Çocuklara seslenen distopik yapıtlara ilişkin ortaokul öğrencilerinin görüşleri üzerine bir inceleme
A study on secondary school students' perspective on dystopian literary works appealing to children
- Tez No: 865953
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERHAN ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Distopik yapıtlar, okuru dünyanın geleceğine ilişkin kötü senaryolar, cehennemvari kurgular, küresel felaketler, dramatik sonuçlarla buluşturarak uyaran ve okurun mevcut koşullara eleştirel bir perspektiften yaklaşmasını sağlayan yazınsal formlardandır. Bu tür yapıtların ahlaksal gündeminde teknolojik gelişmeler, salgın hastalıklar, çevre kirliliği, denetimci ve baskıcı yönetimler, yapay zekâ, iklim krizi gibi konular yer alır. Gelecekte ortaya çıkabilecek olası bireysel, toplumsal, psikolojik, ekonomik, biyolojik, ahlaksal, politik sorunlar dışında günümüz koşullarının geleceği nasıl şekillendireceğine dair bir savla okurun karşısına çıkan distopik anlatılar çocuğun çok boyutlu gelişiminde işlevsel bir rol üstlenebilir. Çocuk okurun insanlığın karşılaşacağı sorunları ya da mikro düzeyde bireyin, makro düzeyde ise insan türünün ödeyeceği bedeli sezmesine hizmet eder. Bu çalışmanın amacı çocuklar için yazılmış distopik yapıtlara ilişkin ortaokul öğrencilerinin görüşlerini ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yönteminden yararlanılmıştır. Veri toplama araçlarından yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi için içerik analizine başvurulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu ortaokula devam eden on üç (13) öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda katılımcılar yoğunlukla hak ve hukuk, doğa ve iklim, dijital çağ sorunlarına dikkat çekmişlerdir. Ortaokul öğrencilerinin distopik yapıtlardaki evreni ağırlıklı olarak kurgulanmış dünyalar, teknolojik ve fütüristik olarak kavradıkları; distopik yapıtlardaki karakterlerin toplumsal, kişilik, fiziksel, duygusal niteliklerine odaklandıkları; distopik evren katılımcılarda olumlu, olumsuz ve nötr duygular uyandırdığı görülmüştür. Ayrıca katılımcılar kurgusal akışı ağırlıklı olarak mutlu son, farklı beklenti kategorileriyle değerlendirmiştir. Katılımcıların yapıtları yoğunlukla duyarlık/farkındalık oluşturma ve yapıtın ilgi çekiciliği gerekçeleriyle tüm muhataplara, arkadaş çevresine, yöneticilere önerdikleri görülmektedir. Sonuç olarak distopik yapıtların çocuk okurda yerel ya da küresel sorunlara dönük bir duyarlık geliştirdiği, yeni ve özgün çözüm önerileri sunabildiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Dystopian works are literary forms that forewarn the reader by displaying bad scenarios about the future of the world, infernal fictions, and global disasters with dramatic consequences and empower them to approach the current conditions from a critical perspective. The ethical agenda of such works encompasses topics such as technological developments, epidemics, environmental pollution, controlling and oppressive governments, artificial intelligence, and climate crisis. Dystopian narratives, which introduces the reader with a discourse on how today's circumstances will shape the future, in addition to possible individual, social, psychological, economic, biological, moral and political issues that may arise in the future, can play a functional role in the multidimensional development of the child. It serves the child reader to sense the problems that humanity will face or the price that the individual will pay at the micro-level and the human species at the macro-level. The aim of this study is to reveal the viewpoint of secondary school students regarding dystopian works written for children. The study was structured in a qualitative research design and data collection tools were used, such as interview method, student diaries, and content analysis to analyze the data. The study group of the research consists of thirteen (13) students attending secondary school. As a result of the study, participants mostly drew attention to the problems of rights and law, nature and climate, and the digital age. As a result of the study the following outcomes ensued; secondary school students perceived the universe in dystopian works mainly as fictional worlds, technological and futuristic; They focus on the social, personality, physical and emotional qualities of the characters in dystopian works; It has been observed that the dystopian universe arouses positive, negative and neutral emotions in the participants. Moreover, participants evaluated the fictional flow mainly with focus on a happy ending , across different expectation categories. It is duly noted that the participants are observed recommending the works to all individuals they engage with, including friends and managers, for the reasons of creating sensitivity/awareness and the interest of the work. Consequently, it can be asserted that dystopian works develop a sensitivity towards local or global issues and have potential to propose innovative and original solution suggestions.
Benzer Tezler
- Çocuklara seslenen korku türündeki yapıtların yazınsal kurgu ve pedagojik işlev açısından incelenmesi
An analysis of horror genre works addressing children in terms of literary fiction and pedagogical function
EKREM ÖBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ŞEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDAT KARAGÜL
- Çocuklara seslenen polisiye türündeki yapıtların ana karakter ve pedagojik işlev açısından incelenmesi
Examination of detective fiction works addressed to children in terms of main characters and pedagogical function
ALEV TÖRÜN ÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN ŞEN
- Christine Nostlinger ile Miyase Sertbarut'un çocuk romanlarının karakter çerçeveleri açısından incelenmesi
Examing the characters in children's novels of Miyase Sertbarut and of Christine Nöstlinger
SELCEN KIRITOĞLU ÖZDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT SEVER
- Çocuk romanlarındaki başkişilerin yaşadıkları çatışmaları çözme yöntemlerinin incelenmesi
Analyse of the main caracters'solution methods for their conflicts in the children's novels
SALİHA KARAGÖZ
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT SEVER
- Cemil Kavukçu'nun yapıtlarının çocuk yazınının temel ilkeleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of Cemil Kavukçu's works in terms of the basic principles of children's literature
BÜŞRA YÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGÜN HAMZADAYI