Veri olarak kültürel miras koleksiyonları
Cultural heritage collections as data
- Tez No: 867432
- Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR AHMET TONTA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Veri miktarındaki artış ve veri analiz araçlarının gelişmesi insani bilimler alanındaki çalışmaları da etkileyerek dijital insani bilimler disiplinini ortaya çıkarmıştır. Bu disiplinin başlıca veri kaynakları kültürel miras koleksiyonları olduğundan kütüphane, arşiv ve müze gibi kültürel bellek kurumları ile yakından ilişkilidir. Son yıllarda birçok kültürel bellek kurumu dijital insani bilimler araştırmalarını desteklemek için koleksiyonlarını bilişimsel analizlere imkân tanıyacak biçimde erişime açmaktadır. Koleksiyonların makinece okunabilir ve işlenebilir formatlarda, topluca indirilebilir bir şekilde erişime sunulması“veri olarak koleksiyonlar”olarak tanımlanmaktadır. Türkiye'de bildiğimiz kadarıyla henüz koleksiyonlarını veri olarak koleksiyonlara dönüştürüp araştırmacıların erişimine sunan bir kurum bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye'deki kültürel bellek kurumlarının koleksiyonlarını dijital insani bilimler araştırmacılarının ihtiyaç ve beklentilerini karşılayabilecek biçimde veri olarak koleksiyonlara dönüştürmesi ve araştırmacıların erişimine sunması için kavramsal bir model önerisi sunmaktır. Bu amaç doğrultusunda dijital insani bilimler araştırmacılarının veri olarak koleksiyonlara yönelik ihtiyaç ve beklentilerini saptamak ve kültürel bellek kurumlarının bu ihtiyaç ve beklentileri ne ölçüde karşıladıklarını tespit etmek hedeflenmiştir. Çeşitli disiplinlerden seçilen 10 dijital insani bilimler araştırmacısı ve farklı türlerden 16 kültürel bellek kurumu ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak veri toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bulgular dijital insani bilimler araştırmacılarının veri formatları, çözünürlük, yetersiz üstveri, erişilebilirlik gibi zorluklarla karşılaştıklarını ve koleksiyonlara veri olarak koleksiyonlar biçiminde erişmeye ihtiyaçları olduğunu göstermektedir. Bellek kurumlarının ise koleksiyonlarını veri olarak koleksiyonlara dönüştürmesinin önünde telif hakları, nitelikli personel eksikliği, teknik yetersizlikler ve farkındalık eksikliği gibi sorunlar bulunmaktadır. Çalışma kapsamında kültürel bellek kurumlarının araştırmacıların kültürel miras koleksiyonlarına ilişkin ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olacak bir veri olarak koleksiyonlar kavramsal modeli geliştirilmiş ve sorunlara çözüm önerileri sunulmuştur. Bu tez bildiğimiz kadarıyla veri olarak kültürel miras koleksiyonlarına yönelik kavramsal bir model geliştirilen literatürdeki ilk çalışmadır. Model, kültürel miras koleksiyonlarını veri olarak koleksiyonlara dönüştürmek ve araştırmacıların erişimine açmak için yapılması gerekenleri ayrıntılı olarak açıklamaktadır.
Özet (Çeviri)
The surge in data volume and the evolution of data analysis tools have significantly influenced humanities studies, leading to the emergence of the discipline known as digital humanities. At the core of this discipline lie cultural heritage collections, closely intertwined with cultural memory institutions such as libraries, archives, and museums. In recent times, many of these institutions have endeavored to make their collections accessible for computational analysis, thus supporting research in digital humanities. The process of making collections available in machine-readable and machine-actionable formats, readily downloadable in bulk, is commonly referred to as“collections as data”. As far as current knowledge extends, there is no institution in Turkey that has converted its collections into collections as data, thereby making them accessible to researchers. This study endeavors to present a conceptual model tailored for cultural memory institutions in Turkey. The aim is to facilitate the conversion of their collections into collections as data, meeting the needs and expectations of digital humanities researchers while ensuring accessibility. To achieve this, the study sets out to identify the needs and expectations of digital humanities researchers concerning collections as data, alongside assessing the current status of cultural memory institutions and their alignment with researchers' needs. Data was gathered through semi-structured interviews with 10 digital humanities researchers from various disciplines and 16 staff members of cultural memory institutions from different genres. The data was analyzed using the content analysis method. The findings reveal that digital humanities researchers encounter challenges such as data formats, resolution issues, and insufficient metadata, underscoring the imperative for access to collections as data. Memory institutions, on the other hand, face hurdles such as copyright concerns, staffing shortages, technical limitations, and a lack of awareness in transitioning their collections into collections as data. The conceptual model developed in this study proposes solutions to these challenges, delineating key aspects necessary for adopting an approach that converts cultural heritage collections into collections as data, thus meeting researchers' needs. This thesis marks the pioneering effort in developing a conceptual model for cultural heritage collections as data. The model devised herein will aid institutions aspiring to convert cultural heritage collections into collections as data, providing researchers with comprehensive access to these resources.
Benzer Tezler
- Görsel sanatlar dersi kültürel miras kazanımı kapsamında 7. sınıf öğrencilerinin sanal müzelerden yararlanmalarına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of teachers' opinions on the use of virtual museums by 7th grade students in the scope of cultural heritage acquisition in visual arts course
GÜLİN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA AYSUN CANCAN
- Yazma eserlerde kullanılan boyarmaddelerin belirlenmesi ve kağıdın yaşlanma kinetiği üzerine etkisinin araştırılması
Determination of dyestuffs used in manuscripts and investigation of the effects on ageing kinetics of paper
PINAR ÇAKAR
Doktora
Türkçe
2019
Kimya MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMEL AKYOL
- Adaptive sustainable reuse of a post-industrial area with a biophilic approach: 'Green museum' evaluation applying virtual reality technology
Post-endüstriyel bir alanın biyofilik yaklaşım ile uyarlanabilir-sürdürülebilir yeniden kullanımı: Sanal gerçeklik teknolojisi ile değerlendirilen 'yeşil müze'
MAHTAB AHMADI KABIR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EREN KÜRKÇÜOĞLU
- Rethinking cultural heritage conservation: Evaluation of the treatments of former prison sites
Kültürel mirası korumayı yeniden düşünmek: Eski cezaevlerine yaklaşımların değerlendirilmesi
MELİH EMRE ACAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE GÜLİZ BİLGİN ALTINÖZ
- Likya arkeolojik peyzajı: Korumaya bölge ölçeğinde yaklaşmak
Lycian archaeological landscape: A regional approach to preservation
NEVİN ESİN TEKİN BELLİBAŞ
Doktora
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜM TANYELİ