Karar verme sürecinde sezgilerin önemi ve rolü
The importance and role of intuition in the decision making process
- Tez No: 869185
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN FEHMİ ATASAĞUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Karar Verme, Stratejik Karar Verme, Karar Verme Süreci, Sezgi, Önseziler, Decision Making, Strategic Decision Making, Decision Making Process, lntuition, Hunches
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: KTO Karatay Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Bu tezde, karar verme sürecinde sezgilerin rolü ve önemi incelenmiştir. Literatürde, karar verme süreçleri üzerine geniş çaplı araştırmalar bulunsa da sezgisel karar verme ve sezgilerin karar verme süreci üzerindeki etkisine yönelik çalışmalar sınırlıdır. Araştırmamız, bu eksikliği gidermek amacıyla gerçekleştirilmiştir ve anket çalışması yöntemiyle desteklenmiştir. Araştırmamızda, Hamilton ve diğerleri (2018) tarafından geliştirilen“Rasyonel ve Sezgisel Karar Verme Stilleri Ölçeği”kullanılmış olup, bu ölçeğin Türkçe'ye uyarlanması İme ve diğerleri (2020) tarafından gerçekleştirilmiştir. Ölçek, beşli Likert tipi bir yapıya sahiptir ve 212 yönetici üzerinde uygulanmıştır. Örneklem grubu, metal sektöründe faaliyet gösteren firmalardaki yöneticilerden oluşmaktadır. Araştırmaya katılan firmalar arasında 25'den az çalışanı olan 10 firma, 50'den az çalışanı olan 7 firma, 100'den az çalışanı olan 3 firma ve 150'den az çalışanı olan 3 firma yer almaktadır. Katılımcıların 103'ü erkek (%48.7) ve 109'u kadın (%51.3) olup, pozisyon dağılımı ise 147 ilk kademe yönetici, 45 orta kademe yönetici ve 20 üst kademe yönetici şeklindedir. Rasyonel ve sezgisel karar verme ölçeğinde yer alan ifadelerin ilk beşi rasyonel karar verme, son beşi ise sezgisel karar verme değişkenini oluşturmaktadır. Bu ikili yapıyı doğrulamak amacıyla keşifsel ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin yapısal geçerliliğini doğrulamak için AVE (Average Variance Extracted) değeri hesaplanmış ve birleşim geçerliliği test edilmiştir. Ayrıca, boyutlar arasındaki korelasyon ile AVE değeri karşılaştırılarak ayrışım geçerliliği incelenmiştir. Boyutların güvenilirliğini ortaya koymak amacıyla Cronbach-Alpha katsayıları ve Composite Reliability (Birleşik Güvenilirlik) katsayıları hesaplanmıştır. Sonuçlar, ölçeğin yüksek derecede güvenilir olduğunu (%88) göstermiştir. Araştırmada, katılımcıların rasyonel ve sezgisel karar verme faktörleri bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir biçimde farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek için ilişkili örneklemler T-Testi yapılmıştır. Bulgular, sezgilerin karar verme sürecinde önemli bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Bu sonuçlar, işletme yönetimi ve organizasyonel davranış alanlarında karar verme süreçlerinin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamakta ve sezgisel karar vermenin pratik uygulamalar üzerindeki etkilerini anlamak için gelecekte yapılacak araştırmalara ışık tutmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the role and importance of intuition in the decision-making process is examined. Although there is extensive research on decision-making processes in the literature, studies on intuitive decision-making and the effect of intuition on the decision-making process are limited. Our research was carried out to eliminate this deficiency and was supported by the survey method. ln our research, the“Rational and Intuitive Decision Making Styles Scale”developed by Hamilton et al. (2018) was used, and this scale was adapted to Turkish by İme et al. (2020). The scale has a five-point Likert type structure and was applied to 212 managers. The sample group consists of managers in companies operating in the metal sector. Among the companies participating in the research, there are 10 companies with less than 25 employees, 7 companies with less than 50 employees, 3 companies with less than 100 employees and 3 companies with less than 150 employees. 103 of the participants are male (48.7%) and 109 are female (51.3%), and the position distribution is as follows: 147 first-level managers, 45 middle-level managers and 20 upper-level managers. The first five of the statements in the rational and intuitive decision-making scale constitute the rational decision-making variable, and the last five constitute the intuitive decision-making variable. Exploratory and confirmatory factor analysis was conducted to confirm this dual structure. To verify the construct validity of the scale, the AVE (Average Variance Extracted) value was calculated and the convergent validity was tested. Additionally, discriminant validity was examined by comparing the correlation between the dimensions and the AVE value. ln order to reveal the reliability of the dimensions, Cronbach-Alpha coefficients and Composite Reliability coefficients were calculated. The results showed that the scale was highly reliable (88%). In the study, a related samples T-Test was conducted to test whether the participants differed statistically significantly in terms of rational and intuitive decision-making factors. The findings revealed that intuition plays an important role in the decision-making process. These results contribute to a better understanding of decision-making processes in the fields of business management and organizational behavior and shed light on future research to understand the effects of intuitive decision-making on practical applications.
Benzer Tezler
- Role of big data analytics in managing and orienting media organizations; Case study - Arabic media organization in Istanbul
Büyük veri analitiğinin medya kuruluşlarının yönetimindeki yeri
ASHRAF YOUSEF OTHMAN AHMAD
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. AKIN MARŞAP
- Karar verme stillerinin açık inovasyon üzerindeki etkisinde davranışsal stratejilerin düzenleyici rolü: Konaklama işletmelerinde bir araştırma
Moderating role of behavioral strategies in the effect of decision-making styles on open innovation: A research in hospitality businesses
BAYRAM BOLEL
- Forecasting electricity prices in Turkey: A comparison of classical econometrics and machine learning techniques
Türkiye'de gün öncesi elektrik fiyatları tahmini: Klasik ekonometri ve makine öğrenme teknikleri karşılaştırması
YUNUS EMRE KARAGÜLLE
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Ekonometriİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT GÜLOĞLU
- Davranışsal önyargı ile kişisel yatırım kararları arasında ilişki
The relationship between behavioral bias and personal investment decisions
ELVİN HAJIYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeİstanbul ÜniversitesiPara Sermaye Piyasaları ve Finansal Kurumlar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARİF SALDANLI