Katanov'un derlemelerine göre Uygurlarda sosyal hayat: Aile, akrabalık, soy ve evlilik
Social life of Uighurs in Katanov's collection: Family, kinship, lineage and marriage
- Tez No: 867869
- Danışmanlar: PROF. DR. NURETTİN DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Bu çalışmanın konusu, Katanov'un Doğu Türkistan'da yaptığı derlemenin birinci cildinin Türkiye Türkçesine çevirisi ve metinlerden hareketle Uygurlardaki sosyal hayatın incelenmesidir. Volkskundliche Texte aus Ost-Türkistan adlı eser, N. F. Katanov'un etnolojik ve dil bilimsel araştırmalar için Rus Coğrafya Derneği ve Rus Bilimler Akademisi tarafından Güney Sibirya, Kazakistan ve Doğu Türkistan'ı ziyaret ettiği 1890-1892 yıllarında topladığı verileri içermektedir. Katanov'un derlediği metinler, K. H. Menges tarafından 1976 yılında yeniden düzenlerek iki cilt halinde yayınlanmıştır. Çalışmada, üç temel amaç bulunmaktadır: Volkskundliche Texte aus Ost-Türkistan adlı metnin birinci cildinin çevirisi, Uygurların sosyal hayatına dair verilerin tespiti ve son olarak bunların betimlenmesidir. Çalışmanın çeviri aşamasında; nitel yöntem temelinde doküman incelemesi tekniği uygulanmış, dil bilgisi kaynakları aracılığıyla doğrudan çeviri yöntemi kullanılmıştır. Bu aşamada, metin bütünlüğünü sağlamak amacıyla Almanca çevirilerden yararlanılmıştır. Kültürel ortaklıkların bulunduğu noktalarda yerelleştirme yöntemi kullanılmış; Türkçe karşılığı bulunmayan ifadeler ise orijinal haliyle gösterilmiştir. Çalışmanın inceleme bölümünde, aile ve akrabalık olgusu açıklanırken antropolojik ve sosyolojik taksonomi esas alınmış; insanlıkla birlikte ailenin gelişimi ve soya yönelim; Bachofen, Morgan ve Engels'in evrimci kuram perspektifinden incelenmiştir. Akrabalık ilişkilerinin toplumda bulduğu karşılıklar ve yaygın görülen akrabalık terminolojisinde antropoloji disiplininin kabul gördüğü taksonomi esas alınırken akrabalık ilişkilerinin sınıflandırılmasında dil bilimsel perspektifte hazırlanan çalışmalardan faydalanılmıştır. Evlilik konusunda da antropoloji, sosyoloji ve halkbilimi verilerinden yararlanılmış; çeviri metinler, bu disiplinlerin taksonomisi doğrultusunda açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is the translation of the first volume of Katanov's compilation in East Turkestan into Turkish and the examination of social life among the Uyghurs based on these texts. The work titled Volkskundliche Texte aus Ost-Türkistan contains the data collected by N. F. Katanov during his visits to South Siberia, Kazakhstan, and East Turkestan between 1890-1892 for ethnological and linguistic research, sponsored by the Russian Geographical Society and the Russian Academy of Sciences. The texts compiled by Katanov were reorganised and published in two volumes by K. H. Menges in 1976. The study has three main objectives: the translation of the first volume of Volkskundliche Texte aus Ost-Türkistan, identifying data regarding the social life of the Uyghurs, and the description of these findings. During the translation phase of the study, a document analysis technique based on a qualitative method was applied, and a direct translation method was employed using grammar and language resources. German translations were utilized at this stage to maintain the text's integrity. The localization method was used in areas with cultural similarities, while expressions without Turkish equivalents were presented in their original form. In the examination section of the study, the concepts of family and kinship were explained based on anthropological and sociological taxonomy. The development of the family and lineage orientation were examined from the evolutionary theory perspectives of Bachofen, Morgan, and Engels. While addressing the societal roles of kinship relations and common kinship terminology, the taxonomy recognized by the discipline of anthropology was used. Linguistically prepared studies were referenced for the classification of kinship relations. Regarding marriage, data from anthropology, sociology, and folklore were utilized, and the translated texts were explained in accordance with the taxonomy of these disciplines.
Benzer Tezler
- N. F. Katanov'un 'Meterialı K İzuçeniyu Kazansko-Tatarskogo Nareçiya (Kazan-1898)' adlı eserindeki metinler üzerine dil incelemesi (İnceleme-metin-dizin)
Language analysis of the texts in N. F. Katanov's 'Materiali K İzuçeniyu Kazansko-Tatarskogo Nareçiya (Kazan-1898)' (Analysis-text-index)
PELİN TÜLÜMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TURAN TÜRK
- Nikolay Fedoroviç Katanov'un hayatı, kütüphanesi ve Türkoloji alanındaki eserleri
Nikolai Fedorovich Katanov's life, library and works in Turkology
GÜLCAN İNALCIK
Doktora
Türkçe
2022
Biyografiİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖZDE SAZAK
- Radloff'a göre Tuvaca
Tuvan according to Radloff
AYŞE ŞEYMA FINDIK
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Doğu Türkçesi ile yazılmış Kelile ve Dimne tercümesi (1b-50a) gramer-metin-tercüme-sözlük
Transcription, translation, lexicon and language features of Kalile and Dimna translation(1a-50b)
GYULCAN BAYRAMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE GÜL SERTKAYA
- Çağdaş Uygurcanın ağızları ve söz varlığı
The dialects and lexicon of modern Uyghur
NUERJIAMALI MAIMAITIAILI
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ