A computational study on accusativity and ergativity
Belirtmelilik ve özgeçişlilik üzerine hesaplamalı bir çalışma
- Tez No: 865122
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN CEM BOZŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Dilbilim, Computer Engineering and Computer Science and Control, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Enformatik Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
İngilizce, Özne-Fiil-Nesne (SVO) sözdizimi düzenine sahip belirtmeli (accusative) bir dil olarak tanımlanır. Bu çalışmada, Child Language Data Exchange System (CHILDES) veritabanının (MacWhinney, 2000) Eve kısmından (Brown, 1973) alınan çocuğa yönelik konuşmalar içeren veri seti kullanılarak, dil edinim sürecinde çocuklar belirtmeli İngilizce yerine varsayımsal bir İngilizceye, yani özgeçişli (ergative) İngilizceye, maruz kalsaydı ne olacağı araştırıldı. Bu süreç bir eğitim modeliyle hesaplamalı olarak modellendi. Veri setine dayanarak, standart İngilizce dilbilgisi, kelimelerin sözdizimsel ve anlamsal gösterimleriyle oluşturuldu. Bu dilbilgisi doğrultusunda, cümlelerin ve onlara karşılık gelen mantıksal formlarının doğru çiftleri üretildi. Ardından, oluşturulan dilbilgisinden belirtmeli cümleler türetmek için birkaç model geliştirildi. Eğitim sonrasında türetme sonuçlarında doğru cümle çiftlerini önceliklendiren en iyi model elde edildi. Bu modelle üç deney yapıldı: biri yalnızca belirtmeli dilbilgisi kullandı, diğeri geçişli fiillerin özgeçişli formlarını ve belirtmeli dilbilgisini kullandı ve sonuncusu yalnızca sözdizimsel olarak özgeçişli dilbilgisine odaklandı. Bu deneylerde, eğitilmiş model, dili edinen çocuğa karşılık geldi ve sıralama başarısı, çocuğun hedef dili başarıyla öğrenip öğrenmediğini temsil etti. Bu deneylerin sonuçları ve modelin sıralama başarısı, çocukların belirtmeli İngilizceye maruz kaldıklarında belirtmeli İngilizceyi edindiklerinin ve varsayımsal özgeçişli İngilizceye maruz kaldıklarında özgeçişli İngilizceyi yakaladıklarının varsayılabileceğini gösterdi. Bu sonuçlar, her dilbilgisel ilişki sisteminin (belirtmeli veya özgeçişli) dil ediniminde çocuklar için eşit derecede olası olduğunu ve belirli dilsel deneyimlere maruz kalmanın, hangi sistemin öncelikli olacağını, hangisinin geride kalacağını belirlediğini gösterdi.
Özet (Çeviri)
English is defined as an accusative language with Subject-Verb-Object (SVO) syntactic order. In this study, if children were exposed to hypothetical English, i.e. ergative English, rather than accusative English in the language acquisition process, what would happen was investigated by using a child-directed speech data set taken from the Eve fragment (Brown, 1973) of the Child Language Data Exchange System (CHILDES) database (MacWhinney, 2000). This process was modelled computationally by a training model. Based on the data set, the standard English grammar was constructed with the syntactic and semantic representations of the words. According to this grammar, correct pairs of sentences and their corresponding logical forms were generated. Subsequently, several models were developed to derive accusative sentences from the grammar. After training, the best model that prioritizes the correct pairs of sentences in the derivation results was obtained. Three experiments were conducted with this model: one exclusively employed accusative grammar, another used accusative grammar and ergative forms of transitive verbs, and the last focused only on syntactically ergative grammar. In these experiments, the trained model corresponded to the child acquiring the language, and the rank success represented whether the child successfully acquired the target language. The results of these experiments and the rank success of the model demonstrated that children can be assumed to have acquired accusative English when they are exposed to accusative English, and they can be assumed to have captured ergative English when they are exposed to hypothetical ergative English. These results indicated that each grammatical relation (accusative or ergative) system is equally likely for children in language acquisition, and the exposure to particular linguistic experiences decides which system takes precedence and which falls behind.
Benzer Tezler
- Adil turnuva tasarımı üzerine hesaplamalı bir çalışma
A computational study on fair tournament design
CAN ATILGAN
Doktora
Türkçe
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolEge ÜniversitesiUluslararası Bilgisayar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN DALKILIÇ
- A computational study on the kinetics and the mechanism of urethane formation
Üretan oluşumunun mekanizması ve kinetiği üzerine hesapsal bir çalışma
MUSTAFA ÇOBAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiHesaplamalı Bilimler ve Mühendislik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. F. AYLİN KONUKLAR
- A computational study on nitrotriazine derivatives
Nitrotriazin türevleri üzerine teorik çalışma
YAKUP ÇAMUR
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
KimyaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEMİ TÜRKER
- A computational study on pathogenic exon-1 Huntington fragment fiber structure and its nucleation
Patojenik ekson-1 Huntington fragment lif yapısı ve çekirdeklenmesi üzerine hesaplamalı bir çalışma
MERVE KUNAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
BiyokimyaKoç ÜniversitesiBiyomedikal Bilimler ve Mühendislik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SAYAR
- A computational study on sensing of explosives
Patlayıcı maddelerin deteksiyonu üzerine hesaplamalı bir çalışma
MEHMET ERDEM SÖZBİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERKAY SÜTAY