İstanbul ve Edirne'deki merkezi Kubbeli Mimar Sinan Camilerinin mekân-ışık analizi
The analysis of space and light of central Domed Mimar Sinan Mosques in İstanbul and Edirne
- Tez No: 868845
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMİLE NAKIŞ KARAMAĞARALI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 408
Özet
Türk-İslam mimarisinin en önemli öncülerinden biri olarak kabul edilen Mimar Sinan, yaklaşık bir asır süren hayatı boyunca birçok yapı türünde etkileyici eserler bırakmıştır. Özellikle cami mimarisinde göstermiş olduğu ustalığıyla çağının ötesine geçmiş olup onun uygulamış olduğu mimari yenilikler günümüzde hala birçok araştırmaya konu olmaktadır. Mimar Sinan camileri ile ilgili yapılan araştırmalar incelendiğinde görsel algıya dayalı subjektif değerlendirmeler olup mekân-ışık ilişkisi üzerine nesnel ve analitik bir çalışmanın yapılmadığı görülmektedir. Yapı kabuğundan süzülen ışık; konumu, büyüklüğü, yönlendirmesi bakımından milattan önceki mağara yaşantısından, günümüz konut mimarisine, ilk tapınaklardan kilise ve camilere kadar mekân kalitesine derinlemesine etki eden belirleyici bir öğe olmuştur. Orta Asya'dan Anadolu'ya uzanan Türk mimarisinde ışığın, fiziksel bir aydınlatma aracı olmanın ötesinde anlamsal bir değere büründüğü en etkileyici örnekler Mimar Sinan'ın camilerinde görülmektedir. Bu çerçevede Mimar Sinan camilerinde ışığın mekânla ilişkisinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Işık-mekân ilişkisinin doğru bir şekilde analiz edilebilmesi için çalışmanın, aynı plan-örtü-taşıyıcı özelliklere sahip ve aynı şehirde bulunan camilerle sınırlandırılması uygun görülmüştür. Bu nedenle, Mimar Sinan'ın İstanbul'da inşa ettiği merkezi kubbeli on dört cami ve en önemli eseri olan Edirne'deki Selimiye Camii çalışmanın kapsamına dâhil edilmiş, ancak özgünlüğünü büyük oranda kaybetmiş yapılar doğru veriyi sağlamadıkları düşüncesiyle çalışmaya dâhil edilmemiştir. Araştırma çerçevesinde, bu sınırlılıklara giren on beş caminin cephe ve örtü sisteminden alınan doğal ışığın mekândaki değişimini anlamak ve bu değişiklikte etkili olan parametreleri belirlemek amaçlanmıştır. Çalışmanın metodolojisinde, kataloglardan elde edilen bilgilerle, yapıların bilgisayar ortamında modellemeleri yapılarak doğal ışık simülasyonunda mekân-ışık analizi niceliksel ve nesnel olarak gerçekleştirilmiştir. Bunla beraber yerinde ışık ölçümleri ile simülasyon verileri karşılaştırılmış; elde edilen bilgiler doğrultusunda karşılaştırmalı analizler ve tablolar yapılarak, bu duruma etki eden parametreler mekân-ışık bağlamında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Mimar Sinan, considered as one of the most important pioneers of Turkish-Islamic architecture, left impressive works in many building types during his life, which lasted for about a century. Especially with his mastery in mosque architecture, he went beyond his time and his architectural innovations are still the subject of many researches today. When the researches on Mimar Sinan mosques are examined, it is seen that there are subjective evaluations based on visual perception and there is no objective and analytical study on the space-light relationship. Light filtered through the building shell has been a determining element that deeply affects the quality of space from the cave life before Christ to today's residential architecture, from the first temples to churches and mosques in terms of its location, size and direction. In Turkish architecture from Central Asia to Anatolia, the most impressive examples of light taking on a semantic value beyond being a physical illumination tool are seen in Mimar Sinan's mosques. In this framework, it is important to determine the relationship between light and space in Mimar Sinan's mosques. In order to analyze the light-space relationship correctly, it was deemed appropriate to limit the study to mosques with the same plan-structure-carrier characteristics and located in the same city. For this reason, fourteen mosques with central domes built by Mimar Sinan in Istanbul and his most important work, the Selimiye Mosque in Edirne, were included in the scope of the study, but buildings that have lost their originality to a great extent were not included in the study because they did not provide the right data. Within the framework of the research, it is aimed to understand the change in the natural light received from the facade and covering system of fifteen mosques within these limitations and to determine the parameters that are effective in this change. In the methodology of the study, with the information obtained from the catalogs, the buildings were modeled in computer environment and space-light analysis was carried out quantitatively and objectively in natural light simulation. In addition, on-site light measurements and simulation data were compared; comparative analyses and tables were made in line with the information obtained, and the parameters affecting this situation were discussed in the context of space-light.
Benzer Tezler
- Edirne Garı
Edirne Station
ÖZLEM BÜYÜKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AFİFE BATUR
- Osmanlı saray teşkilatında iç oğlanlığı müessesesi
The ich oghlan institution in the ottoman palaceorganization
BATUHAN İSMAİL KIRAN
- Investigation of urban, industrial and agricultural air pollution in the Thrace Region
Trakya Bölgesi'nde kentsel, endüstriyel ve tarım kaynaklı hava kirliliğinin incelenmesi
AHSEN HAVVA BAYRAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
- Location selection for coal-fired power plants using gis and calpuff dispersion model: A case study for Thrace region
Kömür yakıtlı termik santraller için cbs ve calpuff dağılım modeli kullanılarak yer seçimi: Trakya Bölgesi örneği
BARIŞ SARIDİKMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
- XVIII. yüzyıl Osmanlı gümrük kayıtları ışığında Edirne ticaret hayatı
Commercial life in Edirne according to XVIII th century Ottoman customs registers
FULYA FEYİZ