İbn Hazm'ın Tavku'l-Hamâme adlı eserinin Türkçe çevirileri üzerinden yeniden çeviri kavramına betimleyici ve eleştirel bir bakış
A descriptive and critical analysis of the concept of retranslation through the Turkish translations of Ibn Hazm's Tavku'l-Hamâme
- Tez No: 863784
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASİN MURAT DEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
Bu çalışma, yeniden çeviri kavramı temelinde, James Holmes'un çeviribilim tasnifinden yola çıkarak hem salt hem de uygulamalı çeviribilim alanına katkı sağlayacağı düşünülen bir araştırma olarak tasarlanmış ve yürütülmüştür. Çalışma yeniden çeviri kavramına dair görüşleri bu araştırmaya özgü bir başlıklandırma ile ele almış ve kavrama katkılar sunmuştur.“Her eylemin bir amacı vardır”savından yola çıkarak Skopos kuramı odağında yeniden çeviri eyleminde eyleyicilerin skoposu ve okurun eylemden beklentileri, muhataplarından alınan cevaplar analiz edilerek ortaya koyulmuştur. Eserin ilk ve yeniden çevirilerinin analizinin ve eleştirisinin yapıldığı son üç bölümde, öncelikle eserin kaynak ve erek dizgedeki önemi incelenmiştir. Ardından eser, bir metni kitap haline getiren unsurlar olan yanmetinsel ögeler odağında, Gérard Genette'in öne sürdüğü yanmetin tasnifi temel alınarak analiz edilmiştir. Genette'in tasnifine çevirmen vurgusu ve çeviri metinlere yönelik işlevler eklenerek yanmetinler, çeviri perspektifinde zenginleştirilmiştir. Analiz sonucunda yeniden çeviriler ile ilk erek metin arasında belirli farklar bulunsa da kesin çizgilerin olmadığı görülmüştür. Çalışmanın son bölümünde eserden seçilen metinler, Lawrence Venuti'nin yerlileştirme, yabancılaştırma stratejileri ve araştırmacının önerdiği tarafsızlaştırma stratejisi odağında karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Makro stratejiler olarak kabul edilen bu üç stratejiyi açıklamak için araştırmacının tasnif ettiği mikro stratejiler kullanılmıştır. Hem makro hem mikro stratejiler kullanılarak eserin metinsel analizi tamamlanmıştır. Analiz bulguları yeniden çeviri hipotezi ve çevirmenin görünürlüğü kavramı üzerinden yorumlanmış hipotezin yeniden çevirilerin yerlileştirme stratejisine uygun olarak yapıldığı görüşü çürütülmüştür. İlk erek metin ve Cemal Aydın'a ait olan üçüncü yeniden çeviri dışında çevirmenlerin görünür olmayı tercih ettiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study has been designed and conducted based on the concept of retranslation, and on James Holmes' classification of translation studies, as a research which is thought to contribute to both pure and applied Translation Studies. It deals with retranslation concept through an outline constructed the study specifically, which enriches the concept itself. With reference to the thesis Skopos Theory suggests“Every action has a purpose.”, the purposes of the actuators in the act of retranslating and the expectations of the audience from the action are analyzed in accordance with the responses of the interviewees. In the last three chapters, in which the first and retranslations of the work have been analyzed and criticized, primarily, the importance of the work in the source and target systems has been examined. Then, it has been analyzed in terms of paratextual components, which make a text a book, in accordance with the paratextııal classifying method suggested by Gérard Genette. Gennette's model has been developed by putting an emphasis on translators and adding the functions of translated texts. As a result of the analysis, it has been observed that although there are some certain differences between the the first target text and the retranslations, there are not clear lines. In the last chapter of the study, the texts extracted from the work have been comparatively analyzed in terms of Lawrence Venuti's“domestication”and“foreignization”strategies as well as“neutralization”strategy suggested by the researcher. Also,“micro strategies”classified by the researcher have been used to explain those three strategies regarded as“macro strategies”. The textual analysis of the work has been completed through both micro and macro strategies. The findings have been interpreted in terms of retranslation hypothesis and the“translator's visibility”concept, and the hypothesis that retranslations are done in accordance with the domestication strategy has been refuted. Except for the first target text and the third retranslation by Cemal Aydın, the translators have preferred to be visible.
Benzer Tezler
- İbn Hazm'ın Tavkü'l-Hamâme'sinde aşkın dili
Language of love in Tavkü'l-Hamâme by İbn Hazm
FATMA SERENLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinHitit ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN HAKLI
- İbn Hazm'ın iman ile ilgili görüşleri
Ibn Hazm's views on faith
SÜMEYYE EKİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT SERDAR
- İbn Hazm'ın el-Muhallâ adlı eserinde İmam Şâfiî'ye nispet edilen görüşlerin tahkîki (Ceza hukuku örneği)
Analysis of Imam Shafii's views in Ibn Hazm book entitled al-Muhallâ (Criminal law)
KASIM ATİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. OSMAN ŞAHİN
- İbn Hazm'ın Gulât anlayışı ve Gâlî fırkalar
Ibn Hazm's perspective of Ghulat and Ghali sects
ADEM SEZGİN UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET DALKILIÇ