Okul öncesi eğitimi alan çocukların ebeveynlerinin dijital ebeveynlik farkındalıkları ve ebeveyn medya arabuluculuğu profilinin anne-baba çocuk ilişkisine etkisi
The effects of parents of preschool children digital parenting awareness and parent media mediation profile on parent-child relationship
- Tez No: 868342
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET TORAN, DOÇ. DR. TAİBE KULAKSIZ SABBAGH
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Dijital Ebeveynlik, Ebeveyn Medya Arabuluculuğu, Ebeveyn Çocuk İlişkisi, Erken Çocukluk, Dijital Aile, Dijital Çocukluk, Digital Parenting, Parent Media Mediation, Parent Child Relationship, Early Childhood, Digital Family, Digital Childhood
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Ebeveyn-çocuk ilişkisinin kalitesini belirleyen birçok faktör vardır. Dijital çağda aile ilişkileri teknolojinin etkisiyle değişmekte ve geleneksel yapılardan uzaklaşmaktadır. Bu durum ebeveynlerin, çocuklarının gelişimine ilişkin anlayışlarını ve dijital ortamlarda nasıl etkileşim kuracaklarına ilişkin bilgilerini yeniden gözden geçirmelerini gerektirmektedir. Ebeveynler çocuklarına ilgili teknolojik becerileri öğretme yöntemlerini ve dijital araçlarla nasıl etkileşime gireceklerini öğrenmelidir. Bu sayede hem çocuklarına teknoloji kullanımı konusunda destek olabilirler hem de aile içinde ortaya çıkabilecek çatışmaların önüne geçebilirler. Buradan hareketle bu çalışmadaki ilk amaç, dijital ebeveynlik farkındalığı, medya arabuluculuğu ve ebeveyn çocuk ilişkisinin demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesi olup ikinci amaç ise okul öncesi dönemdeki ebeveynlerin dijital ebeveynlik farkındalıkları ile ebeveyn-çocuk ilişkisi arasında medya aracılık davranışlarının aracılık etkisinin incelenmesi olarak belirlenmiştir. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeline göre yürütülmüştür. Çalışmada uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çocuğu okul öncesi eğitim almakta olan 327 ebeveyn araştırmaya katılmıştır. Çalışmaya katılan ebeveynlere, demografik bilgi formu, Dijital Ebeveynlik Farkındalık Ölçeği (DEFÖ), Erken Çocukluk Ebeveyn Medya Aracılık Ölçeği (MAÖ) ve Çocuk Anababa İlişki Ölçeği (ÇAİ) uygulanmıştır. Veriler, t-testi, ANOVA, korelasyon ve aracılık testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Buna göre, ebeveynlerin cinsiyetine, çalışma durumuna, yaşına ve günlük internet kullanım sürelerine göre MAÖ ve ÇAİ de anlamlı bir farklılaşma olmazken DEFÖ'nün olumsuz model olma alt boyutunda anlamlı bir farklılaşma olduğu bulgulanmıştır. Ebeveynlerin eğitim durumlarına göre ise hiç bir ölçekte farklılaşma olmadığı görülmüştür. Ayrıca çocuğun doğum sırasına göre sadece MAÖ'de anlamlı bir farklılaşma tespit edilmiştir. MAÖ ile ÇAİ arasında ve MAÖ ile DEFÖ'nün alt boyutları arasında bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. GLM Arabuluculuk Modeli testi ile DEFÖ ve ÇAİ arasında MAÖ'nün aracılığı analiz edilmiştir. Model analizi neticesinde, ÇAİ ile DEFÖ'nün tüm alt boyutları arasında MAÖ'nün kısmi aracılık yaptığı bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışma bulguları değerlendirildiğinde, ebeveynlerin medya arabuluculuk davranışlarını geliştirmeleri hem dijital ebeveynlik farkındalıklarını artıracak hem de çocuk ile olan ilişkilerini olumlu yönetebilmelerine katkı sağlayacaktır. Ayrıca dijital dünya ile çocukları arasında bir güçlü ve işlevsel köprü kurabilmesine olanak sağlayacaktır. Ebeveynlerin çocukların gelişim düzeylerine uygun, dijital iletişim becerilerini geliştirmeleri için eğitimler almaları sağlanabilir. Buna ek olarak, bu konuda okul öncesi öğretmenleri, rehberlik ve psikolojik danışmanlar ile bilgi ve iletişim teknolojileri öğretmenleri bu konuda destek sağlayabilirler. Hem annelere hem de babalara yönelik eğitimler planlanabilir. Eğer varsa çocukların bakımından sorumlu diğer bireylerde bu eğitimlere katılmalıdırlar. Çocukların bağımsız dijital davranışlarını takip edebilmek adına, ebeveyn kontrol uygulamaları kullanılmalıdır. Böylece ebeveynler çocuklarını medyanın zararlarından koruyabilirler ve çocuklarının merak ve ilgilerine göre dijital ortamlarda yönlendirebilirler.
Özet (Çeviri)
There are many factors that determine the quality of the parent-child relationship. In the digital age, family relationships are changing under the influence of technology and moving away from traditional structures. This situation requires parents to reconsider their understanding of their children's development and their knowledge of how to interact in digital environments. Parents should learn how to teach their children relevant technological skills and how to interact with digital tools. In this way, they can both support their children in using technology and prevent conflicts that may arise within the family. From this point of view, the first aim of this study is to examine whether digital parenting awareness, media mediation and parent-child relationship differ according to demographic variables and the second aim is to examine the mediation effect of media mediation behaviours between digital parenting awareness and parent-child relationship of preschool parents. The study was conducted based on cross survey study model, which is one of the quantitative research methods. Convenient sampling method was used in the study. 327 parents whose children at preschool education participated in the study. Demographic information form, Digital Parenting Awareness Scale (DPSAS), Early Childhood Parent Media Mediation Scale (EPMS) and Child-Parent Relationship Scale (PCRS) were applied to the participants. The data were analysed using t-test, ANOVA, correlation and mediation tests. According to the results, it was found that there was no significant difference in EPMS and PCRS by gender, employment status, age and daily internet usage time of the parents, while there was a significant difference in the Being a negative model sub-dimension of DPSAS. It was observed that there was no significant difference in any of the scales by education level of the parents. In addition, a significant difference was found only in EPMS by birth order of the child. It was concluded that there was a relationship between EPMS and PCRS and between EPMS and sub-dimensions of DPSAS. The mediation of EPMS between DPSAS and PCRS was analysed with the GLM Mediation Model test. As a result of the model analysis, it was found that EPMS partially mediated between PCRS and all sub-dimensions of DPSAS. When the findings of the study are evaluated, the development of media mediation behaviours of parents will both increase their digital parenting awareness and contribute to the positive management of their relationships with their children. It will also enable them to build a strong bridge between the digital world and their children. Parents can participate trainings to improve their digital communication skills in accordance with their children's developmental levels. In addition, preschool teachers, guidance and psychological counsellors and information and communication technologies teachers can provide support in this regard. Trainings can be planned for both mothers and fathers. Other individuals responsible for the care of children, if any, should also participate in these trainings. Parental control applications should be used to monitor children's independent digital behaviours. Thus, parents can protect their children from the harms of the digital media and can guide their children according to their curiosity and interests.
Benzer Tezler
- Okulöncesi çocuğu olan ebeveynlerin oyunseverlik eğilimlerinin ve dijital farkındalıklarının çocuğun oyun becerileri üzerine etkisi
The impact of pre-school children's parent's playful tendencies and digital parenting awareness on their child's playing skills
BESTE COŞKUNMERİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLÇİN KARADENİZ
- Erken çocukluk dönemindeki çocukların zeka düzeyleri ve sosyal becerileri ile ailelerin ebeveynlik ve dijital ebeveynlik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between intelligence levels and social skills of early childhood children and parenting and digital parenting attitudes of families
KÜBRA KUZU JAFARI
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN ASUDE BAŞAL
- Ebeveynlerin okul öncesi dönem çocuklarının teknoloji kullanımına yönelik görüşleri ile dijital ebeveynlik özyeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between parents' opinions on preschool children's technology use and digital parenting self-efficacy
SÜMEYRA KUNDAKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜL DALGAR
- A qualitative investigation of how fathers become involved in child feeding and develop feeding practices: Personal, familial, and social factors
Okul öncesi dönemde babaların çocuk besleme pratiklerine ilişkin nitel bir araştırma
HATİCE ŞULE YASİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ANIL ÖZGE ÜSTÜNEL BALCI
- Okul öncesi dönem çocuklarının dijital medya ve güvenli internet kullanımının ebeveyn görüşlerine göre incelenmesi
Investigation of preschool children's use of digital media and safe internet according to parents' views
GİZEM İLERİ AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEDAT BAYRAKTAR