of the Covid-19 pandemic has made this process even more destructive. In this context, the PhD thesis provides a comprehensive and holistic analysis of the relationship between the construction sector and the economy in Turkey during the 2000s. The main aim of the thesis is to explore whether sustainable economic growth and development can be achieved with an economic growth model based on construction. While answering this question, the objectives were set to reveal the outcomes of the implemented policies, identify problematic areas between the sector and the economy, and contribute to the policies that should be followed to enhance the contribution of the sector to the economy in the context of sustainable growth. For this purpose, descriptive istatistiğial tools, time series, and distribution diagrams have been used to identify trends, patterns, and structures in the relationship between the sector and the economy through key macroeconomic indicators such as growth, employment, production, turnover, input costs, monetary environment, and investments. Subsequent analyses using cointegration and causality tests have been conducted to determine the long-term and short-term relationships between growth and sectoral output, and unemployment and sectoral employment, as well as the direction of these relationships within the sector. Finally, the sector's supply and demand linkages were identified by using inflation-adjusted input-output tables to demonstrate the sector's interaction with other sectors. The findings obtained from all these analyses have been synthesized with theories in the literature and discussed in light of the concrete developments experienced by the Turkish economy and the sector during the 2000s. As a result of this discussion, problematic areas were identified and policy recommendations were developed. In conclusion, a conceptual framework has been established that will enable decisionmakers, researchers, and other actors in the sector to understand the multi-layered and dynamic relationship that the sector forms with the economy.Problematic areas in the relationship between the construction sector and the economy, such as the sector's fragile structure, inefficient production processes, its asymmetric impact on other sectors, its high dependency on foreign resources to finance public investments, and informal employment, have been identified. These findings show that centering growth policies on the construction sector, without considering macroeconomic balance and economic capacity, will not achieve the expected economic growth and may even create serious negative impacts on the economy. Solutions for these problems have been discussed, such as developing circular economy practices and endogenous growth practices, following macroeconomic balance policies, diversifying investments, and conducting legislative studies. In conclusion, the doctoral thesis emphasizes that although the construction sector is an important component of the Turkish economy, it should not be seen as the main driving force for sustainable economic growth and development.
Benzer Tezler
- Алуу жана колдонуучулардынканааттануусун баалоо:бишкек шаарындаэмпирикалык изилдөө
E-devletin benimsenmesi ve kullanıcı memnuniyetinin değerlendirilmesi: Bişkek şehrinde ampirik bir araştırma
ACAR ŞARŞENKADIROVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZAMAT MAKSÜDÜNOV
- Bankacılık sektöründe yöneticilere sağlanan faydalar ve banka performansı arasındaki ilişki: Borsa İstanbul'da işlem gören bankalar üzerine inceleme
The relationship between benefits provided to executives and company performance in banking sector: Investigation on banks traded in Borsa Istanbul
EYLÜL YARDIMCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BankacılıkGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN BAHADIR
- Demir çelik sektörü ve demir çelik sektöründe sermaye maliyeti
Iron and steel sector and cost of capital in iron and steel sector
ALİ DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT HAYATİ ERİŞ
- The impact of financials and intelligence on credit decision of companies in Turkish service sector
Türkiye'de hizmet sektöründeki firmaların kredi kararı üzerinde finansalların ve istihbaratın etkisi
ALİ İHSAN ÇETİN
- An IFC-based framework for sustainable construction
Sürdürülebilir yapım için IFC-tabanlı bir yaklaşım
BAHRİYE İLHAN
