Paranormal inançlara sosyolojik bir bakış
A sociological perspective on paranormal beliefs
- Tez No: 871280
- Danışmanlar: PROF. DR. YAKUP ÇOŞTU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Paranormal inançlar akıl ve bilim ile açıklanamayan, gerçeküstü veya olağandışı olarak ifade edilen unsurları barındıran inanç biçimleridir. Paranormal inançların birey bazında bir inanç olması, onun dinî ve psikolojik yönünü göstermektedir. Sosyal yaşamda birey davranışları üzerindeki etkisiyle de insan ilişkilerini belirlemesi ve geçmişten günümüze farklı formlarda var olmuş olması bu inançları sosyolojik perspektiften önemli bir araştırma konusu haline getirmektedir. Bu araştırmada, sosyal bir olgu olarak paranormal inançların toplumsal yaşamda inşa edilen gerçekliğinin nasıl olduğu, toplumları etkileme gücünün ve sürekliliğinin hangi sosyal nedenler ile sağladığı bazı sosyolojik kuramlar ışığında ve paranormal fenomen örnekleri üzerinden incelenmiştir. Nitel bir araştırma olarak tasarlanan bu çalışmada fenomenolojik araştırma yöntemi ile toplumsal bir gerçekliğe sahip paranormal inançların dün ve bugün geçirdiği sosyal süreçleri kuramlar çerçevesinde anlamlandırmak ve yarını da öngörebilmek adına sosyoloji literatürüne kavramsal bir katkı sağlayabilmek hedeflenmiştir. Paranormal inançların sosyolojik olarak analiz edilmesindeki amaç, sosyal yaşam içinde değişim, dönüşüm ve sürekliliğini sağlayan sebeplerin tespiti, tarihsel olay ve olgulardan, kültürel geleneksel yapılara kadar var olduğu tüm sahalardaki formlarının nasıl oluştuğu ve toplumları nasıl etkilediğini belirlemektir. Paranormal inançların, bir inanç biçimi olarak dinden beslenen ancak farklı bir form olarak geniş kitlelere hitap eden varlığı, seküler kültür içinde ve modern dünyanın getirdiği teknolojinin de etkisiyle hızla dönüşüme uğradığı görülmektedir. Bu durum paranormal inançların toplumda inşa ettiği gerçekliğinin de sosyal bir süreçten geçtiğini göstermektedir. Paranormal inançların sosyolojik olarak açıklanması ve bilimsel araştırmalara konu edilmesi kitleleri açıktan ya da gizliden etkileyen gücünün yadsınmayacak düzeyde olmasından dolayı çok büyük önem taşımaktadır. Araştırma giriş kısmıyla devam eden dört bölümden ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Araştırmanın giriş bölümünde, araştırmanın konusu, amacı, önemi ve metodolojisinden bahsedilmiştir. Birinci bölümde paranormal inançların kavramsal tanımlamasının yapılması, paranormal inancın neleri kapsadığı, paranormal inanç olarak değerlendirilen olgular, paranormal inançların din, bilim ve parapsikoloji ile olan ilişkisi ele alınmıştır. İkinci bölümde paranormal inançların; gerçekliğin sosyal inşası teorisi, modernleşme kuramı, sekülerleşme kuramı, yoksunluk ve fenomenoloji kuramları çerçevesinde yorumlanarak konu ele alınmıştır. Üçüncü bölümde paranormal inanç biçimlerinden; astroloji, falcılık, kehanet, halk inançları, mitler, ufoloji, astral seyahat, sihir, büyü, doğaüstü güçler, rüyalar ve telekinezi gibi bazı paranormal fenomenler üzerinden örneklendirilerek kuramlar yorumlanmıştır. Dördüncü bölümde ise paranormal inançların toplumdaki yerini hazırlayan sosyo-kültürel faktörlerden olan aile, kültür, arkadaş çevresi, kitle iletişim faktörü, anlamsızlık, güvensizlik, risk faktörü ve yeni dini hareketler ışığında konu ele alınmıştır. Sonuç kısmında ise araştırmalarımız neticesinde ulaşılan bilgilerin bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Yapılan bu çalışma ile varılan sonuç, paranormal inançların toplum içerinde değişen bir yapıya sahip olduğu yönündedir. Temel problemimiz kapsamında sosyal bir olgu olarak paranormal inancın toplumsal bir gerçekliğinin olduğu görülmektedir. Bu gerçekliğin sürekliliği bazı sosyal nedenler tarafından sağlanmaktadır. Modernliğin, sekülerizmin oluşturduğu ortamlarda dahi değişen algı şekilleriyle, yine yeniden gerçeklikler inşa etmeye devam etmişlerdir. Toplum bu gerçeklikleri kültürel anlam formlarının içinde gelecek nesillere aktarmayı da sürdürmektedir.
Özet (Çeviri)
Paranormal beliefs are forms of belief that cannot be explained by reason and science and that contain elements expressed as surreal or unusual. The fact that paranormal beliefs are individual-based beliefs shows its religious and psychological aspect. The fact that it determines human relations with its effect on individual behaviors in social life and that it has existed in different forms from past to present makes these beliefs an important research topic from a sociological perspective. In this study, the reality of paranormal beliefs as a social phenomenon constructed in social life and the social reasons for their power and continuity to influence societies are examined in the light of some sociological theories and through examples of paranormal phenomena. In this study, which is designed as a qualitative research, it is aimed to make a conceptual contribution to the sociology literature in order to make sense of the social processes that paranormal beliefs, which have a social reality, have undergone yesterday and today within the framework of theories and to predict the future with the phenomenological research method. The purpose of analyzing paranormal beliefs sociologically is to determine the reasons for their change, transformation and continuity in social life, to determine how their forms are formed in all areas where they exist, from historical events and phenomena to cultural traditional structures, and how they affect societies. It is seen that the existence of paranormal beliefs, which are fed by religion as a form of belief but appeal to large masses as a different form, has been rapidly transformed within secular culture and with the influence of the technology brought by the modern world. This situation shows that the reality that paranormal beliefs construct in society also goes through a social process. Explaining paranormal beliefs sociologically and making them the subject of scientific research is of great importance due to their undeniable power to influence the masses openly or secretly. The research consists of an introduction, four chapters and a conclusion. In the introduction, the subject, purpose, importance and methodology of the research are mentioned. In the first chapter, the conceptual definition of paranormal beliefs, what paranormal beliefs include, the phenomena considered as paranormal beliefs, the relationship between paranormal beliefs and religion, science and parapsychology are discussed. In the second part, paranormal beliefs are interpreted within the framework of social construction of reality theory, modernization theory, secularization theory, deprivation and phenomenology theories. In the third section, the theories are interpreted by exemplifying some paranormal phenomena such as astrology, fortune-telling, divination, folk beliefs, myths, ufology, astral travel, magic, sorcery, supernatural powers, dreams and telekinesis. In the fourth part, the subject is discussed in the light of socio-cultural factors that prepare the place of paranormal beliefs in society such as family, culture, circle of friends, mass communication factor, meaninglessness, insecurity, risk factor and new religious movements. In the conclusion, an evaluation of the information obtained as a result of our research has been made. The conclusion of this study is that paranormal beliefs have a changing structure within society. Within the scope of our main problem, it is seen that paranormal belief as a social phenomenon has a social reality. The continuity of this reality is ensured by some social reasons. Even in the environments created by modernity and secularism, they have continued to construct realities again and again with changing perceptions. Society also continues to transmit these realities to future generations in cultural forms of meaning.
Benzer Tezler
- Gençlerin paranormal inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi: İstanbul Aydın Üniversitesi örneği
Examining the paranormal beliefs of young people in terms of some variables: The example of Istanbul Aydın University
KÜBRA NUR GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARSLAN
- Farklı eğitim düzeyleri bakımından paranormal inançların karşılaştırmalı olarak incelenmesi: Adana örneklemi
Comparative analysis of different educational levels according to the paranormal belief: Adana sampling
ZEYNEP KORUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
FelsefeÇukurova ÜniversitesiFelsefe Grubu Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CAHİT ASLAN
- Yeniden büyüleme olarak paranormal inançlar ve sinema (Amerika ve Türkiye sineması örneği)
As re-enchantment paranormal beliefs and cinema (Example of the United States and Turkey cinema)
MUSTAFA BAYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARSLAN
- Bir toplumsal bellek nesnesi olarak batıl ve paranormal temsiller
As an object of social memory supertitious and paranormal representations
ÖZLEM ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYATİ BEŞİRLİ
- Paranormal inançlar ile evlilik yaşamı arasındaki ilişki
The relationship between paranormal beliefs and marital life
GİZEM DENİZ ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiAile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY ŞİRİN