Ulusal kültür perspektifinden Türk devlet bütçe sisteminin analizi
Analysis of Turkish government budget system from a national culture perspective
- Tez No: 868194
- Danışmanlar: PROF. DR. BİROL KOVANCILAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maliye Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 568
Özet
Çalışmanın amacı, ulusal kültürün Türk devlet bütçe sistemi üzerindeki etkisini analiz etmektir. Bu analiz, Osmanlı Devleti'nden Cumhuriyet dönemine ve günümüze kadar uzanan tarihsel bir çerçeve içeresinde ele alınmıştır. Çalışma, ulusal kültürel değerlerin ekonomik ve siyasi kurumlar üzerindeki etkisini ve bu etkinin bütçe sistemlerini nasıl şekillendirdiğini derinlemesine incelemektedir. Çalışmada öncelikle, ulusal kültür kavramsal olarak ele alınmış ve kültürler arası karşılaştırmalara olanak tanıyan ulusal kültür teorileri, boyutları ve yaklaşımları hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonra ulusal kültürün, kişilik ve insan, kurumlar, hukuk, demokrasi, iktisat, politika, devlete karşı tutum, hükümete güven üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Son olarak, ulusal kültürün devlet bütçe sistemi üzerindeki etkisi detaylı olarak mercek altına alınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde Türk devlet bütçe sistemini kapsamlı bir şekilde inceleyebilmek ve diğer ülkelerle karşılaştırabilmek için bir bütçe endeksi oluşturulmuştur. Bütçe Yetkinlik Endeksi (BYE) olarak adlandırılan endeks; bütçe şeffaflığı, bütçe sürecine katılım, hesap verebilirlik, bütçe denetimi, yolsuzluk algısı, mali disiplin, mali alan, bütçenin kapsayıcılığı ve bütçenin dijitalleşmesi boyutlarından oluşmaktadır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde, öncelikle Türk devlet bütçe sisteminin günümüzde sahip olduğu özellik ve niteliklerin arkasında yatan kültürel mirasın izlerini sürebilmek için Osmanlı Devleti'nin iktisadi, idari ve mali yapısı ve Cumhuriyet sonrası bütçe uygulamaları mercek altına alınmıştır. Sonrasında, Geert Hofstede'nin ulusal kültür boyutlarından bireycilik-kolektivizm ve güç mesafesi boyutlarından faydalanılarak bir Türkiye değerlendirmesi yapılmıştır. Daha sonra, çalışmada oluşturulan Bütçe Yetkinlik endeksi ışığında Türk devlet bütçe sisteminin ayrıntılı bir analiz yapılmıştır. Ulusal kültürün bütçe sistemleri üzerindeki doğrudan etkisinin yanı sıra demokrasi ve hukukun üstünlüğü gibi kurumların aracılık etkisinden bahsedilerek, Türkiye'nin demokrasi ve hukukun üstünlüğü açısından konumu tartışılmıştır. Son olarak, çalışmamızın ampirik kısmını meydana getiren ve ulusal kültürün bütçe sistemleri üzerindeki etkisini ortaya koyan analiz sonuçları paylaşılmıştır. Sonuç olarak, bu çalışma Türk devlet bütçe sisteminin, ulusal kültürün etkisi altında nasıl şekillendiğini ve bu etkileşimin reform süreçleri üzerinde nasıl bir rol oynadığını gözler önüne sermektedir. Çalışmanın sonuçlarına göre Türk devlet bütçe sistemine entegre edilmeye çalışılan ilke, kural ve değerler ile ulusal kültür arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Araştırma bulgularına göre bireycilik-kolektivizm ulusal kültür boyutu bütçe süreci üzerinde pozitif yönlü bir etkiye sahipken, güç mesafesi ulusal kültür boyutu negatif yönlü bir etkiye sahiptir. Ayrıca bu anlamlı ilişkide demokrasi ve hukukun üstünlüğü belirli düzeylere kadar aracılık rol üstlenmektedir.
Özet (Çeviri)
The study aims to analyze the impact of national culture on the Turkish government budget system. This analysis is conducted within a historical framework that extends from the Ottoman Empire through the Republican era to the present day. The study examines in depth the impact of national cultural values on economic and political institutions and how this impact shapes budget systems. Initially, the study addresses the concept of national culture, providing information on national culture theories, dimensions, and approaches that enable intercultural comparisons. Subsequently, the influence of national culture on personality and people, institutions, law, democracy, economics, politics, attitudes towards the state, and trust in government is investigated. Finally, the effect of national culture on the government budget system is examined in detail. In the second section, in order to comprehensively examine the Turkish government budget system and compare it with other countries, a budget index was developed. The index named Budget Competence Index comprises dimensions such as budget transparency, participation in the budget process, accountability, budget control, perception of corruption, fiscal discipline, fiscal space, inclusiveness of the budget, and digitalization of the budget. In the third and final section, initially, to trace the cultural heritage behind the current characteristics and qualities of the Turkish government budget system, the economic, administrative, and fiscal structure of the Ottoman Empire and the post-Republican budget practices are scrutinized. Then, utilizing Geert Hofstede's national culture dimensions of individualism-collectivism power distance, an assessment of Turkey is conducted. Subsequently, an in-depth analysis of the Turkish state budget system is then performed using the Budget Competence Index. The study discusses the mediating role of institutions such as democracy and the rule of law, debating Turkey's position in terms of democracy and rule of law. Finally, the empirical part of the study, which reveals the direct impact of national culture on budget systems, along with the mediation analyses that consider the indirect effects of national culture, are shared. In conclusion, this study unveils how the Turkish government budget system is shaped under the influence of national culture and how this interaction plays a role in the reform processes. According to the study's findings, there is a significant relationship between the principles, rules, and values that are attempted to be integrated into the Turkish government budget system and national culture. The findings show that the individualism-collectivism national culture dimension has a positive effect on the budgeting process, while the power distance national culture dimension has a negative effect. Additionally, democracy and the rule of law also play roles as mediators to a certain extent in this significant relationship.
Benzer Tezler
- Turkish sociology in a sociology of knowledge perspective: the double-bind of survival/identity
Bilgi sosyolojisi perspektifinden Türk sosyolojisi: hayatta kalma/kimlik çifte açmazı
ANIL MÜHÜRDAROĞLU
Doktora
İngilizce
2014
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEYLAN TOKLUOĞLU
- Çanakkale/Gallipoli – Der kriegsschauplatz: Kulturerbe und welterinnerungsort
Çanakkale/Gallipoli – Savaş tiyatrosu: Kültürel mirasi ve dünya mirasi
FUNDA DEMİR
Yüksek Lisans
Almanca
2023
SosyolojiTürk-Alman ÜniversitesiKültürlerarası Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERNST STRUCK
- A critical assessment of Turkey's migration regime: Securitization versus human rights?
Türkiye'nin göç rejiminin eleştirel bir değerlendirmesi: Güvenlikleştirmeye karşı insan hakları?
KÜBRA AYDINLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrupa Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN GALİP YALMAN
- İnşacı yaklaşım perspektifinden 2003 sonrası Türkiye'nin orta doğu politikası
After 2003 turkey's middle east policy from the perspective of constructivist approach
YUNUS EMRE ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONER KARAGÜL
- Türk kahvesi kültürü ve geleneği'nin miraslaştırılmasına sosyolojik bir bakış
Heritagization of turkish coffee culture and tradition in sociological perspective
SENA NAZ LİVÇAPAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiMarmara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH AYSAN