Özdüşünümsellik ve auteur ilişkisi bağlamında 'Kurmaca auteur yönetmen' temsili: Neden Tarkovski Olamıyorum…
The representation of 'Fictional auteur director' in the context of self-reflexivity and auteur relationship: Why can't I be Tarkovsky…
- Tez No: 868712
- Danışmanlar: PROF. DR. SERPİL KIREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, Radio and Television
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Türkiye'de çekilmiş özdüşünümsel filmlerde“kurmaca auteur yönetmen”temsili konusu üzerine, literatürde yer alan çalışmaların az sayıda oluşu dikkat çekmektedir. Bu yüzden bu tezde;“özdüşünüm”ve“auteur”ilişkisi bağlamında, 1990'larda auteur yönetmenlerin belirişinden sonra, filmlerde yer alan“kurmaca auteur yönetmen”temsillerinin eğilimlerine, film yapım aşamalarında yaşadığı sorunlara odaklanılmış, dönemler içinde beliren benzerliklerin ve farklılıkların ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada, Nuri Bilge Ceylan ve Zeki Demirkubuz'un kurmaca auteur yönetmeni ele aldıkları Mayıs Sıkıntısı (1999), Bekleme Odası (2003) filmlerine değinilmiş ve Murat Düzgünoğlu'nun Neden Tarkovski Olamıyorum… (2014) filmi detaylı analiz edilmiştir. Tezde, nitel araştırma yöntemi olarak filmlerden, kaynaklardan ve söyleşilerden elde edilen veriler kullanılmıştır. Bu analizlerde; filmlerde kullanılan özdüşünümsel ögelere ve anlatıdaki“kurmaca auteur yönetmen”temsiline odaklanılmış, bu temsilin filmin gerçek auteur yönetmeni ile ilişkisi, karşılaştığı engeller, film anlatısı ve sinematografik verilerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. İncelenen özdüşünümsel ögelere sahip filmlerde; filmin gerçek yönetmeninin, kurmaca auteur yönetmen temsili üzerinden birçok noktada“kendini yansıttığı”,“kendine referans”gönderdiği görülürken, filmlerin en belirgin ortak noktaları Rus edebiyatı, Tarkovski ve varoluşsal konular oluşturmaktadır. Mayıs Sıkıntısı ve Bekleme Odası'nda, dramatik bir anlatı ile varoluşsal kaygılar“gerçeklik”teması üzerinden aktarılırken, Neden Tarkovski Olamıyorum… filminde, kendi filmini çekme mücadelesi içinde auteur olmak isteyen bir yönetmenin, varoluşsal ve sanatsal kaygılarının yanında diğer filmlerden farklı olarak, ekonomik problemlerle de uğraştığı görülmektedir. Neden Tarkovski Olamıyorum… filmi, metinlerarası ve göstergelerarası göndermeleri ile postmodern ve mizah duygusuna da sahip bir anlatı olarak belirirken, bu durumun nedeni; gündelik, ekonomik sorunlar ve değişen dönemler ile değişen öncelikler olarak aktarılmıştır. Bu çalışmanın,“kurmaca auteur yönetmen”temsilinin filmlerdeki ele alınışına odaklanması açısından, bir yeniden düşünme olanağı yaratmayı amaçladığı belirtilebilir.
Özet (Çeviri)
It is noteworthy that there are few studies in the literature on the subject of“fictional auteur director”representation in self-reflexive films shot in Turkey. That's why in this thesis; In the context of the relationship between“self-reflection”and“auteur”, it is aimed to reveal the similarities and differences that appear over the periods, by focusing on the tendencies of“fictional auteur director”representations in films and the problems experienced during the film production stages, starting from the emergence of auteur directors in the 1990s. In the study, Nuri Bilge Ceylan and Zeki Demirkubuz's films Mayıs Sıkıntısı and Bekleme Odası, in which are about the fictional auteur director, were mentioned, and Murat Düzgünoğlu's film Neden Tarkovski Olamıyorum… was analyzed in detail. In the thesis, data was obtained from films, sources and interviews were used as a qualitative research method. In these analyses; focused on the self-reflexive elements used in the films and the representation of the“fictional auteur director”in the narrative, the relationship of this representation with the real auteur director of the film, the obstacles it encountered, it has been tried to be revealed with film narrative and cinematographic data. In the self-reflexive films examined; while it is seen that the real director of the film“reflects himself”and sends“self-reference”at many points through the representation of the fictional auteur director, the most obvious common points of the films are Russian literature, Tarkovsky and existential issues. In the films Mayıs Sıkıntısı and Bekleme Odası, existential concerns are conveyed through a dramatic narrative through the theme of“reality”, while in the film Neden Tarkovski Olamıyorum…, a director who wants to be an auteur in the struggle to shoot his own film, in addition to his existential and artistic concerns, faces economic problems, unlike other films. While the film Neden Tarkovski Olamıyorum... appears as a postmodern and comedic narrative with its intertextual and intersemiotic references, the reason for this situation is; they are conveyed as daily, economic problems and changing priorities with changing periods. It can be stated that this study aims to create a rethinking opportunity by focusing on the representation of the“fictional auteur director”in films.
Benzer Tezler
- Ümit Ünal filmlerinde özdüşünümsellik
Self reflexivity in the films of Ümit Ünal
DEMET SÖKEZOĞLU ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞLA KARABAĞ SARI
- Türk sinemasında medeniyet algısı: Derviş Zaim sineması örneği
Perception of civilization in Turkish cinema: The example of Derviş Zaim cinema
HALE KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEYTULLAH KAYA
- Dördüncü duvarı kırmak: 2000 sonrası anlatı sinemasında özdüşünümsellik ve transmedyal metareferans
Breaking the fourth wall: Self-reflexivity and transmedial metareference in narrative cinema after 2000
ÇAĞRI GÜREŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR ÖZGÖKBEL BİLİS
- Construction of narrative worlds in mimetic and anti-mimetic fiction: A critical reading of Possible Worlds Theory
Mimetik ve anti-mimetik romanda anlatı dünyaları kurulumu: Mümkün Dünyalar Kuramı'nın eleştirel bir okuması
SADENUR DOĞAN ASLANTATAR
Doktora
İngilizce
2022
İngiliz Dili ve EdebiyatıOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF ÖZTABAK AVCI
- At Swim-Two-Birds & If on a Winter's Night a Traveler: A study of metafiction theory, intertextuality and authorship
At Swim-Two-Birds & Se una notte d'inverno un viaggiatore: Üstkurmaca, metinlerarasılık ve yazarlık kavramları çalışması
NAZIM ÇAPKIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
İngiliz Dili ve EdebiyatıBoğaziçi Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM ÖĞÜT YAZICIOĞLU