Geri Dön

Davranışsal finans kapsamında güven endeksleri ile pay piyasası ilişkisi: Borsa İstanbul üzerine bir uygulama

Relationship between confidence indices and share market withinthe scope of behavioral finance: An application on Borsa İstanbul

  1. Tez No: 867105
  2. Yazar: MURAT ÖZYAMANOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN EGE
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Maliye, Finance
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mersin Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 112

Özet

Davranışsal finans kuramı yatırımcıların kararlarında bilgi işlemede rasyonel olma varsayımının yetersiz kaldığını ve piyasaların bir dereceye kadar etkin olmadığını belirtmektedir. Davranışsal finans araştırmacıları geleneksel modele alternatif olarak yatırımcı duyarlılığını ortaya atmışlardır. Yatırımcı duyarlılığı eldeki gerçeklerle doğrulanmayan gelecekteki nakit akışları ve yatırım riskleri hakkındaki bir inançtır. Doğrudan ölçülemeyen bir kavram olan yatırımcı duyarlılığı literatürde sıklıkla güven endeksleri ile temsil edilmektedir. Bu doğrultuda araştırmada Kasım 2012 ile Haziran 2022 döneminde yatırımcı duyarlılığının ölçütü olarak kabul gören ve yatırımcı anketleri ile oluşturulan güven endeksleri ile pay endeks getirisi ve volatilitesi arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkilerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışmanın bağımsız değişkenleri olarak finansal güven endeksi, tüketici güven endeksi ve reel kesim güven endeksleri esas alınırken bağımlı değişkenler olarak ise Borsa İstanbul 100 Endeks getirisi ve ARMA modeli ile oluşturulmuş BIST100 endeks volatilitesi esas alınmıştır. Güven endeksleri ile pay piyasa getirisi ve volatilitesi arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkileri tespit edebilmek için zaman serisi analizleri gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda ilgili dönemde finansal hizmetler güven endeksi, tüketici güven endeksi ve reel kesim güven endeksleri ile BIST100 getirisi ve BIST100 endeks volatilitesi arasında uzun dönemli eşbütünleşme ilişkisinin varlığı ortaya çıkarılmıştır. Finansal hizmetler güven endeksi ile BIST100 getirisi arasında anlamlı ve pozitif ilişki tespit edilmiştir. Buna karşın reel kesim güven endeksi ve tüketici güven endeksi ile pay piyasa getirisi arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanılmamıştır. Finansal hizmetler güven endeksi ile pay piyasa volatilitesi arasında anlamlı ve pozitif ilişki tespit edilirken, reel kesim güven endeksi ile volatilite arasında ise anlamlı ve negatif ilişki tespit edilmiştir. Diğer taraftan tüketici güven endeksi ile pay piyasa volatilitesi arasında herhangi bir ilişki tespit edilememiştir. Nedensellik testi sonucunda, finansal hizmetler güven endeksinden BIST100 getirisine doğru %10 anlamlılık düzeyinde tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Diğer taraftan BIST100 volatilitesinden finansal hizmetler güven endeksi ve reel kesim güven endeksine doğru tek yönlü nedensellik ilişkileri de tespit edilmiştir. Etki-tepki analizi sonucunda, finansal hizmetler güven endeksi, reel kesim güven endeksinde ve tüketici güven endeksinde meydana gelen bir şokun BISTGET ve BISTVOL serilerinde ilk 10-12 ayda daha yüksek bir etki yarattığı ancak 20. ay sonrasında bu etkinin azalarak sıfıra yakınsadığı tespit edilmiş ve kısa dönemdeki dengesizliklerin uzun dönemde dengeye geldiği bulgulanmıştır. Varyans ayrıştırma analizi sonucunda, endeks getirisinde ve volatilitesinde meydana gelen bir şok karşısında meydana gelen değişimlerin büyük bir çoğunluğunun endeksin kendisinden kaynaklandığını söylemek mümkündür.

Özet (Çeviri)

Behavioral finance theory states that the assumption that investors are rational in processing information while making their decisions is insufficient and that markets are inefficient to some extent. Behavioral finance researchers have suggested investor sentiment as an alternative to the traditional model. Investor sentiment is a belief about future cash flows and investment risks that cannot be justified by the facts available. Investor sentiment, which is a concept that cannot be directly measured, is often represented by confidence indices in the literature. In this respect, the research aims to reveal the short and long-term relationships between the confidence indices created by investor surveys and stock index returns and volatility, which are accepted as a measure of investor sentiment between November 2012 and June 2022. While financial confidence index, consumer confidence index and real sector confidence indexes were taken as the independent variables of the study, on one hand, Borsa Istanbul 100 Index return and BIST100 index volatility created with the ARMA model were taken as independent variables on the other hand. Time series analyses were conducted to determine the short-run and long-run relationships between confidence indices and stock market return and volatility. As a result of the analyses, the existence of a long-run cointegration relationship between financial services confidence index, consumer confidence index and real sector confidence indices and BIST100 return and BIST100 index volatility in the relevant period was revealed. A significant and positive relationship was found between financial services confidence index and BIST100 return. On the other hand, no significant relationship was found between real sector confidence index and consumer confidence index and stock market return. While a significant and positive relationship was found between the financial services confidence index and share market volatility, a significant and negative relationship was found between the real sector confidence index and volatility. On the other hand, no relationship could be found between consumer confidence index and equity market volatility. As a result of the causality test, a unidirectional causality relationship was found from financial services confidence index to BIST100 return at 10% significance level. On the other hand, unidirectional causality relationships from BIST100 volatility to financial services confidence index and real sector confidence index were also identified. The impulse-response analysis reveals that a shock to the financial services confidence index, the real sector confidence index and the consumer confidence index has a higher impact on the BISTGET and BISTVOL series in the first 10-12 months, but this impact decreases and converges to zero after the 20th month, and it is found that the short-term imbalances stabilize in the long run. As a result of the variance decomposition analysis, it is possible to say that most of the changes in the index return and volatility in the face of a shock are caused by the index itself.

Benzer Tezler

  1. Yatırımcı duyarlılığının sektör endeksleri üzerindeki etkileri: Borsa İstanbul'da bir uygulama

    The effects of investor sentiment on sector indices: An application in Borsa Istanbul

    ATİLLA KOÇYİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    EkonometriŞırnak Üniversitesi

    Uluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR YAMAN

  2. Davranışsal finans perspektifinde risk algısı kabul edilen göstergelerin İstanbul Borsası Ulusal 100 Endeksi üzerindeki etkisi

    The effect of the indicators considered as risk perception in the behavioral finance perspective on the Istanbul Stock Exchange National 100 Index

    KÜBRA SAĞLAM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    İşletmeManisa Celal Bayar Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MAHMUT KARĞIN

  3. Bireysel yatırımcıların kişilik özellikleri ile finansal davranışları arasındaki ilişki: Üniversite öğrencileri açısından değerlendirilmesi

    The relationship between personality traits and financial behaviors of individual investors: Evaluation from the perspective of university students

    ULAŞ İKE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Maliyeİstanbul Üniversitesi

    Uluslararası İşletmecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERHAT YANIK

  4. Bireysel yatırımcı davranışlarının davranışsal finans kapsamında incelenmesi: Ankara ili uygulaması

    The investigation of the individual investor's behaviors within the scope of behavioral finance: Ankara province practise

    NEZİR ELLEZOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    İstatistikGazi Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FİLİZ KARDİYEN

  5. Davranışsal finans perspektifinden Türkiye'deki portföy yönetim şirketlerinde çalışan portföy yöneticilerinin davranışlarının incelenmesi

    Investigation of the behaviors of portfolio managers working in portfolio management companies in Turkey from the perspective of behavioral finance

    EBRU ERLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MaliyeErciyes Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LEVENT ÇITAK